Qonunchilik tashabbusi birinchi o‘qishda qabul qilingan bo‘lib, mamlakatdagi uy-joy fondini yangilash uchun yangi mexanizmni joriy etadi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi.
Ushbu mexanizm isteʼmolchilarning ko‘pchiligining roziligisiz ham ayrim istisno holatlarda uylarni rekonstruksiya qilish imkonini beradi. Gap shundaki, maxsus komissiya tomonidan rasmiy ravishda xavfli va istiqbolsiz deb topilgan uylar uchun bunday tartib qo‘llaniladi.
Yangi loyihada shaharsozlik sohasida rekonstruksiya jarayonini tartibga solish ko‘zda tutilgan. Bu jarayonda loyihalarni amalga oshirish va mulk egalarga kompensatsiya to‘lash tartibi belgilangan.
Odatda, investorlar yoki uy egalarining tashabbusi bilan rekonstruksiya jarayonini boshlash uchun kamida 80 foiz mulk egalarining notarial tasdiqlangan roziligi talab etiladi. Adliya vazirligi o‘rinbosari Mahmud Istamovning taʼkidlashicha, agar besh mulk egasidan to‘rttasi loyihani qo‘llab-quvvatlamasa, rekonstruksiya taklifi ko‘rib chiqilmaydi.
Biroq qonunda istisno holatlar ham nazarda tutilgan. Adliya vazirligi iqtisodiy qonunchilik boshqarmasi boshlig‘i Xidiral Sodikov podkastda aytishicha, xavfli holatdagi binolar uchun 80 foizlik rozilik talab qilinmaydi.
Masalan, yog‘och uyda yashovchi odam rekonstruksiyaga qarshi chiqsa ham, agar ertaga yong‘in yuz bersa, bu nafaqat uning uyi, balki qo‘shnilarga ham zarar yetkazadi. Agar komissiya uyni eskirgan, xavfli va yashash uchun yaroqsiz deb topsa, qonun loyihasi ko‘pchilik roziligisiz rekonstruksiya jarayonini boshlashga imkon beradi.
Adliya vazirligi maʼlumotlariga ko‘ra, hozirda O‘zbekistonda taxminan 42 ming ko‘p kvartirali uy mavjud. Shulardan 17 mingga yaqini ikki-uch qavatli kam qavatli uylar hisoblanadi.
Rasmiy ravishda 343 uy meʼyoriy xizmat muddatini oshirib, xavfli holatga kelib qolgan. Adliya vazirligi o‘rinbosari hozirgi vaziyatni shunday tasvirlaydi: ko‘plab aholi eski, xavfsizlik va qulaylikka mos kelmaydigan uyda yashashga majbur.
Muhandislik tarmoqlari — elektr, suv va gaz taʼminoti eskirgan, baʼzi uylarda kanalizatsiya umuman yo‘q. Hatto ayrim joylarda hozirgacha hovlida hojatxona mavjud.
Rekonstruksiya dasturi katta imkoniyatlarni o‘z ichiga oladi. Hisob-kitoblarga ko‘ra, 17 ming kam qavatli uy o‘rnida 7-9 qavatli zamonaviy 13,5 ming ko‘p kvartirali uylar qurish mumkin.
Bu nafaqat uy-joy fondini yangilashga, balki hududdagi aholining sonini uch barobarga ko‘paytirishga yordam beradi, shahar infratuzilmasi va energiya resurslaridan samaraliroq foydalanish imkonini yaratadi. Ko‘pchilik ikki-uch qavatli uylar 1950-1960 yillarda qurilgan bo‘lib, ularning xizmat muddati odatda 50-60 yilni tashkil etadi.
Shu sababli, ularning ko‘pchiligi endi o‘z xizmat muddatini to‘liq bajargan va ularni almashtirish masalasi dolzarb hisoblanadi.
