Turkiya arxeologlari dunyo ilmiy jamoatchiligining e’tiborini tortgan noyob topilmani e’lon qildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Ular Iso Masih surati tushirilgan 1300 yillik nonni aniqlashdi. Bu haqda ATI portali xabar berdi.
Topilma Topraktepe arxeologik hududida, qadimiy Irenopolis shahrida amalga oshirilgan qazishmalar davomida topildi. Mutaxassislar milodiy VII–VIII asrlarga oid beshta dumaloq nonni aniqlashdi.
Nonlar tabiiy ravishda kuyib, yonib ketgan holda saqlangan. Arxeologlarning ta’kidlashicha, nonlarning aksariyatida Malta xochi belgisi mavjud.
Eng qiziq va noyob topilma esa Iso Masihning rasmi tushirilgan non bo‘lib, uning yonida yunon tilida “Muborak Isoga minnatdorlik bilan” degan yozuv ham bor. Mutaxassislar bu tasvirni “Dehqon Masih” yoki “Ekuvchi Iso” deb ataluvchi ikonografik shaklga mansub deb hisoblamoqda.
Bu obraz Iso Masihni mehnatkash, yerda urug‘ sochayotgan inson sifatida ko‘rsatadi. Tadqiqotchilarning fikricha, ushbu hudud ilgari qishloq xo‘jaligi markazi bo‘lgani sababli bunday ramz hosildorlik va baraka timsoli bo‘lgan.
Olimlar nonlarning diniy marosim yoki jamoaviy bayram uchun tayyorlangan bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda. Biroq, ma’lum sabablarga ko‘ra, ular ishlatilmagan.
Ehtimol, novvoylar ularni ko‘p miqdorda pishirib yuborgan yoki ba’zilari tasodifan yonib ketgan. Shu sababli nonlar uzoq vaqt davomida saqlanib qolgan.
Hozirda arxeologlar topilgan nonlarni paleobotanika tahliliga yuborishni rejalashtirmoqda. Bu orqali don tarkibi, un turi va ishlab chiqarish usuli aniqlanadi.
Shuningdek, kompyuter tomografiyasi va mikroskop yordamida karbonizatsiya jarayoni o‘rganiladi. Tadqiqot rahbarlaridan biri bu kashfiyot nafaqat Turkiya, balki butun dunyo arxeologiyasi uchun muhim ekanligini ta’kidladi.
U o‘rta asrlar davridagi diniy va maishiy hayot haqidagi yangi ma’lumotlarni beradi.
