O‘rta asrlarda Xuroson va Movarounnahr hududlari ilm-fan, madaniyat, amaliy san’at va hunarmandchilikning muhim markazlari bo‘lgan. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Bu hududlarda yaratilgan asarlar nafaqat kundalik hayot ehtiyojlarini qondirgan, balki xalqning badiiy didi, ruhiy madaniyati va ma’naviy qarashlarini ham aks ettirgan. Shunday noyob topilmalardan biri – gulbarg shaklida ishlangan qo‘rg‘oshin idishdir.
Mutaxassislar bu buyumni XII–XIII asrlarga, ayniqsa G‘aznaviylar davriga mansub deb hisoblashadi. Hozirda ushbu antik buyum London shahridagi “Orfeus” galereyasida saqlanmoqda.
O‘sha davrda bunday idishlar tantanali marosimlarda, uy bezagi sifatida yoki amaliy maqsadlarda keng qo‘llanilgan va hunarmandlarning yuqori mahoratini namoyon etgan. O‘zbekiston muzeylari kolleksiyalarida bunday artefaktlar juda kam uchraydi.
Shu bois, ularni xorijdagi jamg‘armalar va galereyalardan olib kelish milliy madaniy merosni boyitish, xalqimiz tarixini va madaniy qadriyatlarini keng jamoatchilikka taqdim etishda muhim ahamiyatga ega. O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi uchun noyob artefaktlarni to‘plash va xalqaro hamjamiyatga taqdim etish ustuvor vazifalardan biridir.
Gulbarg shaklidagi qo‘rg‘oshin idishning markaziy ekspozitsiyaga qo‘shilishi ana shu yo‘nalishdagi muhim qadam sifatida baholanmoqda. Bunday topilmalar o‘tmish bilan kelajakni bog‘lovchi tilsiz guvoh hisoblanadi.
Ularni asrab-avaylash, yurtimizga qaytarish va avlodlarga yetkazish ma’naviy merosni saqlash hamda kelajakka ko‘prik qurish demakdir.
