Dunyo siyosatida muhim voqea yuz berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Xalqaro jinoiy sud Afg‘onistondagi “Tolibon” harakatining oliy rahbari Haybatulloh Oxunzoda hamda mamlakat bosh sudyasi Abdulhakim Haqqoniyga hibsga olish orderini chiqardi. Sud bayonotida aytilishicha, mazkur shaxslar insoniyatga qarshi jinoyatlarni sodir etishda ayblanmoqda.
Ularning ayblari orasida gender asosida ayollar va qizlarga, shuningdek, ularga yordam berganlarga nisbatan ta’qib va zo‘ravonliklar mavjudligi ko‘rsatildi. Sud hujjatlariga ko‘ra, jinoyatlar 2021 yil 15 avgustdan, ya’ni “Tolibon” hokimiyatga kelgan kundan boshlab kamida 2025 yil 20 yanvargacha Afg‘oniston hududida amalga oshirilgan.
Bu davrda asosiy inson huquqlari va erkinliklari jiddiy ravishda buzilgan. Qotilliklar, ozodlikdan mahrum qilish, qiynoq, zo‘rlash va o‘g‘irlash kabi jinoyatlar ko‘plab sodir etilgan.
Sud ta’kidlaydiki, barcha qoidalar aholi uchun joriy etilgan bo‘lsa-da, eng ko‘p ayollar va qizlar nishonga olingan. Ular gender mansubligi sababli huquqlardan mahrum qilingan hamda jamiyat hayotiga faol ishtirok etish imkoniyatlaridan cheklangan.
Bu holat xalqaro hamjamiyat va inson huquqlari tashkilotlari tomonidan keskin tanqid qilinmoqda. Xalqaro jinoiy sud prokuraturasi hibsga olish orderini 2025 yil yanvarda so‘ragan.
Ushbu masala “Tolibon” hokimiyatga kelganidan beri xalqaro miqyosda muhokama qilinib kelayotgandi. Afg‘onistondagi hokimiyat almashinuvi AQSH boshchiligidagi xalqaro koalitsiya qo‘shinlari mamlakatni tark etganidan keyin yuz berdi.
Ekspertlar fikricha, sudning bu qarori Afg‘onistondagi inson huquqlarini himoya qilish va xalqaro huquqiy mexanizmlarni faol ishga solishda yangi bosqichni boshlab berishi mumkin. Jamoatchilik va kuzatuvchilar esa, jarayon qanday rivojlanishini diqqat bilan kuzatmoqda.
