ZI/ATLAS nomli yirik kosmik kometa Yerga katta tezlikda yaqinlashmoqda, biroq so‘nggi kunlarda uning yorqinligi sezilarli darajada pasaygan. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Rossiya Kosmik tadqiqotlar instituti ma’lumotlariga asoslangan holda tarqatilgan xabarlarga ko‘ra, bu holatning sabablari haqida bir qancha mulohazalar ilgari surilgan. Quyosh astronomiyasi laboratoriyasining kuzatuvlariga ko‘ra, kometaning yorqinlik darajasi, ya’ni yulduz kattaligi 10,1 dan 10,6 gacha o‘zgargan.
Bu esa faqat olti kun ichida yorqinlikning 63 foizga kamayganini anglatadi. Dastlab bu hol tushunarsizdek tuyuladi, chunki kometa Yerga 10 million kilometrga yaqinlashgan.
Ammo yorqinlikning oshishi o‘rniga kamaygani kuzatilmoqda. Mutaxassislar bu hodisani kometaning Quyoshdan uzoqlashayotgani bilan izohlamoqda.
Ma’lumki, kometalar Quyosh nurini aks ettirganda yorqin ko‘rinadi. Agar Quyoshdan keladigan nur miqdori kamayib borsa, kometaning yorqinligi tabiiy ravishda pasayadi.
Bundan tashqari, ichki jarayonlar ham ta’sir qilishi mumkin. Masalan, kometa yadrosining fizik tuzilishidagi o‘zgarishlar yoki nur qaytarish qobiliyatining pasayishi uning ko‘rinadigan yorqinligini susaytiradi.
Shunga qaramay, ZI/ATLAS kometasi hozirda osmondagi eng yorqin obyektlardan biri hisoblanadi. U kuzatish uchun mavjud kosmik jismlar ichida to‘rtinchi o‘rinni egallab turibdi.
Reytingda birinchi o‘rinda esa C/2025 A6 (Lemmon) kometasi joylashgan bo‘lib, u ham yorqinligini sezilarli darajada yo‘qotgan. ZI/ATLAS kometasi ilk bor 2025-yil 1-iyulda aniqlangan.
Olimlar uning kelib chiqishi boshqa yulduz tizimiga tegishli ekanini tasdiqlashgan. Tadqiqotlarga ko‘ra, kometaning yoshi 7,5 milliard yildan oshadi, bu esa uni koinotning eng qadimiy obyektlaridan biriga aylantiradi.
Umuman olganda, ZI/ATLAS kometasi nafaqat geofizik, balki astronomik tarix nuqtayi nazaridan ham alohida ahamiyatga ega. Kelgusi haftalarda uning harakati va yorqinligi qanday o‘zgarishi ilmiy hamjamiyat tomonidan katta qiziqish bilan kuzatilmoqda.
