O‘zbekistonda ijara munosabatlarini yangi bosqichga olib chiqish maqsadida yangi qonun loyihasi ishlab chiqildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Ushbu hujjat mamlakatdagi ijara tizimini zamonaviy, shaffof va raqobatbardosh mexanizmga aylantirishni ko‘zda tutadi. Yangi qonun 2027-yil 1-yanvardan kuchga kirishi rejalashtirilgan bo‘lib, amaldagi qoidalarni tubdan yangilashni nazarda tutadi.
Loyihada ijara munosabatlarining asosiy tushunchalari, tomonlarning huquq va majburiyatlari, shuningdek, ijara obyektlari aniq belgilangan. Unda mulkni ijaraga berish jarayonida qonuniylik, ochiqlik, teng raqobat muhiti va ekologik xavfsizlik tamoyillariga alohida e’tibor qaratilgan.
Yangi qonundagi eng muhim yangiliklardan biri davlat va xususiy mulkni ijaraga berishda elektron platformalardan foydalanishni joriy etishdir. Davlat mulkini ijaraga berish jarayonlari maxsus vakolatli organlar, elektron auktsionlar va E-ijara axborot tizimi orqali amalga oshiriladi.
Bu amaliyot korrupsiya xavfini kamaytirish, raqobatni oshirish va adolatli taqsimotni ta’minlash imkonini beradi. Qonun loyihasida Davlat aktivlarini boshqarish agentligi, Soliq qo‘mitasi va Kadastr agentligi kabi davlat idoralarining vazifalari aniq belgilangan.
Shuningdek, ijara shartnomalarini tuzish, ularning amal qilish muddati, ijara haqi, tomonlarning majburiyatlari va shartnomani bekor qilish tartibi batafsil yoritilgan. Ayrim hollarda ko‘chmas mulk ijarasi shartnomasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish majburiy qilinadi va ijara haqi asossiz oshirilishi taqiqlanadi.
Loyiha ijara munosabatlariga oid turli yo‘nalishlarni ham belgilab beradi. Bular jumlasiga yer uchastkalarini ijaraga berish, davlat mulkini ijaraga topshirish, madaniy meros obyektlaridan foydalanish, suv resurslari va havzalarini ijaraga berish, davlat korxonalari mulkidan foydalanish hamda ko‘p qavatli uylardagi umumiy mulk ijarasi kiradi.
Shuningdek, 1991-yilda qabul qilingan “Ijara to‘g‘risida”gi qonun va unga bog‘liq boshqa hujjatlar o‘z kuchini yo‘qotishi belgilanmoqda. Yangi qonun loyihasini amaliyotga tatbiq etish va uning mazmunini aholiga tushuntirish vazifasi Adliya vazirligi va boshqa manfaatdor tashkilotlarga yuklatilishi mumkin.
Yangi qonun ijara tizimini tartibga solish orqali bozorda shaffoflik va ishonchni oshiradi. Bu esa tadbirkorlar va fuqarolar uchun yangi imkoniyatlar yaratadi.
Manba: Zamin.uz.
