O‘zbekistonda nodavlat notijorat tashkilotlari faoliyatining huquqiy kafolatlarini mustahkamlash maqsadida ularning ishiga to‘siq yaratganlik uchun ma’muriy javobgarlik joriy etildi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
Ushbu qonun 2025 yil 21 avgustda prezident tomonidan imzolangan bo‘lib, u 15 aprel kuni Qonunchilik palatasi tomonidan boshlangan va 30 aprel kuni Senat tomonidan ma’qullangan qonuniy jarayonni yakunladi. Yangi tartiblar fuqarolik jamiyati muhiti liberallashtirilishini ta’minlash va NNTlarning qonuniy manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan.
Islohotlarning markaziy elementi sifatida Ma’muriy javobgarlik kodeksiga 197-8-moddasi qo‘shildi. Ushbu modda davlat organlari mansabdor shaxslarining ushbu tashkilotlarning faoliyatiga noqonuniy aralashuviga nisbatan aniq sanksiyalarni belgilaydi.
Qonunga muvofiq, NNTlarning ishiga to‘siq yaratgan mansabdor shaxslarga 7 dan 10 gacha bazaviy hisoblash miqdorida jarima solinadi. Bu miqdor pul ifodasida 2 million 884 mingdan 4 million 120 ming so‘mgacha teng.
Agar bir yil ichida shu kabi qonunbuzarlik takrorlansa, jarima miqdori sezilarli darajada oshib, 10 dan 15 bazaviy hisoblash miqdoriga ko‘tariladi, ya’ni 4 million 120 mingdan 6 million 180 ming so‘mgacha bo‘ladi. Yangi javobgarlik choralarini joriy etish bilan birga, qonunchilar mavjud sanksiyalarni ham ko‘rib chiqdi.
Xususan, davlat ro‘yxatidan o‘tmagan yoki hisobga olinmagan NNTlar, ularning vakolatxonalar va filiallari uchun maksimal jarima miqdori pasaytirilib, 25 bazaviy hisoblash miqdoriga tenglashtirildi. Bu 10,3 million so‘mga to‘g‘ri keladi, ilgari esa bu ko‘rsatkich 30 bazaviy hisoblash miqdorini, ya’ni 12 million 360 ming so‘mni tashkil etgan.
Shu bilan birga, minimal jarima miqdori ham 15 dan 25 bazaviy hisoblash miqdorigacha belgilandi. Qabul qilingan o‘zgartirishlar fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirish, ularning mustaqilligini ta’minlash va samarali faoliyat yuritishi uchun qulay sharoitlar yaratishga qaratilgan keng ko‘lamli davlat siyosatining bir qismidir.
2025 yil boshiga kelib, O‘zbekistonda 10 mingdan ortiq nodavlat notijorat tashkilotlari ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lib, ular ijtimoiy himoya, ta’lim, ekologiya va inson huquqlarini himoya qilish kabi turli sohalarda faoliyat yuritmoqda.
