O‘zbekistonda muammoli o‘smirlar bilan ishlash tizimida asosiy o‘zgarishlar yuz berdi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
2025-yil mart oyidan boshlab, ilgari Milliy gvardiya tasarrufida bo‘lgan psixolog-inspektorlar shtati Ichki ishlar vazirligi tizimiga qo‘shildi. Bu islohot yoshlar o‘rtasida jinoyatlarning oldini olish va xavf-xatarlarni erta aniqlash mexanizmini samaraliroq qilish maqsadida amalga oshirilmoqda, dedi Ichki ishlar vazirining o‘rinbosari Bekmurod Abdullaev.
Uning so‘zlariga ko‘ra, bu o‘zgarish formal nazoratdan, masalan, maktabga qatnashni nazorat qilishdan chuqur profilaktik faoliyatga o‘tishni taqozo etadi. “Milliy gvardiya xodimlarining hissasi katta bo‘lganini inkor etmaymiz va ular bilan hamkorlikni davom ettiramiz.
Biroq ularning funksiyalari cheklangan edi. Xatar guruhiga kiruvchi o‘smirlar bilan ish faqat darslarni o‘tkazib yuborish holatini qayd etish bilan tugamaydi.
Maktabga qatnash mas’uliyati asosan Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligiga tegishli. Bizning asosiy vazifamiz yoshlarni jinoyat yo‘lidan qaytarishdir”, – dedi Abdullaev.
Islohotni asoslashda Milliy gvardiya tomonidan mavjud vositalarning cheklanganligi muhim omil bo‘ldi. Muntazam darslarni bo‘shatib, nojo‘ya xatti-harakatlarga moyil o‘quvchilar bilan ishlash doimiy va kompleks yondashuvni talab qiladi.
Endi psixolog-inspektorlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri huquqni muhofaza qilish tizimining barcha resurslaridan foydalanadi. Bu hududdagi profilaktika inspektorlari, mahalla qo‘mitalari hamda Ichki ishlar vazirligi tarkibidagi ijtimoiy va huquqiy yordam markazlari bilan yaqin hamkorlikni o‘z ichiga oladi.
Abdullaev misol tariqasida, yoshlar giyohvand moddalar tarqatilishiga jalb etilayotgan holatlarni keltirdi. “Bunday holatlar Ichki ishlar vazirligining bevosita mas’uliyat sohasidir.
Jinoyat qidiruv xodimlari jalb qilinadi. Shuning uchun psixolog-inspektorlarga samarali aralashuv va salbiy oqibatlarning oldini olish uchun ko‘proq imkoniyat va vositalar berildi.
Milliy gvardiya tizimida bunday vakolatlar mavjud emas edi”, – dedi u. Yangi vazifalarga tayyorgarlik ko‘rish uchun barcha inspektorlar yozgi ta’til davomida intensiv qayta tayyorgarlikdan o‘tdi.
Ichki ishlar vazirligi akademiyasida 20 kunlik o‘quv yig‘inlari tashkil etildi. Mashhur psixologlar, oliy ta’lim muassasalari o‘qituvchilari va Milliy ijtimoiy himoya agentligi mutaxassislari dars berdi.
Tayyorlov yakunida barcha mutaxassislar sertifikatlar bilan taqdirlandi. Yangi tizim doirasida olib borilgan tahlillar elektron Kundalik.com tizimida jiddiy kamchiliklar aniqlanganini ko‘rsatdi.
Masalan, bir necha yil davomida darslarga qatnashayotgan deb ko‘rsatilgan o‘quvchilar aslida mamlakatni tark etgan yoki jazoni o‘tayotgan holatlar aniqlandi. Bu esa ishning faqat hisob-kitobga emas, balki real jinoyat profilaktikasiga qaratilishini ta’kidlaydi.
Ichki ishlar vazirligi Jamoat xavfsizligi departamenti xodimi Nilufar G‘iyosovaning ma’lum qilishicha, 2025/2026 o‘quv yilining boshida psixolog-inspektorlar shtati 2000 mutaxassisga yetkazildi. Har bir inspektor beshta maktabni nazorat qilib, ta’lim muassasasi rahbariyati, maktab psixologi va ma’naviy-ma’rifiy ishlar uchun mas’ullar bilan doimiy aloqada bo‘ladi.
Mutaxassislar har kuni nazoratidagi maktablarga tashrif buyurib, darslarni bo‘shatish sabablarini va boshqa xavotirli holatlarni tahlil qiladi, shuningdek, potentsial tahdidlarni erta aniqlaydi. O‘zbekistondagi mahalla institutlari, psixolog-inspektorlar bilan yaqindan hamkorlik qiladigan, uzoq tarixga ega noyob mahalliy boshqaruv shaklidir.
2023-yilda mahalla qo‘mitalarining faoliyati YuNESKO tomonidan insoniyatning nomoddiy madaniy merosi sifatida e’tirof etildi. Bu ularning jamiyat hayotidagi muhim ijtimoiy rolini yana bir bor tasdiqlaydi.
