Yadro urushi insoniyat uchun jiddiy xavf hisoblanadi, ammo olimlarning fikricha, dunyoda undan ham katta tahdidlar mavjud. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Bu tahdidlar ilmiy fantastikadan ko‘ra, ilmiy tadqiqotlar va tarixiy ma’lumotlarga asoslangan. Ularning ayrimlari global miqyosda insoniyat uchun katta xavf tug‘dirishi mumkin.
Birinchidan, supervulqon hodisasi mavjud. Supervulqon oddiy vulqondan farq qiladi, u yer ostida joylashgan va butun qit’ani vayron qilishi mumkin.
Masalan, AQShdagi Yelloustoun supervulqoni katta xavf manbaidir. Olimlarning fikricha, uning otilishi atrofdagi hududlarni quritishi va global iqlim sovuqligiga olib kelishi ehtimoldan holi emas.
Ikkinchidan, asteroidlarning Yerga qulashi ham katta tahdiddir. Tarixda 66 million yil avval Chiksulub asteroidi Yerga urilishi dinozavrlarning yo‘q bo‘lishiga sabab bo‘lgani ma’lum.
Zamonaviy astronomlar katta asteroidlarni doimiy ravishda kuzatib borishadi, ammo bu tahdid hali ham mavjud. Uchinchidan, yangi pandemiyalar xavfi mavjud.
XXI asrda COVID-19 pandemiyasi butun dunyo iqtisodiyoti va hayot tarziga katta ta’sir ko‘rsatdi. Yangi viruslar va bioinjeneriya sohasidagi xavflar xalqaro urushlardan ko‘ra ko‘proq xavf tug‘dirishi mumkin.
To‘rtinchidan, global iqlim o‘zgarishi insoniyat uchun katta muammo hisoblanadi. Iqlim o‘zgarishi tufayli to‘silish, qurg‘oqchilik, ko‘chishlar va muzliklarning erishi yuz beradi.
Masalan, Sibirning abadiy muzligidan metan gazining chiqishi sayyoramiz uchun katta xatar yaratadi. Beshinchidan, sun’iy intellekt va texnologik xavflar ham mavjud.
Texnologiyalar hayotni qulaylashtirsa-da, sun’iy intellektning rivojlanishi yangi tahdidlarni keltirib chiqarishi mumkin. Bu tahdidlar insonlarning raqobatlashish imkoniyatlariga salbiy ta’sir ko‘rsatishi ehtimoli bor.
Shuningdek, kiberhujumlar global infratuzilmalarga zarar yetkazishi mumkin. Iqtisodiyot, transport, tibbiyot va harbiy sohalar kiberhujumlardan jiddiy zarar ko‘rishi mumkin, bu esa insoniyat hayotiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Shunday qilib, yadro urushidan tashqari, insoniyatni xavf ostiga qo‘yuvchi bir nechta global tahdidlar mavjud. Ularni oldini olish uchun ilm-fan, texnologiya va xalqaro hamkorlikni kuchaytirish zarurdir.
