AQSH prezidenti Donald Tramp ma’muriyati Nobel qo‘mitasini tanqid qildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Tramp jamoasi Nobel tinchlik mukofotini siyosiy sabablar asosida berilganini aybladi. The Washington Post nashrining xabariga ko‘ra, mukofot venesuelalik muxolifatchi Mariya Korina Machadoga berilgani Tramp ma’muriyatida norozilikka sabab bo‘ldi.
Prezidentning kommunikatsiyalar bo‘yicha direktori Stiven Chung bayonotida Tramp xalqaro tinchlikni ta’minlash va urushlarni to‘xtatish borasidagi harakatlarini davom ettirishini ta’kidladi. Shunga qaramay, rasmiy bayonotda Nobel g‘olibi va AQSHning ehtimoliy javobi haqida ma’lumot berilmadi.
Donald Tramp so‘nggi yillarda Nobel tinchlik mukofotini olishga intilgan va o‘zini tinchlik tashabbuskori sifatida ko‘rsatishga harakat qilgan. Agar mukofot unga berilmasa, bu mamlakat uchun haqorat bo‘lishini aytgan.
Ayniqsa, 9-oktyabr kuni Isroil va HAMAS o‘rtasida otishmani to‘xtatish bo‘yicha kelishuv e’lon qilinishi Trampning chaqiriqlaridan keyin yuz bergani bahslarni kuchaytirdi. Norvegiyaning ommaviy axborot vositalari mukofotning e’lon qilinishi va uning oqibatlarini keng yoritmoqda.
NRK milliy telekanali AQSH Norvegiyani jazolashi mumkinmi, degan savolni muhokama qilgan bo‘lsa, TV2 telekanali mukofotning boshqa nomzodga berilishini Trampga nisbatan haqorat deb atadi. Oslo universiteti professori Benedikt Bullning fikricha, Norvegiyada bu yil qo‘rquv kayfiyati mavjud, chunki mukofot boshqa shaxsga berilishi AQSH tomonidan iqtisodiy yoki siyosiy bosimga olib kelishi mumkin.
Mukofot e’lon qilinishidan oldin ham ayrim norvegiyalik siyosatchilar xavotir bildirdi. Sotsialistik so‘l partiyasi yetakchisi Kristi Bergstyo Tramp Nobel qo‘mitasining mustaqilligini har doim to‘g‘ri qabul qilmasligini ta’kidladi.
Sobiq tashqi ishlar vaziri Yan Petersen Norvegiya hukumati AQSHning ehtimoliy reaksiyasiga tayyor bo‘lishi kerakligini aytdi. Tarixda Norvegiya shunday vaziyatlarga duch kelgan.
2010-yilda xitoylik dissident Lyu Syaoboga mukofot berilganda, Xitoy diplomatik munosabatlarni bir necha yilga uzgan edi. Norvegiya rasmiylari Nobel qo‘mitasi qarorlarini mustaqil qabul qilishini qayta ta’kidlamoqda.
Shu bilan birga, mahalliy OAVlar laureat G‘azoda otishmani to‘xtatish haqidagi e’lon oldidan tanlanganini xabar qilmoqda. Shunday qilib, Nobel mukofoti atrofidagi bahslar tinchlik va siyosat o‘rtasidagi nozik chegara masalasini yana bir bor ochib berdi.
