AQSh prezidenti Donald Trampning O‘zbekiston tomonidan 100 milliard dollardan ortiq investitsiyalar va xaridlar amalga oshirilishi haqidagi bayonoti ekspertlar o‘rtasida turli bahs-munozaralarga sabab bo‘ldi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Bu raqam O‘zbekistonning yillik yalpi ichki mahsulotiga teng bo‘lib, prezident Shavkat Mirziyoyevning AQShga tashrifi davomida imzolangan rasmiy kelishuvlardan ancha yuqori ko‘rsatkichdir. Markaziy Osiyo va AQSh o‘rtasidagi C5+1 formatidagi sammit doirasida O‘zbekiston delegatsiyasi tomonidan qator muhim kelishuvlar imzolandi.
Donald Tramp bu kelishuvlarni “ulkan savdo-iqtisodiy bitim” sifatida e’lon qildi. Uning so‘zlariga ko‘ra, kelgusi uch yil ichida O‘zbekiston AQSh iqtisodiyotiga 35 milliard dollar olib keladi va 2035-yilga qadar bu ko‘rsatkich 100 milliard dollarga yetadi.
Ushbu mablag‘lar asosan investitsiyalar va AQSh mahsulotlarini sotib olish orqali amalga oshiriladi. Biroq O‘zbekiston rasmiylari ancha kamroq raqamlarni qayd etmoqda.
Davlat rahbari C5+1 sammitida 34 milliard dollarlik uch yillik hamkorlik loyihalari rejasini taqdim etdi. Keyinroq, investitsiyalar, sanoat va savdo vaziri Laziz Qudratov bu ko‘rsatkichni yanada aniq qilib, 34,8 milliard dollar deb belgiladi.
Ushbu mablag‘lar qishloq xo‘jaligi, tog‘-kon sanoati, minerallarni qayta ishlash va avtomobilsozlik kabi sohalarga yo‘naltiriladi. Shu bilan birga, O‘zbekiston tomoni 100 milliard dollarlik kelishuvlarni tasdiqlamagan.
Bu miqdor O‘zbekistonning 2024-yildagi yalpi ichki mahsulotiga teng bo‘lib, bunday yirik hajmdagi investitsiyalarni amalga oshirish imkoniyati iqtisodchilarda shubha uyg‘otmoqda. Taniqli iqtisodchi Yuliy Yusupov bu raqamlarni “mutlaqo fantastik” deb atadi.
Uning fikricha, Boeing samolyotlari, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari kabi barcha e’lon qilingan shartnomalarni hisobga olganda ham, yakuniy summa bir necha milliard dollardan oshmaydi. Vashingtonda o‘tgan muzokaralar davomida bir qator aniq kelishuvlar imzolandi.
Xususan, Uzbekistan Airways va Boeing kompaniyalari o‘rtasida samolyot yetkazib berish bo‘yicha shartnoma tuzildi. Milliy aviakompaniya Boeing 787 Dreamliner samolyotlarining sakkizta modelini sotib olish bo‘yicha qaror chiqardi.
Bundan tashqari, qishloq xo‘jaligi, sanoat va yuqori texnologiyalar sohasida ham qator bitimlar imzolandi. Misol uchun, John Deere kompaniyasi O‘zbekistonga 300 million dollarlik qishloq xo‘jaligi texnikasini yetkazib beradi.
Siyosiy bayonotlar AQSh va O‘zbekiston o‘rtasidagi iqtisodiy aloqalarga e’tiborni oshirayotgan bo‘lsa-da, hozircha hamkorlik miqyosi aniq loyihalar bilan cheklangan. Manba: Zamin.uz
