O‘zbekistonda Amir Temur tomonidan shaxsan buyurilgan, XIV asrning nodir san’at asari bo‘lgan ikki tonnalik bronza qozonining aniq nusxasi qayta tiklanadi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
Asl bronza buyum hozirda Qozog‘istonning Turkiston shahridagi Xo‘ja Ahmad Yassaviy maqbarasida saqlanmoqda. Qozon balandligi 1,6 metr, diametri 2,4 metr, hajmi esa uch ming litrga yetadi.
Bu buyum nafaqat metallurgiya sohasidagi noyob asar, balki birlik va saxiylik ramzi, shuningdek, sufiylik an’analarining muhim qismi hisoblanadi. Qozon yuzasida arab va fors tillarida «Hokimiyat faqat Allohgadir» degan so‘zlar ko‘p marotaba yozilgan.
Shuningdek, uning yasash sanasi aniq ko‘rsatilgan — 25 iyun 1399 yil. Qozonning yuqori qismida Qur’on oyatlari va hadislar, shuningdek, buyurtmachi sifatida Amir Temurning ismi ham mavjud.
Amir Temur davrida har juma kuni ushbu qozondan shirin suv tarqatilar edi, bu esa barcha odamlarning Alloh oldidagi tengligi va umumiy ne’matga erishishini bildirardi. Yangi nusxa Toshkentdagi Islom sivilizatsiyasi markazidagi doimiy ko‘rgazmada asosiy eksponat sifatida namoyish etiladi.
Ushbu loyiha Temuriylar davrining ahamiyatini va mintaqaning boy madaniy merosining davomiyligini yoritadi. Qozon uzoq yillar Sankt-Peterburgdagi Ermitaž muzeyida saqlangan.
1935 yilda u III Xalqaro Eron hunarmandlari konferensiyasida ishtirok etishi uchun olib ketilgan, ammo faqat 1989 yilda, 54 yildan so‘ng, O‘zbekistonga qaytarilgan. Islom sivilizatsiyasi markazida yana bir yirik loyiha — «Sivilizatsiyalar va kashfiyotlar devori» nomli san’at paneli ustida ishlar yakunlanmoqda.
Ushbu noyob kompozitsiya qo‘l bilan chizilgan miniaturalar to‘plamidan iborat bo‘lib, Markaziy Osiyoda Ikkinchi Uyg‘onish davriga bag‘ishlangan. U uzunligi deyarli 52 metr, balandligi esa 5 metrdan oshadi va Ginnes rekordlar kitobiga kiritilishi mumkin bo‘lgan noyob asardir.
