Dunyoda eng keksa insonlardan biri hisoblangan Mariya Branyas 117 yoshgacha yashashining asosiy sabablari olimlar tomonidan o‘rganildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Science Alert nashr qilgan ma’lumotlarga ko‘ra, uning organizmida noyob genetik xususiyatlar mavjud bo‘lib, ular umrni uzaytirish, yurak va miya sog‘ligini saqlash hamda immun tizimini mustahkamlash bilan bog‘liq ekanligi aniqlangan. Ispaniyalik olimlar Cell Reports Medicine jurnalida chop etilgan maqolada ushbu natijalar qarish jarayonini yangi nuqtai nazardan tushunishga yordam berishini, sog‘lom qarish belgilarini aniqlash va umr davomiyligini oshirishda muhim ahamiyatga ega ekanligini ta’kidlashgan.
Tadqiqotlar 2024-yilda Branyas vafotidan oldin topshirgan qon, so‘lak, siydik va najas namunalari asosida amalga oshirildi. Barselonadagi Jozep Karreras nomidagi Leykemiya tadqiqotlari instituti olimlari uning hujayralari yoshiga nisbatan ancha yoshroq holatda ekanligini aniqladi.
Bu uning Kataloniyadagi o‘rtacha umr ko‘rish davomiyligidan taxminan 30 yil ko‘proq yashashiga imkon bergan. Mariya Branyas yoshi katta bo‘lishiga qaramay, yurak-qon tomir tizimi sog‘lom, yallig‘lanish darajasi past va immunitet ko‘rsatkichlari yosh odamlar bilan solishtirganda yaqin bo‘lgan.
Uning ichak mikrobiomasi ham yaxshi holatda bo‘lib, "yomon" xolesterin va triglitseridlar darajasi past, "yaxshi" xolesterin esa yuqori bo‘lgan. Olimlar bu omillar Branyasning uzoq umr ko‘rishini va sog‘lig‘ining yuqori darajada bo‘lishini tushuntirishga yordam berishini qayd etishmoqda.
Shuningdek, u faqat genetik omillarga tayanmay, intellektual, ijtimoiy va jismoniy faol hayot tarzini olib borgan. O‘rtayer dengizi diyetasi, xususan yuqori yogurt iste’moli ham uning uzoq umrida muhim rol o‘ynagan.
Biroq olimlar ta’kidlaydiki, bunday natijalar faqat bitta shaxs misolida o‘rganilganda chegaralangan ahamiyatga ega bo‘ladi. Ushbu bilimlarni kengroq jamoatchilikka tatbiq etish uchun keng qamrovli tadqiqotlar o‘tkazish zarur.
