O‘zbekistonda nikoh shartnomalarini rasmiylashtirish tartibiga oid yangi Nizom loyihasi ishlab chiqildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Ushbu loyiha aholi uchun qulayliklarni oshirish maqsadida zamonaviy texnologiyalarni joriy etishni nazarda tutadi va jarayonlarni yanada soddalashtirishni ko‘zlaydi. Nizom loyihasida nikoh shartnomasini tuzishning bir nechta shakllari taklif etilgan.
An’anaviy usulda notarial idorada shartnoma tuzish imkoniyati saqlanib qoladi. Shuningdek, masofaviy usulda videoaloqa orqali yoki sayyor tarzda, ya’ni notarial idoradan tashqarida murojaat qiluvchilarning xohishiga ko‘ra shartnoma rasmiylashtirish yo‘llari taklif etilgan.
Masofaviy usulda amalga oshirilgan jarayonlar "Notarius" avtomatlashtirilgan tizimida audio va video qayd etiladi. Sayyor tartibda esa jarayonni to‘liq tasdiqlash uchun videoyozuv talab etiladi.
Shaxsni tasdiqlash jarayonida zamonaviy texnologiyalar qo‘llaniladi. Notarius taraflarning shaxsini identifikatsiya va verifikatsiya qilish uchun biometrik ma’lumotlardan foydalanadi.
Shartnoma imzolashda kamida ikkita barmoq izi maxsus moslamalar yordamida skaner qilinishi belgilangan. Notarial harakatlar davlat tilida amalga oshiriladi.
Biroq, fuqarolarning istagiga ko‘ra, shartnoma matni boshqa tillarda ham tayyorlanishi mumkin. Agar taraflar shartnoma tilini tushunmasa, notarius yoki ularning taklifiga binoan tarjimon tomonidan og‘zaki tarjima qilinadi.
Tarjimon haqidagi ma’lumotlar hujjatda aks ettiriladi va noto‘g‘ri tarjima uchun javobgarlik haqida ogohlantiriladi. Nizomga ko‘ra, nikoh shartnomasi faqat nikoh yoshiga yetgan shaxslar o‘rtasida tuziladi.
Agar taraflar o‘rtasida nikoh qayd etilmagan bo‘lsa, shartnoma yuridik kuchga ega bo‘lmaydi. Fuqarolar notarial idoraga bevosita murojaat qilishlari yoki Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali va E-notarius.uz tizimi orqali elektron tarzda ro‘yxatdan o‘tishlari mumkin.
Murojaat bir ish kuni ichida ko‘rib chiqilishi lozim. Nizom loyihasi shartnomani o‘zgartirish va bekor qilish tartibi, notarial harakatni rad etish asoslari, to‘lovlarni avtomatik hisoblash hamda SMS orqali tasdiqlash kabi qulayliklarni ham o‘z ichiga oladi.
Ushbu loyihani amalga oshirish fuqarolar uchun huquqiy xizmatlarning sifatini oshirishga qaratilgan.
