So‘nggi oylarda dunyo go‘sht bozorida sezilarli o‘zgarishlar yuz bermoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Xalqaro manbalarga, jumladan Bloomberg nashriga ko‘ra, iqlim o‘zgarishi, chorvachilik kasalliklarining ko‘payishi hamda AQSH va Xitoyda mol go‘shtiga bo‘lgan talabning ortishi narxlarning rekord darajada oshishiga sabab bo‘lmoqda. Faqat mol go‘shti emas, balki sut mahsulotlari narxlarining qimmatlashuvi ham qoramollarni so‘yishni kamaytirib, bozorga qo‘shimcha bosim yaratmoqda.
Bu holat global zaxiralarni kamaytirib, iste’molchilar uchun yangi muammolarni vujudga keltirmoqda. BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) hisobotiga ko‘ra, avgust oyida go‘sht narxlari indeksi yana o‘zining yuqori cho‘qqisini yangiladi.
Ayrim davlatlarda bu narx oshishi inflyatsiya bosimini kuchaytirdi. Masalan, Buyuk Britaniyada mol go‘shti narxi o‘tgan oyda 25 foizga qimmatlashdi.
Dunyodagi yetakchi chorvador mamlakatlarda ham vaziyat murakkablashmoqda. AQSHda qoramol soni so‘nggi o‘n yillikdagi eng past darajaga tushgan, Braziliyada esa shunga o‘xshash holat kuzatilmoqda.
Ob-havo sharoitining beqarorligi qoramolchilikni tiklash jarayonini qiyinlashtirmoqda. FAO ma’lumotlariga ko‘ra, AQSHdagi yuqori talab Avstraliya bozorida narxlarning oshishiga sabab bo‘lgan, Xitoy esa Braziliyadan go‘sht importini faol davom ettirmoqda.
Bu holat AQSH bozorida tariflar oshganiga qaramay, braziliyalik yetkazib beruvchilarni qo‘llab-quvvatlamoqda. Sut mahsulotlariga talab va narxlarning oshishi ham mol go‘shti bozoriga ta’sir ko‘rsatmoqda.
FAO iqtisodchisi Monika Totxova ta’kidicha, agar sariyog‘ va pishloq narxi yuqori bo‘lsa, fermerlar sigirlarni darhol go‘sht uchun so‘yishga shoshilmaydi, bu esa bozorda go‘sht taklifini kamaytiradi. O‘zbekistonda ham go‘sht narxlari oshmoqda.
Davlat statistika agentligining ma’lumotlariga ko‘ra, so‘nggi bir yilda suyaksiz mol go‘shti narxi 25,7 foizga, suyaklisi 24,9 foizga, qo‘y go‘shti esa 28,5 foizga qimmatlashdi. 2025 yil avgust oyida narxlar yana oshib, suyaksiz mol go‘shti 0,7 foiz, suyaklisi 0,2 foiz, qo‘y go‘shti esa 1,4 foizga qimmatlashdi.
Shu bilan birga, bozorlarda arzon narxlarda mol go‘shti sotilishi umumiy narx ko‘rsatkichlarini biroz barqarorlashtirdi. Import hajmi ham oshmoqda.
Avgustda mamlakatga 84,7 million dollarlik go‘sht mahsulotlari olib kirildi, bu iyul oyidagi ko‘rsatkichdan yuqori. Mol go‘shti importi esa 66,1 million dollarni tashkil etdi.
2025 yilning dastlabki yetti oyida O‘zbekiston go‘sht va go‘sht mahsulotlarini o‘tgan yilga nisbatan 74 foiz ko‘proq import qilib, jami 420 million dollarga yetkazdi. Mutasaddilar bu tendensiya davom etsa, ichki bozorda go‘sht narxlari yanada oshishi mumkinligini ta’kidlamoqda.
