Avstraliya qirg‘oqlarida olib borilgan tadqiqotlar davomida Birinchi jahon urushi davrida yozilgan maktub joylangan shisha topildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Ushbu maktub 1916-yil 15-avgust sana bilan yozilgan bo‘lib, uni 27 yoshli Malkolm Nevill va 37 yoshli Uilyam Xarli yozgan. Ular o‘sha davrda avstraliyalik harbiy mahbuslarni Yevropaga olib ketayotgan HMAT A70 Ballarat transport kemasida xizmat qilgan dengizchilar edi.
Maktubda dengizchilar o‘zlarining birgalikdagi hayoti, yo‘l davomida boshdan kechirgan qiyinchiliklari haqida yozib, ota-onalaridan ular uchun ortiqcha tashvishlanmaslikni so‘rashgan. Ushbu tarixiy topilma Braun oilasi tomonidan tasodifan plyajni tozalash chog‘ida kashf etilgan.
Deb Braun ismli oila a’zosi shishaning qum ostida bir asrdan ko‘proq vaqt davomida saqlanganini va suv ta’siriga deyarli uchramaganini ta’kidlagan. “Biz plyajni tez-tez tozalaymiz, lekin bunday noyob topilma biz uchun kutilmagan hodisa bo‘ldi.
U kichik, ammo tarixiy ahamiyatga ega shisha edi”, — dedi Deb Braun. Tadqiqotchilar ushbu maktubni “tarixning tirik guvohi” sifatida baholashmoqda.
Chunki unda o‘sha davr askarlarining insoniy tuyg‘ulari, sog‘inch va umidlari aks etgan. Malkolm Nevill 1917-yilda janglarda halok bo‘lgan, Uilyam Xarli esa ikki marta yaralanganiga qaramay, urushdan omon qolgan.
Biroq, u 1934-yilda Adelaida shahrida saraton kasalligidan vafot etgan. Uning yaqinlari bu kasallikni urush paytida xandaqlarda yutilgan zaharli gaz bilan bog‘lashgan.
Tarixchilar ushbu topilmani XX asr boshidagi harbiy dengizchilarning ruhiy holatini o‘rganishda muhim manba sifatida ko‘rishmoqda. Maktub hozirda Avstraliya Harbiy tarixi muzeyida saqlanmoqda.
