Xitoy va Amerika olimlari qurilish sohasida yangi va samarali sement turini yaratdilar. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Ushbu yangi sement an’anaviy sement va oddiy betondan farqli o‘laroq, binolarda issiqlik to‘planishini kamaytiradi va ularni samarali sovutadi. Bu kashfiyot qurilish materiallari texnologiyasida muhim yangilik sifatida qabul qilinmoqda.
Tadqiqot natijalari Science Advances jurnalida e’lon qilindi. Olimlarning ta’kidlashicha, yangi aralashma bino ichidagi haroratni issiq kunlarda taxminan 5 daraja Selsiyga pasaytirishga yordam beradi.
Sement qotganda uning yuzasida tabiiy ettringit mineralining kristallariga o‘xshash maxsus tuzilma hosil bo‘ladi. Bu tuzilma ko‘rinadigan yorug‘likni yuqori darajada aks ettiradi va o‘rta infraqizil nurlanishni deyarli to‘liq o‘tkazadi.
Natijada, binolarning ichki harorati jazirama kunlarda ham past bo‘ladi. Yangi material “foton-strukturalangan sement” deb nomlanadi.
Uni Xitoy Xalq Respublikasining Janubi-Sharqiy universiteti professori Miao Chanven boshchiligidagi xitoylik va amerikalik mutaxassislar guruhi ishlab chiqdi. Ushbu sement an’anaviy sementning asosiy kamchiliklarini bartaraf etishni maqsad qilgan.
An’anaviy sement tropik va issiq mintaqalarda faqat quyosh nurining va issiqlikning 30 foizini aks ettiradi, bu esa binolarning haroratini sezilarli darajada oshiradi. Olimlar yangi material yordamida uyning kichik modellarini yaratib, ularning quyosh nuri va issiqlikka bo‘lgan reaksiyasini sinovdan o‘tkazdilar.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, kunning eng issiq paytlarida an’anaviy sement bilan qoplangan devorlarning harorati 60-70 daraja Selsiyga yetgan bo‘lsa, foton-strukturalangan sementda bu harorat 30-35 darajagacha tushgan. Bu esa bino ichidagi haroratni taxminan 5 darajaga kamaytirishga imkon berdi.
Ushbu texnologiya kelajakda binolarni sovutish xarajatlarini sezilarli darajada kamaytirishga yordam beradi va iqlim o‘zgarishi ta’siriga qarshi samarali vosita sifatida xizmat qiladi. Olimlar fikricha, yangi sement nafaqat issiq va tropik mintaqalarda, balki har qanday issiqlikka sezgir shaharlarda ham keng qo‘llanilishi mumkin.
Bu yangilik qurilish sohasida energiya tejash va ekologik muhitni yaxshilashda muhim rol o‘ynaydi. Foton-strukturalangan sement yordamida qurilgan binolar nafaqat barqaror va ekologik toza bo‘ladi, balki aholi uchun qulay va salqin yashash muhitini ta’minlaydi.
