O‘zbekiston sud tizimi ta’lim sohasidagi yangi nizoga maydon bo‘ldi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
To‘rt nafar tarix o‘qituvchisi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligiga qarshi da’vo arizasi bilan sudga murojaat qildi. Ular o‘zlarining malaka attestatsiyasi natijalarini tanqid qilib, yakuniy baholarni qayta ko‘rib chiqishni hamda ma’naviy zarar uchun kompensatsiya to‘lanishini talab qilmoqda.
Mazkur ish Shayxontohur tumanlararo fuqarolik ishlari bo‘yicha sudida ko‘rib chiqilmoqda. 14 avgust kuni soat 15:00ga belgilangan majlis ikki soat kechikib, faqat soat 17:00da boshlandi.
Sudya Gulhayo Jumaeva raisligida o‘tkazilishi kerak bo‘lgan jarayon noma’lum muddatga qoldirildi, chunki javobgar tomon — vazirlik da’vo arizasini olmagan va uni o‘rganishga imkon topmagan. Nizo attestatsiya testidagi bitta savoldan kelib chiqqan.
2025 yil 8 mayda o‘tkazilgan sinovda «Yustinian I dan keyin butun Ispaniyani qaysi qabila bosib oldi?» degan savol berilgan. Test tizimi to‘g‘ri javob sifatida «Langobardlar» variantini qabul qilgan, bu 2022 yilda chop etilgan yettinchi sinf uchun jahon tarixi darsligiga asoslangan.
Ammo da’vogarlar — ikki erkak va ikki ayol turli ta’lim muassasalaridan — «Vestgotlar» javobini tanlagan. Ular o‘z fikrini Britanika entsiklopediyasi, ingliz tilidagi Vikipediya, 2017 yildagi darslik nashri hamda tarixchi Fozila Sulaymonovaning «G‘arb va Sharq» asari kabi ishonchli manbalarga asoslab tushuntirgan.
O‘qituvchilar ta’kidlashicha, akademik doiralarda Ispaniyani vestgotlar bosib olgani keng qabul qilingan va universitetda ham shunday o‘rgatilgan. Da’vo arizasida test savollarini tuzuvchilar faqat bir manbaga tayanmasligi kerakligi aytilgan, ayniqsa, agar bu manbada fakt xatosi bo‘lsa.
«Javobgar test savollarini shakllantirar ekan, ishonchli va tekshirilgan manbalarga tayangan bo‘lishi shart. Darsliklarni odamlar yozadi va ular xatolardan holi emas», deyiladi shikoyatda.
O‘qituvchilar bir xil darslikning turli nashrlaridagi qarama-qarshi ma’lumotlardan foydalanish noto‘g‘ri ekanligini bildirgan. Shuningdek, da’vogarlarda jarayonning protseduraviy qoidalari buzilgani haqida shikoyat bor.
Ular Vazirlar Mahkamasining 2021 yil 17 sentyabrdagi 572-sonli qarori asosida attestatsiya ochiqlik, hamkorlik va adolat tamoyillari asosida o‘tkazilishi kerakligini eslatgan. Amalda esa ochiqlik tamoyili buzilgan.
Apellyatsiya ko‘rib chiqilishining vaqti rasmiy saytlar orqali e’lon qilinmaydi, shu bois ular qaysi savollarga noto‘g‘ri javob berganini bilolmayapti. Bundan tashqari, o‘qituvchilar apellyatsiya jarayonida ishtirok etish huquqi buzilganini aytmoqda.
Apellyatsiya komissiyasi barcha shikoyatlarga formal va bir xil rad javoblarini bergan, hech qanday tushuntirish bermagan. Bu holatlar ularning professional obro‘siga zarar yetkazib, psixologik noqulaylik tug‘dirgan.
Shu sababli o‘qituvchilar sud orqali vazirlikdan o‘z javoblarini «Vestgotlar» to‘g‘ri deb tan olishini, attestatsiya ballarini qayta hisoblashni va yakuniy natijalarni o‘zgartirishni talab qilmoqda. Shuningdek, ular har biriga 10 million so‘mdan ma’naviy zarar uchun, 3 million so‘mdan esa advokat xizmatlari xarajatlarini qoplash uchun to‘lov undirishni so‘ramoqda.
Attestatsiya O‘zbekistonda o‘qituvchining kasbiy faoliyatida muhim ahamiyatga ega bo‘lib, uning ish haqiga bevosita ta’sir qiladi. Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi boshqarmasi boshlig‘i Sardor Rahimboevning aytishicha, attestatsiya natijalariga ko‘ra o‘qituvchiga besh yilga yuqori, birinchi yoki ikkinchi malaka toifasi beriladi.
Imtihonlar besh yilda bir marta majburiy o‘tkaziladi, shuningdek, yilda ikki marta to‘lov asosida qo‘shimcha imtihonlar ham bo‘ladi. Ularning narxi bir bazaviy hisoblash
