2025 yil Yevropa uchun o‘rmon yong‘inlari bo‘yicha tarixdagi eng og‘ir mavsum sifatida esda qolmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Yil boshidan buyon Yevropa Ittifoqi hududida taxminan bir million gektardan ortiq o‘rmon maydoni alangaga berildi. Bu holat tabiat va ekologik tizimlarga katta zarar yetkazdi.
“Euronews”ning statistik ma’lumotlariga ko‘ra, yong‘inlar hududi o‘tgan yilga nisbatan to‘rt barobar oshdi. Mutaxassislar zarar ko‘rgan maydonni Korsika oroli hududi bilan taqqoslamoqda.
Joriy yilda Yevropa o‘rmonlarida 1800 dan ortiq yong‘in qayd etildi va atmosferaga 38 million tonnadan ziyod karbonat angidrid chiqdi. Ittifoqga a’zo 27 davlat ichida faqat Chexiya, Estoniya, Litva, Luksemburg va Malta yong‘inlardan zarar ko‘rmadi.
Eng ko‘p yong‘inlar Italiya va Ruminiyada sodir bo‘ldi, har ikkala mamlakatda 450 dan ortiq holat aniqlandi. Shuningdek, Ispaniya va Portugaliyada ham yirik ekologik yo‘qotishlar kuzatildi.
Ispaniyada 400 ming gektardan ortiq, Portugaliyada esa 260 ming gektardan ziyod o‘rmon yonib, kulga aylandi. Bu, ayniqsa, Portugaliya hududining taxminan 3 foizini tashkil etadi.
Mutaxassislar fikricha, yong‘inlarning asosiy sabablari sifatida ekstremal issiq havo va uzoq davom etgan qurg‘oqchilik ko‘rsatildi. Iqlim o‘zgarishi va yuqori harorat olovning tez tarqalishiga sharoit yaratmoqda.
Hatto kichik bir uchqun ham katta yong‘inga aylanib, inson va tabiat uchun jiddiy xavf tug‘diradi. Yong‘inlarning oldini olish maqsadida olimlar va ekologlar butalarni muntazam tozalash, quruq va o‘limga yuz tutgan o‘simliklarni yo‘q qilish hamda chorvachilikni to‘g‘ri tashkil etishni tavsiya etmoqda.
Bundan tashqari, yong‘in o‘chirilgandan keyin ham uning asoratlari, xususan tutun va nafas olish bilan bog‘liq kasalliklar inson salomatligiga xavf solishda davom etishini hisobga olish kerak. Shu tariqa, 2025 yil Yevropa uchun o‘rmon yong‘inlari soni va zarar ko‘rgan maydon bo‘yicha rekord yil sifatida qayd etildi.
Mavsum hali yakunlanmagan bo‘lsa-da, tabiat va aholi uchun xavf hali ham mavjud. Yong‘inlarga qarshi chora-tadbirlarni kuchaytirish va ekologik xavfsizlikni ta’minlash muhim ahamiyat kasb etmoqda.
