Sebzar - so'nggi yangiliklar

Toshkent shahar hokimiyati yo‘l harakati tashkilotida muhim o‘zgarishlarni amalga oshirishni rejalashtirmoqda. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Ushbu o‘zgarishlar yo‘l harakati oqimini tezlashtirish va xavfsizlikni oshirishga qaratilgan. Bu haqda Toshkent shahar IIBB Yo‘l harakati xavfsizligi boshqarmasi boshlig‘ining o‘rinbosari Elmurod Alimov shahar kengashi deputatlari yig‘ilishida ma’lum qildi. Taklif qilinayotgan o‘zgarishlarga ko‘ra, shahar markazidagi beshta yirik ko‘chada maksimal tezlik chegarasi 80 kilometr/soatga ko‘tariladi. Ushbu ko‘chalar Bunyodkor, Sebzar, Ahmad Donish, Toshkent halqa yo‘li va Yangi O‘zbekiston ko‘chalaridir. Bu qaror 2023 yil aprel oyida joriy etilgan 60 kilometr/soatlik chegaraning bekor qilinishini anglatadi. O‘sha paytda shahar ichidagi tezlik 70 dan 60 ga pasaytirilgandi. Biroq, ba’zi ko‘chalar piyodalar uchun xavfli bo‘lgani sababli xavotirlar mavjud. Masalan, Ahmad Donish ko‘chasida rekonstruksiya natijasida piyodalar uchun qulaylik yo‘qolgan. Shuningdek, 2023 yilda Bunyodkor prospektida xavfli tartibsiz piyoda o‘tish joyi yopilgan va bir oy o‘tib shu joyda piyoda halok bo‘lgan. Shu bois, tezlikni oshirish yo‘l-transport hodisalarining ko‘payishiga olib kelishi mumkinligi haqida tanqidi fikrlar bildirildi. Shuningdek, shahar markazidagi 12 ta ko‘chada bir yo‘nalishli harakat joriy etilishi rejalashtirilmoqda. Bu choralar tirbandlik va yo‘l-transport hodisalarini kamaytirishga qaratilgan. Hozircha ushbu ko‘chalar ro‘yxati ma’lum qilinmadi. Yana bir muhim tashabbus sifatida shahar markazidagi 500 ta svetoforga uzluksiz quvvat manbai (UPS) o‘rnatilishi ko‘zda tutilmoqda. Bu svetoforlarning elektr ta’minoti uzilishidan kelib chiqadigan muammolarni bartaraf etishga xizmat qiladi. Elmurod Alimovning so‘zlariga ko‘ra, bunday tizimlar svetoforlarni olti soatgacha avtonom rejimda ishlashini ta’minlaydi, bu esa yo‘l harakatini qo‘lda boshqarishga majbur bo‘lgan inspektorlar ishini osonlashtiradi. Mazkur takliflar hokimiyat va boshqa tegishli organlarga taqdim etilgan bo‘lib, ular yo‘l infratuzilmasini yaxshilash bo‘yicha keng qamrovli ishlarning bir qismidir. Ushbu chora-tadbirlar iyul oyida prezident raisligida o‘tkazilgan yig‘ilishdan so‘ng boshlandi. 2022 yilda “Xavfsiz va silliq yo‘l” milliy dasturi tasdiqlangan bo‘lsa-da, unda rejalashtirilgan tadbirlarning yo‘l-transport hodisalari va o‘lim holatlarini qanchalik kamaytirishi haqida aniq ma’lumot berilmagan. Yangi tashabbuslar barcha xavf-xatarlarni hisobga olib, yo‘l harakati ishtirokchilari uchun nafaqat tez, balki xavfsiz harakatni ta’minlashiga umid qilinmoqda.

Toshkent shahrining markaziy issiq suv ta’minoti tizimini boshqaruvchi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi 2024 yil sentabr va oktyabr oylarida amalga oshiriladigan rejalashtirilgan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari jadvalini e’lon qildi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Ushbu profilaktika tadbirlari davomida markaziy isitish tizimiga ulangan turar joylarda issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Har bir bosqichda suv ta’minotining uzilishi besh kun davom etadi. Kompaniyaning rasmiy bayonotida qayd etilishicha, bu chora-tadbirlar shaharning issiq suv va isitish infratuzilmasini kelayotgan qish mavsumiga tayyorlash uchun juda muhimdir. Diagnostika va zarur ta’mirlash ishlari tizimning qishki yuklamalar vaqtida barqaror va nosozliksiz ishlashini ta’minlashga qaratilgan. Veolia Energy Tashkent rahbariyati poytaxt aholisi va tashkilotlaridan vaqtinchalik noqulayliklarga sabr-toqat bilan yondashishni so‘radi. Texnik xizmat ko‘rsatish ishlari va issiq suv ta’minotining vaqtincha to‘xtatilishi quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: 8-12 sentabr kunlari Mirzo Ulug‘bek, Temur Malik, Avayxon, Mingbuloq ko‘chalari, shuningdek Mirishkor, Shukura Burxonova, Razzok Hamroyev, Salom, Durmon yo‘li va Feruza hududlarida suv uzilishi kuzatiladi. Shuningdek, Karasu-1,2,3,4,6, Buz-2 va Feruza massivlari, Zarqarlik, Lutfi, Bog‘iston, Katartal, Guliston, Farhod ko‘chalari va boshqa bir qator hududlarda ham vaqtincha to‘xtatishlar bo‘ladi. 15-19 sentabr kunlari Qorasuv, Besharyk, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysuzlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari va Axangaran shosse hududlarida suv ta’minoti to‘xtatiladi. Tuzel, Uysuzlar, Asalobod massivlari va Aviagorodok shaharlarida ham shu tarzda xizmat ko‘rsatish vaqtincha to‘xtatiladi. Shuningdek, shahar markazi va uning atrofidagi ko‘plab ko‘chalar va massivlar bu jarayonga kiradi. 22-26 sentabr kunlari Mustaqillik prospekti, Mirzo Ulug‘bek, Buyuk Ipak Yo‘li, Qari Niyoziy, Sayram, Tamara Xonim, Akkurgan, Osiyo, Lev Tolstoy ko‘chalari va atrofdagi hududlarda profilaktika ishlari olib boriladi. Bu davrda Yalangach, Tashselmash, Mavlono Riyoziy, Buz-1 massivlari va boshqa hududlarda issiq suv ta’minoti vaqtincha uziladi. 29 sentabr – 3 oktyabr kunlari Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Ahmad Donish, Sharofa Rashidov, Yahyo Gulyamov ko‘chalari, Shahrisabz, Shastri, Yangishahar, Dehqonobod hududlari va boshqa ko‘plab joylarda suv ta’minoti to‘xtatiladi. Shu bilan birga, Beltepa, Ibn Sino, Jararyk, Beshqurghan, Olimpiya massivlari va talabalar shaharchalari ham vaqtincha issiq suvsiz qoladi. 6-10 oktyabr kunlari Munis, Sarikul, Eski Sarikul, Yangizamon, Yangi Kuyluk, Abdurauf Fitrat, Farg‘ona Yo‘li va Kuyluk massivlarida ham shu kabi texnik xizmat ko‘rsatish ishlari amalga oshiriladi. Sergeli tumanidagi ko‘plab ko‘cha va massivlarda ham issiq suv ta’minoti vaqtinchalik uziladi. Toshkent markaziy issiq suv ta’minoti tizimi Markaziy Osiyodagi eng yirik tizimlardan biri hisoblanadi. Uning umumiy uzunligi 2000 kilometrdan ortib, bu masofa Toshkentdan Istanbulgacha bo‘lgan to‘g‘ri chiziq masofasiga tengdir. Shuning uchun, belgilangan muddatlarda amalga oshiriladigan texnik xizmat ko‘rsatish ishlari shaharning issiq suv va isitish tizimining ishonchli ishlashini ta’minlash uchun zarurdir. Aholidan vaqtinchalik noqulayliklarga tushunish bilan qarashlari so‘raladi.

Bugun, 7 sentyabr kuni, O‘zbekiston osmonida noyob astronomik hodisa — to‘liq Oy tutilishi yuz beradi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. O‘zbekiston Fanlar akademiyasining ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu hodisa mamlakatimizning barcha hududlaridan aniq ko‘rinadi. Oy tutilishi paytida Oy yuzasi butunlay Yer soyasida qoladi. To‘liq fazali tutilish 1 soat 22 daqiqa davom etadi, biroq butun jarayon 5 soatdan ortiq vaqtni o‘z ichiga oladi. Bu hodisa nafaqat O‘zbekistonda, balki Evroosiyo va Afrikadagi bir qator davlatlarda ham kuzatiladi. Jumladan, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston, Afg‘oniston, Eron, Arab davlatlari, shuningdek, Pokiston, Hindiston, Xitoy, Janubiy va Shimoliy Koreya, Malayziya, Vyetnam, Laos kabi mamlakatlarda to‘liq Oy tutilishini ko‘rish mumkin. Rossiyaning markaziy hududlari, Turkiya, Ozarbayjon, Saudiya Arabistoni, Yaponiya va Avstraliyaning ayrim joylarida ham Oy to‘liq soyada qoladi. Yevropa, Filippin, Gavayi, Fidji va Yangi Zelandiya esa qisman tutilishni kuzatadi. O‘zbekistonda Oy tutilishining aniq vaqtlari quyidagicha: qisman tutilish Toshkent vaqti bilan 21:27 da boshlanadi, to‘liq faza 22:30 da kirib keladi, 23:11 da eng yuqori nuqtaga yetadi, 23:52 da to‘liq faza yakunlanadi va 8 sentyabr soat 00:56 da qisman faza ham tugaydi. Mutaxassislar ma’lumotiga ko‘ra, tutilish davomida Oyning ufqdan balandligi dastlab 27 darajani tashkil etadi, maksimal paytda esa 39 darajagacha ko‘tariladi. Eng muhimi, ushbu hodisani kuzatish uchun teleskop yoki boshqa maxsus uskunalar talab qilinmaydi. Oddiy ko‘z bilan ham Oy tutilishini xavfsiz tomosha qilish mumkin. Olimlar ta’kidlaganidek, Oy tutilishini bevosita ko‘z bilan kuzatish mutlaqo xavfsiz hisoblanadi. Astronomiya ixlosmandlari va oddiy fuqarolar uchun bu kecha tabiatning noyob go‘zalligini ko‘rish va esda qolarli xotira yaratish uchun ajoyib imkoniyatdir. Manba: O‘zbekiston Fanlar akademiyasi.

Rossiya Federal tibbiyot-biologik agentligi (FTBA) yangi mRNK vaksinasining saraton kasalligiga qarshi zarur tadqiqotlarini yakunlab, uni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun hujjatlarni taqdim etdi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Bu esa vaksinaning klinik qo‘llanilishiga yo‘l ochmoqda. Agentlik rahbari Veronika Skvortsova yaqinda “Izvestiya” nashriga bergan intervyusida shunday ma’lumot berdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, “Enteromiks” nomli preparatni qo‘llash uchun ruxsat olish hujjatlari 2025-yilning yoz oxirida Sog‘liqni saqlash vazirligiga topshirilgan. Bu jarayon klinikadan oldingi uzoq sinovlardan so‘ng amalga oshirildi va ular preparatning xavfsizligi hamda samaradorligini tasdiqladi. Ushbu vaksinani ishlab chiqish shaxsiylashtirilgan dori vositalarini yaratish bo‘yicha kengroq tashabbusning bir qismi hisoblanadi. mRNK texnologiyasi asosida yaratilgan preparat har bir bemor uchun o‘ziga xos bo‘lgan o‘sma hujayralarining xususiyatlariga moslashtirilgan vaksina yaratishni nazarda tutadi. Tadqiqotlarda hayvonlarda, xususan ichak adenokarsinomasi bilan og‘rigan modellar ustida sinovlar o‘tkazildi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, preparat o‘smaning o‘sishini sekinlashtirishi bilan birga uning hajmini 75-80 foizga kamaytirgan. Veronika Skvortsova ta’kidlaganidek, ushbu vaksina bo‘yicha uch yillik tadqiqotlar muvaffaqiyatli yakunlandi va yaqin kelajakda regulyatorning tasdig‘idan so‘ng bemorlarda qo‘llanishi rejalashtirilmoqda. Dastlab kolorektal saraton kasalligiga chalingan bemorlar ushbu terapiyaga kirishadi, keyinchalik esa melanoma va glioblastoma kabi miyadagi eng agressiv o‘smalar uchun moslashtiriladi. Saraton kasalliklari sohasidagi yutuqlarga parallel ravishda Rossiya neyroproteziya bo‘yicha ham katta muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Veronika Skvortsova mikroelektrodlarni nerv uchlariga implantatsiya qilish orqali protezlarni sezgir qilish bo‘yicha ishlar amalga oshirilayotganini qayd etdi. Bu yo‘nalish FTBAning Miya va neyrotexnologiyalar markazi bilan “Motorika” kompaniyasi hamkorligida rivojlantirilmoqda. Mazkur markaz jahon miqyosida ilmiy markaz maqomini olgan va tegishli grant bilan ta’minlangan. Jarayon bir necha bosqichdan iborat bo‘lib, fantom og‘riqlarni bartaraf etishdan tortib, virtual haqiqat yordamida protezlarga tayyorgarlik ko‘rish va ularni sezgir qilishgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. Ushbu texnologiyalarga kengroq kirishni ta’minlash maqsadida maxsus tibbiyot muassasalari tarmog‘i tashkil etilishi rejalashtirilmoqda. 2027-yilgacha mamlakatning turli hududlarida, jumladan Primorskiy kraida o‘nta yangi protez va reabilitatsiya markazlari ochilishi nazarda tutilgan. Ularda Moskva yaqinidagi Goluboye qishlog‘ida faoliyat yuritayotgan birinchi markaz modeli asos bo‘ladi. Yangi rus vaksinasi uchun asos bo‘lgan mRNK texnologiyasi COVID-19 pandemiyasi davrida jahon miqyosida tanildi. Biroq uning saraton kasalliklarini davolashdagi imkoniyatlari olimlar tomonidan o‘nlab yillar davomida o‘rganib kelindi. 1990-yillarning o‘rtalarida sichqonlarda mRNK yordamida saraton hujayralariga qarshi immun javobni keltirib chiqarish bo‘yicha birinchi muvaffaqiyatli tajribalar o‘tkazilgan edi.

Turkiyadan hayratlanarli yangiliklar kelmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Zinedin Zidan «Fenerbahche» futbol klubining yangi bosh murabbiyi bo‘lishi mumkin. Klub rahbariyati yozda jamoani sezilarli darajada kuchaytirganidan so‘ng, Zidan bilan dastlabki kelishuvga erishgan. 53 yoshli murabbiy maosh va shart-sharoitlar bo‘yicha muzokaralar yakunlangach, Turkiyaga ko‘chib o‘tadi, deb xabar beradi Sabah Spor nashri. Eslatib o‘tamiz, yaqinda «Fenerbahche» jamoasi bosh murabbiyi Joze Mourinyo bilan xayrlashdi. Bu qaror Stambul «kanarichkalari» Chempionlar Ligasi saralash bosqichida «Benfika»ga yutqazgach qabul qilindi. Oldinroq matbuotda Zinedin Zidan Fransiya terma jamoasi bosh murabbiyi Didye Deshamning o‘rnini egallashni rejalashtirayotgani haqida xabarlar tarqalgan edi. Desham ushbu lavozimni 2026 yilgi jahon chempionati yakunida tark etishi kutilmoqda. Bu yangiliklar futbol ixlosmandlari orasida katta qiziqish uyg‘otmoqda.

Apple kompaniyasi sentabr oyida o‘zining yangi flagman smartfonlari iPhone 17 Pro va iPhone 17 Pro Max modellarini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu qurilmalar nafaqat ichki imkoniyatlari, balki tashqi ko‘rinishi bilan ham sezilarli darajada yangilangan. Eng katta o‘zgarishlardan biri orqa kamera podining butun korpus eni bo‘ylab joylashganidir. Sensorlar joylashuvi avvalgidek qolgan, ammo LiDAR va chaqnoq endi qarama-qarshi tomonda joylashgan. Apple titan korpusdan voz kechib, alyuminiy korpusga qaytdi. Alyuminiy issiqlikni oldingiga nisbatan 20 barobar samaraliroq tarqatadi. Korpus to‘liq metall bo‘lib, orqa qismida simsiz zaryadlash uchun Ceramic Shield oynali maydon mavjud. Old panelda yangi Ceramic Shield 2 ishlatilgan bo‘lib, u uch barobar mustahkamroqdir. Shuningdek, ekran yuzasida yorug‘likni aks ettirmaydigan qoplama qo‘llanilgan. Ichki quvvat jihatidan yangi Apple A19 Pro chipi o‘rnatilgan. U 6 yadroli protsessor va 6 yadroli grafik protsessorga ega bo‘lib, ikkinchi avlod Dynamic Caching texnologiyasi yordamida uzoq davom etadigan vazifalarda oldingiga nisbatan 40 foiz tezroq ishlaydi. Pro modellarda birinchi marta bug‘ yordamida sovitish tizimi joriy etilgan bo‘lib, alyuminiy korpus bu jarayonga yordam beradi. Kamera tizimi ham sezilarli yangilangan. Endi to‘liq 48 megapikselli asosiy, ultra keng va telefotokameralar mavjud. Telefotokamera 8 barobar optik zoom, shuningdek 4 barobar rejimi va 3D stabilizatsiya funksiyasiga ega. Old kamera esa 18 megapikselli bo‘lib, Center Stage texnologiyasi bilan jihozlangan. Bundan tashqari, ProRes RAW formatida video yozish imkoniyati qo‘shilgan, bu esa videomontaj bilan shug‘ullanuvchilar uchun muhim yangilik hisoblanadi. Avtonomiya ko‘rsatkichlariga kelsak, iPhone 17 Pro modeli 33 soat video ko‘rish imkoniyatiga ega, iPhone 17 Pro Max esa 39 soat ishlaydi. Qurilmalarni 0 dan 50 foizgacha zaryadlash uchun atigi 20 daqiqa vaqt ketadi. Narxlari quyidagicha belgilangan: iPhone 17 Pro 1099 dollar, iPhone 17 Pro Max esa 1199 dollar. Qurilmalar 19 sentabrdan sotuvga chiqadi. Ranglar qatorida Silver, Deep Blue va Cosmic Orange mavjud. Yangi TechWoven g‘iloflar va Crossbody Strap aksessuar sifatida taqdim etildi. Apple kompaniyasi ushbu yangilanishlar bilan haqiqatan ham “Pro” darajasiga chiqa oldimi, bu savol foydalanuvchilar orasida muhokama qilinmoqda. Yangi modellar yuqori darajadagi quvvat va sifatni taqdim etadi, bu esa ularning bozordagi o‘rnini mustahkamlashga yordam beradi.

Nemis murabbiyi Domeniko Tedeskoning hozirgi vaqtda «Fenerbahche» jamoasining bosh murabbiyi lavozimiga nomzodlar ro‘yxatida yetakchi o‘rinlarni egallayotgani haqida xabar berilmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Bu haqda turk jurnalisti Doruk Tedjimer ma’lum qilgan. Eslatib o‘tamiz, ilgari «Fenerbahche» bosh murabbiysiz qolgan edi. Klub Portugaliyalik murabbiy Zhoze Mourinyu bilan shartnomani bekor qilgan, bu esa jamoaning UEFA Chempionlar Ligasi pley-off bosqichidan chiqib qolishi bilan bog‘liq bo‘lgan. Turkiya chempionatida esa «Fenerbahche» so‘nggi to‘rt mavsum davomida ikkinchi o‘rinni egallab kelmoqda. Domeniko Tedeskoning so‘nggi ish joyi Belgiya milliy terma jamoasi bo‘lgan. U bu lavozimni 2025 yil yanvar oyida tark etgan. Hozirda u «Fenerbahche» bosh murabbiyi lavozimiga tayinlanish ehtimoli yuqori bo‘lgan nomzod sifatida ko‘rilmoqda. Jamoa rahbariyati va muxlislar yangi murabbiydan yuqori natijalar kutmoqda.

Avvalroq Angrenda yuz bergan yirik yo‘l-transport hodisasi haqida xabar berilgandi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Toshkent–Osh xalqaro avtomobil yo‘lida bir nechta transport vositalari ishtirokida avtohalokat sodir bo‘ldi. Hodisa 7-sentyabr kuni soat taxminan 12:20 da yuz berdi. Ichki ishlar organlaridan olingan ma’lumotlarga ko‘ra, Shacman rusumli yuk mashinasi, unda sement tashilayotgan va 44 yoshli haydovchi boshqaruvida bo‘lgan, boshqaruvni yo‘qotib, temiryo‘l o‘tish joyida to‘xtab turgan ikkita yuk mashinasi va beshta yengil avtomobilga urildi. Zarba natijasida yong‘in yuzaga keldi, ammo voqea joyiga yetib kelgan tezkor xizmatlar tomonidan tezda o‘chirilgan. Ichki ishlar organlari o‘lim va jarohat olganlar soni haqida ma’lumot berdi. Hodisa joyida yetti kishi halok bo‘ldi. Besh kishi shifoxonaga yotqizildi, yana to‘rt nafar ishtirokchi tibbiy yordam olib, uyiga yuborildi. Hozirgi vaqtda hukumat hodisaning sabablarini o‘rganish uchun komissiya tuzdi. Komissiyaga boshchilik qilish uchun Bosh vazir o‘rinbosari Achilbay Ramatov tayinlandi.

Shimoliy Karolinada 23 yoshli ukrainalik qochqin Irina Zarutska poyezdda pichoqlab o‘ldirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Politsiya ayolga hujum qilgan 34 yoshli Dekarlos Braunni qo‘lga oldi va uni qotillikda ayblamoqda. Voqea videoga tushib, ijtimoiy tarmoqlarda keng tarqaldi, bu esa jamoatchilik orasida katta norozilikka sabab bo‘ldi. Shahar meri ushbu holatni sud tizimidagi xato deb atab, transportda xavfsizlikni oshirish bo‘yicha choralar ko‘rilishini va’da qildi. Zarutskaning oilasi uning 2022-yilda urushdan qochib AQShga kelganini va yangi hayotga tez moslashganini bildirdi. U san’atga qiziqardi, hayvonlarni yaxshi ko‘rar va oilasi bilan baxtli yashardi. Ushbu voqea siyosiy bahslarga ham sabab bo‘ldi. Ayrimlar Braun ilgari og‘ir jinoyatlar uchun jazolangan bo‘lsa-da, ozodlikka chiqqanini tanqid qildi. Shtat rahbari esa jinoyatchilikka qarshi yanada samarali choralar ko‘rishga chaqirdi. Bu voqea jamiyatda xavfsizlik va adolat masalalarini yana bir bor muhokama qilishga sabab bo‘ldi.