Rossiya kompaniyasi AvtoVAZ Markaziy Osiyoda faoliyatini kengaytirmoqda. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
Ular mahalliy hamkor, Central Asia Capital investitsiya fondi bilan birgalikda Qirg‘izistonda Muras brendi ostida milliy avtomobil zavodini tashkil etishni e’lon qildi. Ushbu loyiha 30 million dollarlik investitsiya portfeli bilan amalga oshiriladi va mintaqadagi boshqa davlatlardagi ishlab chiqarish faoliyatining noaniq holatiga qarama-qarshi ko‘rinadi.
Central Asia Capital matbuot xizmati ma’lumotiga ko‘ra, yangi korxona fondning strategik tashabbusi bo‘lib, AvtoVAZ texnologik hamkor sifatida ishtirok etadi. Loyiha moliyalashtirilishi fondning o‘z aktivlari hamda obligatsiyalar chiqarish orqali jalb qilingan mablag‘lar hisobidan amalga oshiriladi.
Loyihaning yo‘l xaritasi o‘n yillik davrni qamrab oladi va uch bosqichga bo‘lingan. Birinchi bosqichda, 2026 yildan 2030 yilgacha yirik yig‘ilish ishlab chiqariladi, yillik quvvati 1500 ta avtomobilga yetadi.
Ikkinchi bosqichda, 2031-2035 yillarda, o‘rta yig‘ilishga o‘tish rejalashtirilgan, bu esa ishlab chiqariladigan modellar sonini ko‘paytirish va yillik 5000 taga yetkazishni ta’minlaydi. 2035 yildan keyin to‘liq ishlab chiqarish sikliga o‘tish va yillik 7000 dan ortiq avtomobil chiqarish maqsad qilingan.
Muras zavodida bozorda yaxshi tanilgan Granta, Vesta, Largus, Niva hamda yangi Iskra modellari ishlab chiqariladi. Shuningdek, tijorat va ijtimoiy, tibbiyot ehtiyojlari uchun maxsus avtomobillar ham ishlab chiqarilishi rejalashtirilgan.
Avtomobillarning boshlang‘ich narxi 10 400 dollar atrofida belgilangan, biroq dastlabki uch yil ichida bu narx 15 foizgacha kamayishi mumkin. Bu imkoniyat Rossiyaning soliq imtiyozlari, yer maydonlarini ajratish va lizing dasturlarini yo‘lga qo‘yishi orqali amalga oshiriladi.
Loyiha Qirg‘iziston iqtisodiyotiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi kutilmoqda. 2035 yilga kelib, u mamlakat yalpi ichki mahsulotining 1 foizgacha o‘sishiga, 12 ming ish o‘rni yaratishga va yiliga 500 million som (5,72 million dollar) soliqlar tushumiga erishishga yordam beradi.
Shuningdek, avtomobillar importiga bog‘liqlik kamayadi. 2031 yildan boshlab zavod yiliga 3000 tagacha avtomobilni Markaziy Osiyo va Balkon mamlakatlariga eksport qilishni rejalashtirmoqda.
Qirg‘izistondagi aniq kelishuvlarga qaramay, AvtoVAZning O‘zbekistondagi loyihalari hali yakunlanmagan. Rossiya avtomobil ishlab chiqaruvchisi rahbari Maksim Sokolov aprel oyida respublikada avtomobil yig‘ishni yo‘lga qo‘yishga tayyorligini bildirgan, ehtimol mahalliy brend ostida.
Ushbu loyiha uchun boshlang‘ich model sifatida Lada Largus ko‘rib chiqilmoqda. Avval ham hamkorlik tajribasi mavjud.
2021 yil oktabrida Jizzaxdagi ADM zavodida Lada avtomobillarining yirik yig‘ilishi boshlangan, bu yerda Vesta, Largus va XRay modellari ichki bozor uchun ishlab chiqarilgan. Ammo 2023 yil sentabr oyida AQSh moliya vazirligi AvtoVAZni sanktsiyalar ro‘yxatiga kiritgan, bu esa faoliyatni qiyinlashtirgan.
Shunga qaramay, faoliyatni tiklashga urinishlar davom etmoqda. AvtoVAZ eksport bo‘yicha direktori Ilya Savinov o‘tgan yil bahorida mahalliy hamkorlar bilan muzokaralar olib borilayotganini va lokalizatsiya rejalarini bildirgan.
2024 yil iyul oyida statistika agentligi ma’lumotlariga ko‘ra ishlab chiqarish qisqa muddatga tiklangan va olti avtomobil konveyerdan tushgan, ammo avgustdan boshlab ishlab chiqarish yana to‘xtatilgan. 2023 yil sentabrida Maksim Sokolov O‘zbekistondagi loyihalar sust ketayotganini tasdiqlagan, garchi yuqori siyosiy darajada masalalar muhokama qilinayotgan bo‘lsa-da.
Shu sababli, Qirg‘izistonda yangi milliy avtomobil brendi ishga tushirilayotgan paytda, O‘zbekistonda Lada ishlab chiqarishining qayta tiklanishi hali noaniq. Lada nomi dastlab faqat eksport uchun mo‘ljallangan «Jiguli» avtomobillariga berilgan.
Bu nom xorijiy xaridorlar uchun eshitilishi yoqimli bo‘lishi uchun tanlangan. U slavyan
