Inson tafakkuri murakkab va cheksizdir. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Hozirgacha faqat ilmiy fantastika asarlarida uchraydigan g‘oya — inson fikrlarini o‘qish imkoniyati — endi haqiqiy tadqiqotlarda sinovdan o‘tkazilmoqda. Stenford universiteti olimlari birinchi bor insonning ichki nutqini, ya’ni ovoz chiqarmasdan o‘ziga qaratilgan fikrlarini maxsus texnologiya yordamida aniqlashga muvaffaq bo‘ldi.
Bu haqida Cell jurnalida chop etilgan maqolada ma’lumot berildi. Tadqiqotda miya va kompyuter o‘rtasidagi interfeys asosida ishlaydigan yangi usul qo‘llanildi.
Ushbu texnologiya neyron faollik signallarini tahlil qilib, ularni matn shakliga aylantira oladi. Ma’lum bo‘lishicha, tizim insonning niyati va ichki nutqini 74 foiz aniqlik bilan aniqlay oladi.
Eksperimentda og‘ir falaj holatidagi to‘rt bemor ishtirok etdi. Ularga nutq faoliyatini boshqaruvchi miya sohasiga mikroelektrodli implantlar o‘rnatildi.
Natijada qurilma bemorlarning aytmoqchi bo‘lgan so‘zlarini yoki hatto faqat ongda shakllangan iboralarni yuqori aniqlik bilan matnga aylantira oldi. Olimlar oddiy hisoblash jarayonida odam ongida hosil bo‘lgan raqamlar ketma-ketligini ham aniqlash mumkinligini ta’kidlashdi.
Qurilmaning xavfsizlik jihatlari ham ko‘zdan qochmadi. Maxfiylikni ta’minlash uchun uni faqat maxsus “aqliy parol” orqali faollashtirish imkoniyati yaratildi.
Bu usul 98 foizdan ortiq aniqlik bilan ishlashi qayd etildi. Mutaxassislar fikricha, ushbu texnologiya hali to‘liq amaliy qo‘llanishga tayyor emas.
Biroq kelajakda nutq qobiliyati cheklangan yoki og‘ir kasallik sababli muloqotdan mahrum bo‘lgan insonlar uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochishi mumkin. Olimlar bu yo‘nalishda ishlarni davom ettirish va tizimni yanada takomillashtirishni maqsad qilgan.
Shu tariqa, ilm-fan yana bir bor inson ongining eng chuqur qatlamlarini o‘rganishga imkon berdi. Bugun fantastikaga o‘xshagan g‘oyalar ertaga butunlay yangi muloqot davrini boshlab berishi ehtimoldan yiroq emas.
