Buyuk Britaniyaning Uayt oroli hududida noyob dinozavr turi kashf etildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Ushbu topilma yelkanga o‘xshash organi mavjud bo‘lgan yangi dinozavrga tegishli ekani aniqlangan. Bu haqida CNN nashri ma’lumot berdi.
London tabiiy tarix muzeyi 22 avgust kuni ushbu yangilikni rasmiy ravishda e’lon qildi. Yangi dinozavr Istiorachis macarthuraye deb nomlangan bo‘lib, u taxminan 120 million yil oldin, ilk krit davrida yashagan.
Bu dinozavr o‘sha davrda keng tarqalgan iguanodon turlari bilan birga yer yuzida yashagan. Iguanodonlar asosan o‘txo‘r bo‘lib, so‘nggi yura davridan boshlab krit davrining dastlabki bosqichlarigacha mavjud bo‘lgan.
Olimlar aytishicha, dinozavr orqasidagi noodatiy organning aniq vazifasi hali to‘liq ma’lum emas. Bir necha nazariyalarga ko‘ra, u jinsiy tanlov va juft topishda muhim rol o‘ynagan.
Xuddi tovus qanoti singari, qarama-qarshi jins vakillarining e’tiborini jalb qilish uchun xizmat qilgan bo‘lishi mumkin. Qiziq tomoni shundaki, ushbu suyak qoldiqlari 40 yil oldin topilgan, ammo ular ilgari Uayt orolida yashagan boshqa iguanodontiya turlariga tegishli deb hisoblangan.
Olim Jeremy Lokvud doktorlik ishini olib borar ekan, suyaklarni qayta tahlil qilib, ularning umurtqalari ancha uzun va g‘ayrioddiy shaklga ega ekanini aniqladi. Lokvudning fikricha, aynan ushbu noodatiy umurtqa tuzilishi va yelkanga o‘xshash organ dinozavrni alohida tur sifatida tasniflashga imkon berdi.
Bu haqda olimning maqolasi Papers in Palaeontology jurnalida chop etilgan. Dinozavr balandligi taxminan ikki metr, og‘irligi esa bir tonna atrofida bo‘lgan.
Ilmiy tadqiqotlarga ko‘ra, Istiorachis macarthuraye umurtqasi asta-sekin uzunlashayotgan davrda yashagan. Bu esa hayvonning harakatlanishi va og‘ir tana massasini qo‘llab-quvvatlash uchun kuchli mushaklar zarurligini bildiradi.
Lokvud bu organ tananing haroratini muvozanatlash uchun xizmat qilgan degan nazariyani rad etdi, chunki qon tomirlari juda ko‘p bo‘lib, jarohat olganda katta qon yo‘qotilishi mumkin edi. Olimning ta’kidlashicha, bu organ ko‘proq jinsiy tanlov va juft topishda muhim rol o‘ynagan.
Qarama-qarshi jinsni o‘ziga jalb qilish uchun mo‘ljallangan bo‘lishi ehtimoldan holi emas. Shu bilan birga, Uayt orolida yana bir yangi iguanodontiya turining kashf etilishi, hududning ilk krit davrida juda boy va xilma-xil hayvonot dunyosiga ega bo‘lganidan dalolat beradi.
Lokvud kelgusida bu yerdan yana ko‘plab qimmatli topilmalar aniqlanishiga umid bildirganini ma’lum qildi.
