So‘nggi yillarda O‘zbekistonda ichimlik suvi narxi masalasida ko‘plab savollar yuzaga kelmoqda. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Buning asosiy sababi suvning haqiqiy tannarxi bilan aholi to‘laydigan tariflar o‘rtasidagi farqning yildan-yilga oshib borayotganidir. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, bu holat uzoq davom etmasligi mumkin.
Amaldagi qonunlarga ko‘ra, ichimlik suvi va oqova suv xizmatlari tariflari maxsus tartibda belgilanadi. Tariflarni belgilashdan oldin jamoatchilik muhokamasi o‘tkaziladi, moliya va monopoliyaga qarshi organlarning xulosalari olinadi, shundan so‘ng mahalliy kengashlar tomonidan tasdiqlanadi.
Ya’ni narxlar bir kunda va yashirincha oshirilmaydi. Mutaxassislarning fikricha, tariflarni qayta ko‘rib chiqishdan asosiy maqsad suv ta’minoti sifatini yaxshilash, eskirgan infratuzilmani yangilash va tizimning barqaror ishlashini ta’minlashdir.
Bu jarayonda elektr energiyasi, ish haqi, reagentlar, ta’mirlash xarajatlari va soliqlar kabi omillar hisobga olinadi. Ayniqsa, elektr energiyasi narxining oshishi suv tannarxiga jiddiy ta’sir ko‘rsatmoqda.
2023 yildan buyon elektr energiyasi narxi deyarli ikki barobar oshdi. Hozirgi kunda 1 kub metr suv tannarxining 30 foizi ish haqi, 19 foizi esa elektr energiyasi xarajatlariga to‘g‘ri kelmoqda.
Shuningdek, suvni uzoq masofalarga nasoslar orqali yetkazish xarajatlarni yanada oshiradi. Bugungi kunda respublika bo‘yicha markazlashgan tarmoq orqali yetkazilayotgan ichimlik suvining 1 litri o‘rtacha 3–4 so‘mni tashkil etadi.
Bu do‘konlarda sotiladigan qadoqlangan suvdan ming marta arzon. Biroq, tariflarning vaqtida yangilanmasligi sababli ba’zi hududlarda suv ta’minoti korxonalari moliyaviy zarar ko‘rmoqda.
Taqqoslash uchun aytish mumkinki, O‘zbekistonda 1 kub metr ichimlik suvi narxi dunyodagi eng arzonlardan biri hisoblanadi. Shu sababli yaqin kelajakda tariflarni bosqichma-bosqich oshirish ehtimoli yuqori.
Xulosa qilib aytganda, ichimlik suvi narxi oshishi mumkin, lekin bu jarayon tizimni barqaror saqlash va xizmat sifatini yaxshilash uchun zarur. Shuni unutmaslik kerakki, arzon suv doimiy emas, barqaror ta’minot esa ma’lum xarajatlarni talab etadi.
Manba: zamin.uz
