Rossiyaning Gazprom kompaniyasi kelgusi besh yil ichida Markaziy Osiyo davlatlariga tabiiy gaz yetkazib berish hajmini sezilarli darajada oshirishni rejalashtirmoqda. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Bu haqda Gazprombankning iqtisodiy prognozlash markazi ma’lumotlariga tayanib xabar berilgan. Ma’lumotlarga ko‘ra, Yevropa bozoriga mo‘ljallangan, biroq xalqaro sanksiyalar sabab foydalanilmay qolgan gaz hajmlari uchun yangi yo‘nalishlar izlanmoqda.
Shu jarayonda Markaziy Osiyo mintaqasi asosiy strategik bozor sifatida e’tirof etilmoqda. Ekspertlar bu hududga gaz yetkazib berish hajmini yillik 19-20 milliard kub metr atrofida baholashmoqda.
2030 yilga kelib Gazpromning O‘zbekiston, Qozog‘iston va Qirg‘izistonga eksport hajmi hozirgi ko‘rsatkichlarga nisbatan 2 barobardan ko‘proqqa oshishi mumkin. Ayniqsa, O‘zbekiston bu jarayonda yetakchi rol o‘ynashi kutilmoqda.
Taxminlarga ko‘ra, mamlakatga gaz importi hozirgi 3 milliard kub metrdan 12 milliard kub metrgacha ko‘tarilishi mumkin. Bu o‘sishning asosiy sababi sifatida O‘zbekistonda ichki gaz qazib chiqarish hajmlarining pasayib borayotgani ko‘rsatilmoqda.
Natijada tashqi ta’minotga ehtiyoj ortib bormoqda. Qozog‘istonda esa vaziyat hozircha noaniqligicha qolmoqda.
Shunga qaramay, mamlakat Rossiya gazini o‘z hududi orqali Xitoyga yetkazish loyihasini amalga oshirishdan umid qilmoqda. Ushbu loyiha nafaqat Qozog‘istonning shimoli-sharqiy hududlarini gaz bilan ta’minlash, balki yiliga qo‘shimcha 10 milliard kub metr gaz yetkazib berishni ham ta’minlashi mumkin.
Eslatib o‘tish joizki, xalqaro sanksiyalar natijasida Gazpromning Yevropa bozoriga gaz eksporti qariyb besh barobarga qisqargan. Hatto Sila Sibiri 2 gaz quvuri to‘liq ishga tushirilgan taqdirda ham, kompaniya barcha ortiqcha gaz hajmlarini Xitoy bozoriga yo‘naltirish imkoniga ega emas.
Shu sababli Markaziy Osiyo Gazprom uchun nafaqat geografik jihatdan qulay hudud, balki asosiy energiya hamkorlaridan biriga aylanishi kutilmoqda. Bu jarayon mintaqadagi energetik munosabatlarni yangi bosqichga olib chiqishi mumkin.
