AQSh prezidenti Donald Tramp Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyahuni suddagi korrupsiya va suiiste’mol ayblovlari bo‘yicha afv etishni so‘radi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Bu haqda u dushanba kuni Knessetdagi nutqida ma’lum qildi. Mamlakat qonunlariga ko‘ra, agar sud Netanyahuni aybdor deb topsa, uni faqat prezident Itxak Gertsog afv etishi mumkin.
Tramp o‘z fikrida janob prezidentdan Netanyahuni afv etishni so‘rab, uning urush davrida yetakchilik qilganini ta’kidladi va kichik ayblovlarni ahamiyatsiz deb bildi. Trampning bu bayonoti Isroilda va xalqaro maydonda katta bahslarga sabab bo‘ldi, chunki Netanyahuni poraxo‘rlik, firibgarlik va vakolatni suiiste’mol qilishda ayblashmoqda.
Unga qarshi ish 2019 yilda ochilgan. Tergov ma’lumotlariga ko‘ra, Netanyahu milliarder Arnon Milchandan tijorat yordami evaziga qimmatbaho sovg‘alar olgan, shuningdek, Walla axborot sayti orqali ijobiy materiallar chop etilishi uchun imtiyozlar bergan.
Prokurorlar bu orqali u 475 ming yevroga teng iqtisodiy foyda olganini ta’kidlamoqda. Shuningdek, “Yedioth Ahronoth” nashri bilan ham shunday kelishuv bo‘lgan.
Netanyahu barcha ayblovlarni rad etib, ularni siyosiy bosim va tuzoq deb ataydi. Sud jarayoni davom etmoqda, ammo u davlat ishlari bahonasida sud jarayonini bir necha bor kechiktirgan.
Bundan tashqari, Xalqaro jinoyat sudi ham Netanyahuga qarshi urush va insoniyatga qarshi jinoyatlar bo‘yicha tergov olib bormoqda. 2024 yil 21 noyabrda XJS uni G‘azo sektorida sodir etilgan jinoyatlar uchun hibsga olish orderini chiqargan.
Ayblovda Isroil rahbariyatining G‘azo aholisini suv, dori-darmon, oziq-ovqat va elektr ta’minotidan maqsadli ravishda mahrum qilgani ko‘rsatilgan. Shunga qaramay, Netanyahu 2025 yil aprelida Vengriyaga tashrif buyurgan, bu esa xalqaro huquqqa zid harakat sifatida baholangan.
Donald Tramp esa Isroilning doimiy himoyachisi sifatida tanilgan. Uning ma’muriyati G‘azodagi harbiy amaliyotlar va Eron qarshi siyosiy bosimda Tel-Avivni faol qo‘llab-quvvatlagan.
Hatto Xalqaro jinoyat sudi Netanyahuga nisbatan ish ochgandan so‘ng, Tramp ma’muriyati ushbu xalqaro organga qarshi sanksiyalar joriy qilgan. Bu voqea dunyoda AQShning inson huquqlariga zid harakati sifatida tanqid qilingan.
Shu tariqa, Trampning bayonoti nafaqat Netanyahuni siyosiy himoya qilish sifatida ko‘rilmoqda, balki AQShning Yaqin Sharqdagi pozitsiyasining yanada keskinlashishiga ham sabab bo‘lishi mumkin.
