O‘zbekistonda so‘nggi yillarda tabiiy gaz qazib olish ko‘rsatkichlari sezilarli darajada kamaymoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Davlat statistika qo‘mitasining hisobotiga ko‘ra, 2025 yilning yanvar-iyul oylarida mamlakatda jami 25,3 milliard metr kub gaz qazib olingan. Bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 884 million metr kubga kam bo‘lib, 3,4 foizlik pasayishni tashkil etadi.
Ushbu ko‘rsatkich so‘nggi sakkiz yil ichidagi eng past darajadir. Masalan, 2017 yilda 32,2 milliard metr kub gaz ishlab chiqarilgan bo‘lsa, 2018 yilda bu miqdor 35,1 milliard metr kubgacha yetgan.
Shuning uchun 2025 yilgi natijalar energetika sohasidagi muhim muammolarni ko‘rsatmoqda. Biroq, gaz eksporti keskin oshgan.
Joriy yilning yetti oyida 438,6 million dollarlik tabiiy gaz xorijga yetkazib berilgan, bu esa 2024 yilga nisbatan 38,2 foizga ko‘pdir. Shu bilan birga, ichki bozordagi talab yuqoriligi sababli mamlakat 734 million dollarlik gaz import qilishga majbur bo‘lmoqda.
Mutaxassislar bu holatni ichki ishlab chiqarishning talabni qondira olmasligi bilan izohlamoqda. Davlat aholi uchun gaz narxini arzonlashtirgan holda sotishni davom ettirmoqda.
Bu esa budjetdan katta miqdorda subsidiyalar ajratilishini talab qiladi. Masalan, 2025 yil uchun 7 trillion so‘m, 2026 yilda 5,9 trillion so‘m, 2027 yilda esa 5,5 trillion so‘m subsidiya ajratilishi rejalashtirilgan.
Oldin 2028 yildan boshlab subsidiyalar bekor qilinishi aytilgan bo‘lsa, hozirda o‘sha yilda ham 5 trillion so‘mdan ortiq mablag‘ ajratilishi ma’lum qilindi. Mutasaddilarning fikricha, agar energetika sohasida islohotlar tez amalga oshirilmasa, tabiiy gaz qazib olish ko‘rsatkichlari yanada pasayishi va ichki ehtiyojni qondirishda muammolar yuzaga kelishi mumkin.
Shunga qaramay, xalqaro bozorda tabiiy gazga talab yuqori bo‘lgani uchun eksport hajmlarining oshishi ehtimoli yuqori deb baholanmoqda. Manba: Davlat statistika qo‘mitasi, 2025 yil.
