Markaziy Osiyoning qadimiy tarixini yangicha talqin qilishga imkon beruvchi yangi arxeologik kashfiyot 18 avgust kuni keng jamoatchilik e’tiboriga havola etildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Obi-Rahmat g‘oridan topilgan, taxminan 80 ming yillik toshdan yasalgan o‘q uchlari qadimgi insonlarning ov qilish usullarini chuqurroq o‘rganishga yordam beradi. Rossiya Fanlar akademiyasining Sibir bo‘limi Arxeologiya va etnografiya instituti olimi Andrey Krivoshapkin boshchiligidagi xalqaro tadqiqotchilar guruhi g‘ordan 200 ga yaqin kichik artefaktlarni aniqladi.
Ularning orasida 20 ga yaqin o‘q uchlari va ularning parchalariga e’tibor qaratildi. Ushbu topilmalar inson evolyutsiyasining muhim davrini ochib berishi mumkin.
Topilgan o‘q uchlarining og‘irligi 25 dan 35 grammgacha, maksimal kengligi esa 41 millimetrni tashkil etadi. Bu o‘qlar Janubiy Afrika, Fransiya va Shri-Lanka hududlarida topilgan 48-60 ming yillik o‘xshash artefaktlardan ancha qadimiy bo‘lib, kamon va o‘q texnologiyasining Yevrosiyoda erta paydo bo‘lganidan darak beradi.
Qiziqarli jihatlaridan biri shundaki, aynan shu g‘ordan 9-12 yoshdagi bola qoldiqlari ham topilgan. Bu holat ilmiy munozaralarga sabab bo‘lib, topilmalarda neandertal va zamonaviy inson xususiyatlarining aralashganligi haqida fikrlar paydo bo‘lmoqda.
Shuningdek, tahlillar mayda artefaktlarning aniq o‘q uchlari sifatida ishlatilganini isbotlaydi. Ularning o‘lchamlari va yemirilish izlari boshqa yirik qurollarga, masalan, nayza yoki boshqa jang vositalariga to‘g‘ri kelmaydi.
Bu esa Markaziy Osiyoning qadimgi aholisi ilg‘or ovchilik texnologiyalarini kutilganidan ancha avval egallaganini ko‘rsatadi. Obi-Rahmat g‘ori Toshkentdan 100 kilometr shimoli-sharqda, dengiz sathidan 1250 metr balandlikda joylashgan.
Bu tabiiy ohaktosh qoyalaridagi 20 metrlik katta bo‘shliq bo‘lib, 1962 yilda kashf etilgan va Markaziy Osiyodagi eng muhim paleolit yodgorliklaridan biridir. G‘orda madaniy qatlamlar qalinligi 10 metrgacha yetib, ular 40 ming yildan 80 ming yilgacha bo‘lgan davrni qamrab oladi.
