Amerika Qo‘shma Shtatlarida tarixdagi eng yirik mudofaa loyihalaridan biri – “Oltin gumbaz” atrofida muhim geosiyosiy jarayonlar boshlandi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Bu haqda “Reuters” axborot agentligi ishonchli manbalarga tayangan holda xabar berdi. Ma’lum qilinishicha, sobiq prezident Donald Tramp boshchiligidagi ma’muriyat yangi avlod raketalarini aniqlash va yo‘q qilishga qodir milliy xavfsizlik tizimini yaratishga katta e’tibor qaratmoqda.
Dastlab, loyiha texnik va amaliy jihatdan Ilon Mask rahbarligidagi SpaceX kompaniyasi tomonidan amalga oshirilishi rejalashtirilgan edi. Ammo oxirgi paytlarda Mask va Tramp o‘rtasidagi munosabatlarning sovuqlashishi sababli Oq uy yangi hamkorlarni izlashga majbur bo‘ldi.
Shu munosabat bilan Mudofaa vazirligi Amazon kompaniyasining Project Kuiper loyihasi hamda AQSHdagi yirik harbiy pudratchilar bilan muzokaralarni boshladi. Bu choralar “Oltin gumbaz” loyihasining bir kompaniyaga bog‘liq qolmasligini, bir nechta manbadan foydalanib, samarali mudofaa tizimini yaratish niyatida ekanligini ko‘rsatadi.
Loyihaga ajratilgan 175 milliard dollarlik budjet esa ko‘plab kompaniyalar uchun katta imkoniyatdir. Shu bilan birga, “Reuters” manbalariga ko‘ra, SpaceX hali ham uchirish va transport logistikasi bo‘yicha eng asosiy nomzodlardan biri hisoblanadi.
Kompaniyaning so‘nggi yillardagi muvaffaqiyatlari, xususan Starlink va Falcon raketalari, uni texnik jihatdan raqobatdosh qiladi. Ekspertlar fikricha, “Oltin gumbaz” loyihasi AQSH mudofaa kuchini oshirish bilan birga, global kosmosdagi kuchlar muvozanatiga ham ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Shuning uchun loyiha atrofidagi siyosiy va iqtisodiy raqobat yanada kuchayishi ehtimoldan xoli emas. Yakuniy qaror hali qabul qilinmagan bo‘lsa-da, hozirgi harakatlar, muzokaralar va ehtiyotkorlik bilan tanlanayotgan texnologik hamkorlar AQSH xavfsizlik strategiyasida muhim o‘zgarishlarni bildiradi.
