Xitoyda chikungunya virusining tarqalishi murakkablashmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Guandun viloyatida bu virusni tarqatuvchi Aedes chivinlari ko‘paygani sababli hukumat yangi usulni qo‘lladi. Virusga qarshi kurashishda Toxorhynchites splendens turiga mansub yirik chivinlar tabiiy dushman sifatida havoga qo‘yildi.
Ushbu chivinlar odamlarni chaqmaydi, balki kichikroq, ammo yuqumli bo‘lgan Aedes chivinlarini yeb yo‘q qiladi. Bu biologik himoya dasturini Sun Yatsen universiteti qoshidagi Chjunshan tibbiyot maktabi tadqiqotchilari boshqarmoqda.
Foshan shahrida uch hafta ichida 6 mingdan ortiq odam chikungunya bilan kasallangan. Mamlakat Covid-19 pandemiyasi davrida qo‘llangan an’anaviy choralarni qayta joriy qilmoqda.
Jumladan, ommaviy PCR testlari, izolyatsiya zonalari va kvartallar bo‘yicha keng ko‘lamli dezinfeksiya ishlari amalga oshirilmoqda. Shuningdek, 5 mingdan ortiq baliq shohobchalar va daryolarga qo‘yilib, chivin tuxumlari va lichinkalarini yo‘q qilishga yo‘naltirilgan.
Guanchjou shahrida esa aholini himoya qilish maqsadida 120 ta tuman uchun xavf xaritasi tuzildi. Ushbu xaritaga muvofiq, har kuni ikki marta maxsus insektitsidlar yordamida havo tozalanadi.
Hukumat bir haftalik uzluksiz dezinfeksiya kampaniyasini boshladi. Chikungunya faqat zararlangan chivin chaqishi orqali yuqadi.
Kasallik ilk bor 1952 yilda Tanzaniyada aniqlangan. Uning nomi kimakonde tilidagi “egilib yuruvchi” degan so‘zdan kelib chiqqan bo‘lib, kasallikda bo‘g‘imlarda og‘riq paydo bo‘lishini ifodalaydi.
Afsuski, hozircha ushbu virusga qarshi aniq va samarali vaksina mavjud emas. Inkubatsiya muddati odatda ikki dan yetti kungacha davom etadi.
Kasallik to‘satdan boshlanib, yuqori harorat, kuchli bo‘g‘im og‘riqlari, mushaklarda bezovtalik, bosh og‘rig‘i, toshma, ko‘ngil aynishi va qusish bilan kechishi mumkin. O‘lim holatlari kam kuzatilsa-da, kasallikning og‘ir oqibatlari inson hayot sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Shu sababli tabiatdagi o‘ziga xos vositalardan foydalanish yangi samarali yechim sifatida qaralmoqda. Chivinlarni chivin bilan yengish endi fantastik film emas, balki hayot haqiqatidir.
