Yil boshida, ayniqsa yanvar oyida mehnat bozori odatda eng faol davrni boshdan kechiradi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi.
Ko‘plab mutaxassislar yangi yilda shaxsiy rejalarini amalga oshirish, kasbiy o‘sishga erishish yoki daromadni oshirish maqsadida ish joyini o‘zgartirish haqida o‘ylashadi. Shu bilan birga, kompaniyalar ham birinchi chorak uchun kadrlar siyosati va byudjetini qayta ko‘rib chiqadi.
Bu jarayonda eng muhim omillardan biri ish haqi miqdori hisoblanadi. Yevropadagi ish haqi darajasi mamlakatlar va sohalar bo‘yicha sezilarli darajada farq qiladi.
Euronews va Yevrostat ma’lumotlariga ko‘ra, Yevropa Ittifoqida bir xodimga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha yillik ish haqi 39 808 yevroga teng. Ammo bu umumiy ko‘rsatkich bo‘lib, mamlakatlar o‘rtasida katta tafovutlar mavjud.
Masalan, Lyuksemburgda o‘rtacha yillik ish haqi 82 969 yevroga teng bo‘lsa, Bolgariyada bu ko‘rsatkich atigi 15 387 yevroni tashkil etadi. Bu esa Lyuksemburgdagi o‘rtacha maosh Bolgariyanikidan 5,4 barobar yuqori ekanini anglatadi.
Lyuksemburgdan tashqari Daniya, Irlandiya, Belgiya, Avstriya va Germaniya kabi mamlakatlarda ham ish haqi yuqori bo‘lib, bu davlatlarda o‘rtacha yillik maosh 50 ming yevrodan oshadi. Ushbu davlatlar asosan G‘arbiy va Shimoliy Yevropada joylashgan bo‘lib, iqtisodiyoti barqaror va mehnat unumdorligi yuqori hisoblanadi.
Shu bilan birga, yuqori texnologiyalar, moliya va boshqa yuqori qo‘shilgan qiymatga ega sohalarning ulushi bu mamlakatlarda yuqori darajada. Boshqa tomondan, Bolgariya, Gretsiya va Vengriya kabi mamlakatlarda o‘rtacha yillik ish haqi 20 ming yevrodan past.
Bu davlatlarda iqtisodiyotning tarkibi, ishlab chiqarish samaradorligi va yuqori daromadli sohalarning cheklanganligi maoshlarga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Bundan tashqari, kasaba uyushmalari faoliyati, minimal ish haqi bo‘yicha qonunchilik va boshqa omillar ham maoshlar darajasiga ta’sir qiluvchi muhim omillar hisoblanadi.
Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, so‘nggi yillardagi o‘sish sur’atlari davom etsa, 2026-yilga kelib Yevropa Ittifoqida o‘rtacha yillik ish haqi 41 600 yevroga yetishi mumkin. Biroq bu o‘sish barcha mamlakatlarda teng bo‘lmasligi, ish haqi darajalari o‘rtasidagi tafovutlar saqlanib qolishi kutilmoqda.
Shu sababli, Yevropada ish haqi masalasi uzoq vaqt davomida mehnat bozorining asosiy muammolaridan biri bo‘lib qolishi mumkin. Maoshdan tashqari iqtisodiy barqarorlik, ijtimoiy kafolatlar va kasbiy rivojlanish imkoniyatlari ham mamlakatni tanlashda muhim omillar hisoblanadi.
