Amerika Qo‘shma Shtatlari Rossiyaga nisbatan yangi va eng keskin iqtisodiy choralarni joriy etdi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
22-oktyabr kuni Vashington Moskva shahriga tegishli ikki yirik neft kompaniyasiga qarshi sanksiyalarni e’lon qildi. Bu haqda AQSH Moliya vazirligi ma’lum qildi.
Yangi cheklovlar “Rosneft” va “Lukoyl” kompaniyalarini qamrab oladi. Rasmiy bayonotda maqsad Rossiyaning Ukrainadagi harbiy harakatlarini moliyalashtirish imkoniyatlarini cheklash ekani ta’kidlandi.
Sanksiyalar Tramp va Putin o‘rtasida rejalashtirilgan sammit bekor qilinganidan keyin joriy etildi. Donald Tramp ushbu uchrashuvni bekor qilganini aytib, uning kerakli natijaga olib kelmasligini bildirdi.
Prezident Tramp sanksiyalarni joriy etish uchun ayni payt to‘g‘ri ekanini ta’kidladi. AQSH Moliya vaziri Skott Bessent esa bu chorani Rossiyaning urushni to‘xtatishdagi sadoqatsizligiga javob sifatida baholadi.
U qon to‘kishni to‘xtatish va darhol sulh e’lon qilish vaqti keldi, dedi. Reuters agentligining xabar berishicha, bu qadam Tramp ma’muriyatining siyosatida keskin burilish bo‘ldi.
Oq uy oxirgi oylarda Rossiya bilan murosa yoki bosimni kuchaytirish o‘rtasida ikkilanib kelgan edi. Faqat bir hafta oldin Tramp Moskvaga yangi sanksiyalarni joriy etishga shoshilmaslik tarafdori edi.
Sanksiyalar e’lon qilingandan so‘ng neft narxi keskin oshdi. Tramp urush chegarasizligiga urg‘u berib, Moskvaning tinchlik muzokaralariga jiddiy yondashmayotganini ta’kidladi.
Shu bilan birga, u Ukrainaga “Tomahawk” raketalarini berishga hozircha tayyor emasligini bildirdi. U raketalarni ishlatishni o‘rganish uchun ukrainaliklarga kamida olti oy kerakligini aytdi.
Shuningdek, Tramp Xitoy rahbari Si Jinpingning Putinni jangni to‘xtatishga undashiga umid bildirganini ham ma’lum qildi. Ushbu sanksiyalar AQSH tomonidan Rossiya energetika sektoriga nisbatan urush boshlanganidan beri qo‘llanilgan eng kuchli bosim hisoblanadi.
Bayden ma’muriyati davrida Vashington ittifoqchilarning Rossiya neftini sotib olishiga ruxsat bergan bo‘lsa, hozirda Tramp ma’muriyati to‘g‘ridan to‘g‘ri kompaniyalarni maqsadga oldi. Atlantika Kengashi tahlilchisi Daniel Tannebaumning fikricha, bu qadam jiddiy, ammo samaradorlik uchun AQSH Rossiya bilan savdo qilayotgan uchinchi davlatlarga nisbatan ham ikkilamchi sanksiyalarni joriy etishi zarur.
Tramp esa bu choralar Rossiya iqtisodiyotini zaiflashtirib, uni tinchlik muzokaralariga majbur qilishga qaratilganini ta’kidladi. Moskva esa AQSH sanksiyalariga javoban harbiy qudratini namoyish qildi.
Rossiya Mudofaa vazirligi Putin ishtirokida strategik mashg‘ulotlar o‘tkazilganini ko‘rsatgan videolavhani e’lon qildi. Unda yerda, suv osti kemalarida va havodagi qit’alararo raketalar uchirilgani tasvirlangan.
Mutaxassislar bu qadamni G‘arb va Kiyevga siyosiy ogohlantirish deb baholamoqda. Rossiya har bir hal qiluvchi bosqichda yadro qudratini ko‘rsatib bosim o‘tkazishni odat qilgan.
Shu bilan birga, Yevropa Ittifoqi Rossiyaga qarshi 19-sanksiyalar paketini ma’qulladi. Unga ko‘ra, Rossiyadan suyultirilgan tabiiy gaz importi to‘liq taqiqlanadi.
Shvetsiya Ukrainaga “Gripen” qiruvchi samolyotlarini yetkazib berishni rejalashtirmoqda. Prezident Zelenskiy Kiyev kelasi yilgacha kamida 100 ta samolyot qabul qilish niyatida ekanini bildirdi.
Yevropa Ittifoqi rahbarlari Rossiyaning muzlatilgan aktivlarini garovga qo‘yib, Ukrainaga 163 milliard dollarlik moliyaviy yordam berish rejasini muhokama qilmoqda. Moskva bu rejani “ochiq o‘g‘rilik” deb atab, javob choralarini ko‘rishini ma’lum qildi.
Hozirgi vaziyat shuni ko‘rsatadiki, urush nafaqat jang maydonida, balki iqtisodiy sohada ham yangi bosqichga ko‘tarilmoqda. Bu esa xalqaro siyosat va iqtisodiyot uchun muhim sinov bo‘lmoqda.
