Antarktidadagi A23a aysbergi qariyb 40 yil davomida suzib yurganidan so‘ng, hozirda iliq suvlar ta’sirida parchalanish jarayoniga kirishdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
The Guardian nashrining xabariga ko‘ra, ushbu aysberg yaqin haftalarda to‘liq yo‘qolishi mumkin. Dastlab “megaaysberg” deb atalgan bu muz toshining og‘irligi bir trillion tonnaga yaqin bo‘lgan.
Hozir uning maydoni yarmidan ko‘p qismini yo‘qotib, 1770 kvadrat kilometrga kamaygan. Yevropa Ittifoqining Kopernik kosmik kuzatuv dasturining suratlarida aysbergning yuzasi 60 kilometrga yaqin kenglikda ekanligi aniqlangan.
So‘nggi haftalarda aysbergdan 400 kvadrat kilometr hajmida katta bo‘laklar ajralib chiqqan. Britaniya Antarktika tadqiqot markazi okeanografi Endryu Meyjersning ma’lumotlariga ko‘ra, aysberg shimolga siljishi bilan tez sur’atda parchalanmoqda va bu jarayon har kuni kuzatilmoqda.
A23a ilk bor 1986-yilda Antarktida muzligidan ajralib chiqqan, biroq Ueddell dengizining tubida 30 yilga yaqin muddat qotib qolgan. Faqat 2020-yildan keyin kuchli okean oqimlari ta’sirida suzishni boshlagan va Janubiy Atlantikadagi “aysberg yo‘lagi”dan o‘tgan.
2025-yil boshida aysberg Janubiy Jorjiya oroli yaqinida to‘xtab qoldi, bu esa pingvinlar va tyulenlar koloniyalari uchun xavf tug‘dirdi. Keyinchalik may oyida u yana harakatga kelib, bir kunda 20 kilometrga yaqin masofani bosib o‘tib, shimolga yo‘naldi.
Olimlarning fikricha, aysbergning parchalanishi iliq suvlar va kuchli to‘lqinlar ta’siri bilan bog‘liq. Shu bilan birga, aysberglarning tez erishi inson faoliyati va global iqlim o‘zgarishlari bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, bu Antarktida ekotizimiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda.
A23a aysbergining uzoq vaqt yaxlit holda saqlanganligi esa tabiiy hodisa sifatida hayratlanarli hisoblanadi.
