O‘zbekistonda soliq intizomini kuchaytirish va qarzdorlikni kamaytirish maqsadida yangi tartib joriy etilmoqda. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Endilikda 1 million so‘mdan ortiq soliq qarzi bo‘lgan fuqarolar uchun elektr energiyasi to‘lovlari cheklanishi mumkin. Bu chora Prezidentning 28-noyabr kuni qabul qilingan “Soliqlarning yig‘iluvchanligini oshirish va faol soliq to‘lovchilarni rag‘batlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorida belgilangan.
Mazkur qarorga ko‘ra, soliq qarzi bo‘lgan fuqarolarning elektr energiyasi uchun billing tizimi orqali to‘lov imkoniyati vaqtincha to‘xtatiladi. Bundan tashqari, 2026-yil 1-yanvardan boshlab Namangan viloyatida yangi soliq boshqaruvi modeli sinov tariqasida joriy qilinadi.
Ushbu model jismoniy shaxslarning mol-mulk va yer soliqlari bo‘yicha qarzlarini undirish uchun billing mexanizmini qo‘llashni nazarda tutadi. Agar qarzdorlik 1 million so‘mdan oshsa, elektr energiyasi uchun to‘lov cheklanishi mumkin.
Sinov natijalari 2026-yilning 1-oktyabriga qadar tahlil qilinib, boshqa hududlarda ham tatbiq etish bo‘yicha takliflar Vazirlar Mahkamasiga taqdim etiladi. Shuningdek, qaror asosida fuqarolarning soliq qarzdorligi haqidagi ma’lumotlar bank va to‘lov tashkilotlarining mobil ilovalarida ko‘rsatiladi.
Har bir foydalanuvchi o‘z qarzini ilovalarning asosiy sahifasida kuzatib borishi va nazorat qilishi mumkin bo‘ladi. Ushbu jarayonda Markaziy bank Soliq qo‘mitasiga ko‘mak beradi.
Qayd etish lozimki, bunday tizim ilgari chiqindi xizmati bo‘yicha qarzdorlikni undirishda ham qo‘llanilgan edi. Masalan, “Toza makon” ma’lumotlari asosida qarzdorlarga SMS-xabarnomalar yuborilib, to‘lov amalga oshirilmasa, elektr energiyasi uchun to‘lov imkoniyati vaqtincha cheklangan edi.
Yangi soliq mexanizmi ham xuddi shunday raqamlashtirilgan boshqaruvni yo‘lga qo‘yishga xizmat qiladi. Mutaxassislarning fikricha, ushbu chora-tadbirlar soliq to‘lash madaniyatini oshirish, davlat byudjeti tushumlarini barqarorlashtirish va moliyaviy intizomni mustahkamlashga yordam beradi.
