Rossiya bilan tinchlik kelishuvini amalga oshirish maqsadida Ukraina beshta asosiy talabni ilgari surmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Bu haqda Politico nashri xabar berdi. Nashrning ta’kidlashicha, AQSh va Rossiya prezidentlari Donald Tramp hamda Vladimir Putinning Alyaskadagi uchrashuvi oldidan Kiyev o‘z pozitsiyasini aniq belgilab, muzokaralardagi asosiy shartlarni ochiq e’lon qilgan.
Birinchi talab – hududiy yon berishlardan oldin o‘t ochishni qat’iy to‘xtatish. Ukraina bunga ko‘ra, siyosiy muzokaralarga o‘tishdan avval frontdagi otishmalar to‘liq to‘xtatilishi lozim, aks holda kelishuvlarning mazmuni xavf ostida qoladi.
Ikkinchi talab – Rossiya tomonidan yetkazilgan zararlarni qoplash. Rasmiy hisob-kitoblarga ko‘ra, zarar 500 milliarddan 1 trillion dollargacha baholanmoqda.
Bu infratuzilmani tiklash, uy-joy fondi va energetika tarmoqlarini qayta qurish, shuningdek, ijtimoiy yo‘qotishlarni qoplashni o‘z ichiga oladi. Uchinchi talab – Ukraina Yevropa Ittifoqi va NATOga kirishni kelgusidagi hujumlardan himoya qilish kafolati sifatida ko‘radi.
Kiyev Moskvaning qurolli kuchlar sonini kamaytirish va Ukrainaga qurol yetkazilishini to‘xtatish haqidagi talablarini qat’iyan rad etadi. Xavfsizlik arxitekturasi bo‘yicha qarorlarni Ukraina mustaqil ravishda qabul qilishi prinsip sifatida saqlanmoqda.
To‘rtinchi talab – ukrain harbiy asirlari va bolalarni darhol qaytarish. Bu gumanitar masala xalqaro insonparvarlik normalari va huquq qoidalari doirasida muhim hisoblanadi hamda ishonch omillaridan biri sifatida e’tirof etiladi.
Beshinchi talab – Ukraina Rossiyaga qarshi sanksiyalar saqlanib qolishini talab qiladi. Kiyev bosim vositalarining samaradorligini ta’kidlab, ularni o‘zgarmasdan saqlash yoki faqat aniq amaliy qadamlar asosida qayta ko‘rib chiqish mumkinligini bildiradi.
15 avgust kuni Donald Tramp va Vladimir Putin Alyaskada muzokara o‘tkazadi. Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy bu uchrashuv Moskva va Vashington uchun muhim ekanini ta’kidlab, Ukraina masalalari bo‘yicha qarorlarni faqat ikki tomon mustaqil qabul qila olmasligini, Kiyevsiz Ukraina haqida qaror chiqarish mumkin emasligini ochiq bildirdi.
Shunday qilib, Politico ta’riflagan beshta talab Kiyevning “qizil chiziqlari” hisoblanadi. Ular o‘t ochishni to‘xtatish, reparatsiyalar, yevroatlantik integratsiya bo‘yicha mustaqil huquq, asirlar va bolalar taqdiri hamda sanksiyalar rejimini saqlashni o‘z ichiga oladi.
Muzokaralar oldidan ushbu talablar aniq belgilanishi tomonlar kelishuvga qanchalik yaqinlashishini ko‘rsatadi va tinchlik formulasi tezroq real mazmun kasb etishiga xizmat qiladi.
