O‘zbekiston jinoyat huquqi tizimida 18 yoshgacha bo‘lgan shaxslarning javobgarligini yumshatishga qaratilgan muhim o‘zgarishlar tayyorlanmoqda. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
Oliy Majlis Senati tomonidan ma’qullangan yangi qonun loyihasi yoshlarning sudlanganlik maqomiga yangi yondashuvni joriy etadi. Ushbu o‘zgarishlar «Yangi O‘zbekiston» rivojlanish strategiyasi doirasidagi islohotlarning mantiqiy davomidir.
Qonun loyihasi Prezident imzosini kutmoqda va unga ko‘ra, og‘ir jinoyatlar qatoriga kirmaydigan jinoyatlar uchun jazo muddatini to‘liq o‘tagan yoshlar sudlangan hisoblanmaydi. Bu tashabbus yoshlarning jamiyatga moslashuvini osonlashtirish va sudlanganlik taqibidan xoli holda hayotlarini davom ettirish imkonini yaratishni maqsad qilgan.
Rasmiy statistikaga ko‘ra, 2023 yilda respublikada 1911 nafar voyaga yetmagan shaxs jinoyat uchun javobgarlikka tortilgan bo‘lsa, 2024 yilda bu ko‘rsatkich 2214 nafarga yetdi. Jinoyatlarning ko‘pchiligi jiddiy xavf tug‘dirmaydigan toifaga kiradi.
Masalan, 2024 yilda 1238 jinoyat kam xavfli, 855 tasi esa o‘rta og‘irlikdagi jinoyatlar sifatida baholangan. Yangi qonunda sudlanganlik maqomini qayta ko‘rib chiqish bilan birga, jazoni bekor qilish va ozodlikdan mahrum qilish muddati yoshlar uchun olti oydan bir oygacha qisqartiriladi.
Bu sudlarga har bir holatga moslashgan yondashuvni qo‘llash imkonini beradi. Senatorlar tomonidan ma’qullangan o‘zgartirishlar qonunchilikni liberallashtirish yo‘lidagi keng qamrovli islohotlarning bir qismi hisoblanadi.
Oldinroq esa, sudlanganlik sababli nomzodning qarindoshlariga ishga qabul qilinishda rad javobi berilmasligi haqida norma joriy etilgan edi. Ushbu chora-tadbirlar fuqarolarni himoya qilish va qonun bilan to‘qnash kelgan, ayniqsa yoshlarni reabilitatsiya qilish samaradorligini oshirishga qaratilgan.
Shuningdek, O‘zbekistonda voyaga yetmaganlar uchun uy qamog‘i institutini joriy etish ko‘zda tutilmoqda. Bu choralar dastlabki tergov bosqichida qamoqqa olishga muqobil sifatida qabul qilinmoqda va yoshlar huquqlarini himoya qilishga xizmat qiladi.
