So‘nggi paytlarda Falastindagi vaziyat jahon hamjamiyatining diqqat markazida turibdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
BMTning Jahon oziq-ovqat dasturi ma’lumotlariga ko‘ra, G‘azo sektoridagi aholi to‘rtdan bir qismi ochlik xavfi ostida yashamoqda. Taxminan yuz ming ayol va bola to‘yib ovqatlanmaslik natijasida og‘ir ahvolda bo‘lib, shoshilinch tibbiy yordamga muhtojdir.
O‘zbekiston ushbu mojaroni xalqaro huquq normalari asosida tinch yo‘l bilan hal etishni qo‘llab-quvvatlaydi. 2023 yil 3 noyabrda prezident Shavkat Mirziyoyev tomonlarni harbiy harakatlarni to‘xtatishga, o‘t ochishni bas qilishga va gumanitar sulhga chaqirdi.
Unga ko‘ra, muammoning yagona va adolatli yechimi "ikki xalq uchun ikki davlat" tamoyili asosida hal qilinishi lozim. BMT rezolyutsiyalariga muvofiq, Falastin xalqi mustaqil davlat tashkil etish huquqiga ega.
2023 yil noyabrda prezident Mirziyoyev BMTning Yaqin Sharq agentligiga G‘azo sektoridagi falastinlik qochqinlarga yordam berish uchun 1,5 million dollar ajratish haqidagi qarorni imzoladi. 2024 yil 26 dekabrda O‘zbekiston 100 nafar yaralangan falastinlik ayollar va bolalarni Rafahdan evakuatsiya qildi.
Ularning O‘zbekistonda munosib sharoitda yashashi uchun barcha zarur choralar ko‘rildi. Ular vaqtincha yashash joylariga joylashtirilib, tibbiy ko‘rikdan o‘tkazildi, kerakli dori-darmon va kundalik ehtiyojlar bilan ta’minlandi.
O‘zbekiston hukumati falastinlik mehmonlarning jamiyatga moslashishini qo‘llab-quvvatlash maqsadida qo‘shimcha chora-tadbirlarni amalga oshirmoqda. 2024 yil 14 avgustda prezident farmoni qabul qilinib, unda Falastin fuqarolariga davlat g‘amxo‘rligi asosida ijtimoiy, tibbiy, ta’lim va bandlik sohalarida yordam ko‘rsatish tizimi yo‘lga qo‘yildi.
Farmonda og‘ir ahvoldagi falastinliklarga manzilli yordam berish, ularning ijtimoiy xizmatlar, ta’lim va ishga joylashish imkoniyatlarini ta’minlash ko‘zda tutilgan. Maxsus Respublika komissiyasi tashkil etilib, uning vazifalari orasida davlat organlari ishini muvofiqlashtirish, mehmonlarning mamlakat bo‘ylab joylashuvi va jamiyatga integratsiyasini ta’minlash bor.
Komissiyaning ishchi organi sifatida Prezident huzuridagi Ijtimoiy himoya milliy agentligi belgilangan. Mahalla darajasida esa “mahalla yettiligi” va “Inson” ijtimoiy xizmatlar markazlari faoliyat yuritadi.
Ular mehmonlarni mahallaning ma’naviy muhitiga moslashtirishda yordam beradi. Mehmonlarga ijtimoiy ko‘mak sifatida nogironlik statusi berish, nafaqalar tayinlash va yashash nafaqasi to‘lash kabi imtiyozlar taqdim etiladi.
Shuningdek, oilalarga ijara xarajatlari qoplab beriladi, farzand tug‘ilganda va dafn marosimlari uchun bir martalik nafaqalar beriladi. Oilalarga nooziq-ovqat mahsulotlari xaridi uchun ko‘tarma pul ajratiladi va har bir oilaga mahalladagi ijtimoiy xodim biriktiriladi.
Ta’lim sohasida mehmonlar farzandlari davlat maktablari va bog‘chalariga bepul qabul qilinadi, ular uchun navbatsiz joylashtirish ta’minlanadi. Qo‘shimcha ta’lim (kasb-hunar, axborot texnologiyalari va oliy ta’limga tayyorgarlik) bepul amalga oshiriladi.
Xorijda olingan diplomlar ikki oy ichida bepul va tez tan olinadi. Bu choralar mehmonlarning ta’lim olish va yangi muhitga moslashish imkoniyatlarini kengaytiradi.
Sog‘liqni saqlash vazirligi mehmonlarni oilaviy shifokor punktlari, poliklinikalar va markaziy tibbiyot muassasalarida ro‘yxatga olishni ta’minlaydi. Tibbiy yordam kambag‘al oilalarga beriladigan imtiyozlar asosida ko‘rsatiladi.
Bu esa mehmonlarga sifatli va tez tibbiy xizmat olish imkonini beradi. Mehmonlarga ish topish va kasb-hunar o‘rgatish masalalarida ham yordam ko‘rsatiladi.
Ijtimoiy himoya milliy agentligi bir oy ichida ishga joylashishni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha takliflar tayyorlaydi. Iqtisodiyot, moliya, bandlik vazirliklari hamda tijorat banklari mehmonlarni tadbirkorlikka
