2025-yil 5-may kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan imzolangan yangi qonun O‘zbekistonda yer uchastkalaridan foydalanish tartibini yaxshilash va nazoratni kuchaytirishga qaratilgan, deb upl.uz sayti xabar berdi.
Qonun yer egalari va davlat nazorat organlari uchun bir qator muhim o‘zgarishlarni o‘z ichiga oladi. Unda yerda amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan faoliyat turlari, yangi jarimalar, ba’zi huquqbuzarliklar uchun jazoni yengillashtirish nazarda tutilgan.
Asosiy yangiliklardan biri — “yerdan foydalanishning ruxsat etilgan turlari” tushunchasi joriy qilinishi. Har bir yer uchastkasiga aniqlik bilan qanday maqsadlarda foydalanish mumkinligi belgilab qo‘yiladi. Ular uch toifaga bo‘linadi: asosiy, shartli ruxsat etilgan va yordamchi faoliyatlar.
. Asosiy maqsad — yer egasiga berilgan dastlabki maqsad (masalan, uy qurish uchun)
. Shartli ruxsat etilgan faoliyat — qo‘shimcha ruxsat olishni talab qiladi (mahalliy qurilish va kommunal organlardan)
. Yordamchi faoliyat — asosiy maqsadga xizmat qiluvchi ishlar
Bu tasnif Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan hujjat asosida belgilanadi.
Qonunga ko‘ra, yerda suv quvurlari, elektr tarmoqlari kabi muhandislik inshootlari joylashtirishga, obodonlashtirish, rekultivatsiya va geologik tadqiqot ishlariga ham ruxsat beriladi.
Yerni ruxsat etilmagan maqsadda ishlatgan fuqarolarga 7–10 BHM (2 265 000 – 3 750 000 so‘m), mansabdor shaxslarga esa 15–20 BHM (5 625 000 – 7 500 000 so‘m) miqdorida jarima belgilanadi.
Shu bilan birga, uy-joyni o‘z vaqtida ro‘yxatdan o‘tkazmaganlik uchun jarima 10 BHMdan 5 BHMgacha (1 875 000 so‘m) kamaytirildi.
Yer kadastr ma’lumotlarini taqdim etmaslik ham endi alohida huquqbuzarlik sifatida baholanadi. Birinchi marta 5 BHM, qayta sodir etilsa 10 BHMgacha (3 750 000 so‘m) jarima qo‘llaniladi.
Yana bir muhim o‘zgarish — park hududlariga oid yerlarni noqonuniy o‘zlashtirish uchun javobgarlik belgilandi. Bu yashil hududlarni himoya qilish maqsadida joriy etilgan.
Ma’lumot uchun, O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlar mamlakat hududining 40 foizidan ortig‘ini tashkil etadi.
