Qozog‘iston hukumati 2026-yildan boshlab katta qiymatga ega mulk egalari uchun yangi soliq tartibini joriy etadi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Yangi Soliq kodeksiga muvofiq, 2026-yil 1-yanvardan boshlab umumiy qiymati 450 million tengedan ortiq bo‘lgan ko‘chmas mulk egalari oshirilgan soliq stavkasi bo‘yicha to‘lov amalga oshiradi. Milliy iqtisodiyot vaziri birinchi o‘rinbosari Azamat Amrinning ma’lum qilishicha, endi soliq hisoblanishida mulk soni emas, balki uning umumiy qiymati asosiy mezon bo‘ladi.
Masalan, agar bir shaxsda har biri 10 million tengelik 80 ta kvartira bo‘lsa, ularning umumiy qiymati 800 million tengeni tashkil etadi va soliq sifatida 1 foiz — 8 million tenge to‘lanadi. Shuningdek, qimmatbaho transport vositalari, yaxta va samolyotlarga alohida soliq tartibi joriy etiladi.
Agar avtomobilning qiymati 75 million tengedan yuqori bo‘lsa, unga qo‘shimcha 10 foizlik aksiz solig‘i qo‘llanadi. Bu stavka xususiy shaxslar o‘rtasida sotishda ham amal qiladi.
Alkogol va tamaki mahsulotlariga ham oddiy aksiz solig‘iga qo‘shimcha 10 foizlik soliq kiritiladi. Ammo hozircha mo‘yna buyumlari va zargarlik mahsulotlariga soliq qo‘llanmaydi, chunki ularni nazorat qilish murakkab hisoblanadi.
Yangi kodeksda “hashamat solig‘i” atamasi rasmiy kiritilmagan bo‘lsa-da, amalda qimmat mulklar uchun oshirilgan soliq stavkalari qo‘llanmoqda. Bu o‘zgarish davlat soliq yukini adolatli taqsimlashga xizmat qiladi.
Milliy iqtisodiyot vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, yangi tizimda to‘g‘ridan to‘g‘ri soliqlar o‘rniga hashamatli tovarlar va qimmat mulklar uchun aksiz asosidagi soliq joriy qilinadi. Maqsad — soliqlarni aniq obyektlarga bog‘lash va halol to‘lovchilar manfaatini himoya qilishdir.
“Hashamat solig‘i” g‘oyasi Qozog‘istonda bir necha yildan beri muhokama qilinib kelgan. Endi esa bu tizim amalda ishga tushishi orqali davlat byudjetiga qo‘shimcha daromad keltirishi va iqtisodiy adolatni ta’minlashi kutilmoqda.
