NASA agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, «Jeyms Uebb» kosmik teleskopi Uranning atrofida aylanayotgan yangi, ilgari noma’lum tabiiy yo‘ldoshni kashf etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Ushbu yo‘ldosh S/2025 U1 nomi bilan atalgan va shu tariqa sayyoraning ma’lum bo‘lgan yo‘ldoshlari soni 29 taga yetdi. Bu kashfiyot kosmik fanlar sohasidagi tadqiqotchilar va muxlislar uchun katta ahamiyatga ega bo‘ldi.
Janubi-g‘arbiy tadqiqot instituti (SwRI) rahbarligidagi olimlar guruhi teleskop yordamida yangi yo‘ldoshni o‘rganib, uning xususiyatlarini aniqladi. NASA ma’lumotlariga ko‘ra, S/2025 U1 yo‘ldoshi 2025 yil 2 fevralda birinchi marta kuzatuvlar davomida topilgan.
Bu hodisa sayyora tizimlarini o‘rganayotgan olimlar uchun yangi imkoniyatlar yaratdi. Yangi yo‘ldoshning diametri taxminan 10 kilometr bo‘lib, bu kichik hajmdagi jismlar avvalgi kashfiyotlarda e’tibordan chetda qolgan bo‘lishi mumkin.
Masalan, 1986 yilda Uran yaqinidan o‘tgan Voyager-2 zond bu yo‘ldoshni aniqlay olmagan. Bu esa zamonaviy teleskop va texnologiyalarning ahamiyatini yana bir bor ko‘rsatadi.
Hozirda S/2025 U1 Uran markazidan taxminan 56 ming kilometr uzoqlikda harakat qilmoqda va Ofeliya hamda Byanka yo‘ldoshlari orbitalari orasida, sayyoraning ekvatorial tekisligida aylanmoqda. SwRI mutaxassisi Mariam El Mutamidning ta’kidlashicha, yo‘ldoshning deyarli doiraviy orbitasi uning hozirgi joylashuvida shakllangan bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatadi.
Shuningdek, Uranning dastlabki ikki yo‘ldoshi – Titaniya va Oberon, 1787 yilda ingliz astronomi Uilyam Gershel tomonidan kashf etilgan. So‘nggi sun’iy yo‘ldosh, S/2023 U1 esa 2023 yil noyabr oyida Chilidagi Las-Kampanas rasadxonasida aniqlangan edi.
Shunday qilib, Uran sayyorasining tabiiy yo‘ldoshlari oilasi yana bir yangi a’zoga ega bo‘ldi. «Jeyms Uebb» teleskopi orqali olingan ushbu ilmiy kashfiyot nafaqat astronomlar, balki kosmos va uning sirlariga qiziqqan barcha muxlislar uchun katta qiziqish va ilhom manbai hisoblanadi.
