Tojikiston Fanlar akademiyasi 2026 yil uchun “Yil qushi” sifatida cho‘l kakligini tanladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Ushbu tanlov orqali ekologlar mamlakatning qurg‘oqchil hududlaridagi ekologik muammolarga jamoatchilik e’tiborini jalb etishni maqsad qilmoqda. Cho‘l kakligi (chil yoki kabki zirak deb ham ataladi) o‘rta hajmdagi, ko‘proq yashirin hayot tarzini olib boruvchi qush bo‘lib, asosan O‘rta Osiyoning quruq hududlarida yashaydi.
Tojikiston hududida bu turning soni juda oz bo‘lib, asosan janubiy va g‘arbiy cho‘l-yarim cho‘l hududlarida uchraydi. Ornitologlarning ma’lumotiga ko‘ra, bu turning soni yillar davomida kamayib bormoqda.
Mutaxassislar cho‘l kakligining kamayishiga bir qator omillar sabab bo‘layotganini ta’kidlashmoqda. Ularga quyidagilar kiradi: tabiiy yashash joylarining buzilishi, qishloq xo‘jaligi yerlarining kengayishi, monitoring dasturlarining yetarli emasligi va o‘tlarning haddan tashqari ko‘payishi.
Cho‘l kakligi tashqi ko‘rinishi bilan ham diqqatga sazovor. Uning gavdasi ixcham, rangi qumrang, ko‘k va jigar ranglar aralashmasidan iborat bo‘lib, cho‘l sharoitida mukammal kamuflyaj hosil qiladi.
Xavf tug‘ilganda u uchishdan ko‘ra tez yugurib yashirinishni ma’qul ko‘radi. Mazkur qushning “Yil qushi” deb e’lon qilinishi orqali olimlar va ekologlar aholiga cho‘l hayvonot dunyosining ahvoli, iqlim o‘zgarishining salbiy ta’siri va bunday noyob turlarni saqlash zarurligini yana bir bor eslatishni maqsad qilgan.
