Binali Yildirim - so'nggi yangiliklar

11-13 aprel kunlari Turkiyaning Antalya shahrida to‘rtinchi Diplomatik forum bo‘lib o‘tdi. “Bo‘lingan dunyoda diplomatiya” nomi ostida o‘tgan anjumanda 21 ta davlat rahbari, 40 dan ortiq tashqi ishlar vazirlari, 70 dan ortiq davlatning martabali mulozimlari, 155 ta davlatdan jami 6 mingdan ziyod siyosatchilar, diplomatlar, ekspertlar va OAV vakillari qatnashdi. O‘zbekistondan Oliy Majlis Senati raisining o‘rinbosari Sodiq Safoyev ishtirok etdi. Forum bekorga “Bo‘linayotgan dunyoda diplomatiya” deb nomlanmadi. Dunyoda bir qutblilik tugab bormoqda. 1990 yillardagi kabi AQSHning salohiyati mutlaq emas. Ko‘p qutblilik shakllanib boshladi. Biroq, hali bir qutblilik yemirilib borayotgan bo‘lsa-da, ko‘p qutblilik shakllanib ulgurgani yo‘q. Bu forum hozirgi global siyosiy, geosiyosiy va geomafkuraviy jarayonlarni muhokama qilish, fikr almashish uchun yaxshi maydon bo‘lib xizmat qildi. Nima uchun biz o‘zbekistonliklar Turkiyani kuzatishimiz kerak? O‘zbekiston – turkiy dunyoning tarkibiy qismi. Jami oltita turkiy mustaqil davlat bo‘lsa, O‘zbekiston – Turkiyadan keyingi ikkinchi yirik turkiy davlat hisoblanadi. Qolaversa, O‘zbekiston – Markaziy Osiyodagi, post-sovet hududidagi eng yirik turkiy davlat. Biz Chor Rossiyasi istilosiga qadar, ayniqsa, bolsheviklar hokimiyatga kelguniga qadar ajdorlarimizning Turkiya bilan, turkiy xalqlar bilan aloqalari juda kuchli edi. O‘zbekiston mustaqil bo‘lgan 1990-yillarning boshida ham biz Turkiya modeliga oriyentir olib boshladik. Biroq, bu yaqinlik ko‘p cho‘zilmadi. Mana, oxirgi 7-8 yilda O‘zbekiston yana turkiy dunyoga, turkiy hamkorlikka, Turkiya bilan munosabatlarni ijobiylashtirishga harakat qildi. Uddasidan chiqdi. Ya’ni, O‘zbekiston jamiyati uchun Turkiya – ikkinchi geosiyosiy oriyentir, Turkiya esa eng muhim do‘st davlat bo‘lib ulgurdi. Antalya diplomatik forumida juda ko‘plab masalalar, muammolar muhokama qilindi. Eng asosiy masalalar qatorida Suriyadagi vaziyat, G‘azodagi genotsid, Kavkazdagi jarayonlar, Rossiya–Ukraina urushi va muzokaralar, Yaqin Sharqdagi tendensiyalar, Afrika qit’asidagi holatlar, turkiy hamkorlik hamda Markaziy Osiyo davlatlaridagi jarayonlar va loyihalar haqida so‘z bordi. Forumda Turkiy davlatlar tashkiloti tomonidan alohida panel tashkil qilinib, unda tashkilotga a’zo davlatlarning hamkorligi va bugungi kundagi asosiy masalalar, muammolar, loyihalar haqida ham tahlillar va chiqishlar bo‘ldi. Sodiq Safoyev turkiy dunyodagi qadriyat birligi, dunyoqarash birligiga alohida e’tibor qaratdi, turkiy dunyoda siyosiy va geosiyosiy bo‘linishlar bo‘lmasligi uchun axborot makonining birligi, siyosiy muloqotlar va hamkorlik intensivligi haqida gapirdi. Turkiy davlatlar tashkilotining bosh kotibi, qirg‘izistonlik Qubanchbek Umaraliyev “bizning tarixiy va o‘zlik birligimizni hech kim olib qo‘ya olmaydi, endi amaliy ishlarga o‘tishimiz va turkiy davlatlarni real loyihalar bilan bog‘lashimiz, birlashtirishimiz kerak” degan fikrlarni bildirdi. Bosh kotib tashkilot doirasida amalga oshirilayotgan katta loyihalar haqida qisqacha bo‘lsa-da gapirib o‘tdi. Turkiy davlatlar tashkilotining oqsoqollar kengashi raisi, Turkiyaning sobiq bosh vaziri, taniqli siyosatchi Binali Yildirim jurnalistlarning “Xitoyning 'Bir kamar – bir yo‘l' loyihasi Turkiy davlatlarni bog‘lovchi O‘rtayo‘l loyihasiga raqibmi?” degan savoliga: “Markaziy Osiyodan Kaspiy orqali Ozarbayjonga va Turkiyaga bog‘lanadigan O‘rta yo‘l transport koridorining maqsadi, bir tomondan Xitoyni, boshqa tomondan Yevropa Ittifoqini bog‘laydigan asosiy marshrut bo‘lishi kerak” deya javob berdi. Forumda taniqli amerikalik iqtisodchi ekspert Jeffri Saks chiqish qilib, Yaqin Sharqdagi vaziyatni tahlil qildi. Saksning aytishicha, Suriyadagi, Yaqin Sharqdagi beqarorlikning eng asosiy aybdori – bu Isroil hisoblanadi. Isroilning maqsadi – Yaqin Sharqni to‘liq qayta formatlash: qaysiki davlat Isroilni tanqid qilsa, uni qo‘llamasa, bu hukumat yoki davlat AQSHning qo‘li bilan yiqildi. Keyingi yillarda oltita davlat AQSHning qo‘li bilan Isroil loyihasi doirasida yiqitildi, beqarorlashtirildi: bular Livan, Iroq, Liviya, Somali, Sudan va Suriya. Saksning fikriga ko‘ra, Yaqin Sharqda Angliya, Fransiya yoki AQSH kabi imperialistik davlatlar qolaverar ekan, bu mintaqada tinchlik bo‘lmaydi. Turkiya prezidenti Erdo‘g‘an ham bu forumda chiqish qilib, Turkiya tashqi siyosatini tushuntirdi, Turkiya diplomatiyaga alohida e’tibor berishini aytdi. Erdo‘g‘anga ko‘ra, Turkiya – yangi dunyoda o‘z qutbini yaratish yo‘lidagi davlat, Turkiya hamma bilan do‘stona va teng huquqli munosabatlar quradi. Lekin kimki bosim yoki zulm yo‘lini tanlasa – unga bo‘yin egmaydi, va o‘z haq-huquqlari uchun kurashadi. Turkiya prezidenti, shuningdek, G‘azodagi vaziyatga juda katta e’tibor berdi, “Isroil – terrorchi davlat” degan konsepsiyani keng sharhladi, G‘azodagi genotsid haqida ko‘p gapirdi, jumladan, bolalar, ayollar va jurnalistlar ham ayovsiz o‘ldirilganini qoraladi. Forumda ishtirok etgan ko‘plab siyosatchilarning fikri bir joyda kesishdi: “dunyo siyosiy maydonida monstrlar davri boshlanayapti” deyishdi. Ya’ni xalqaro huquq zaiflashdi, qonli va savdo urushlari avj ola boshladi, davlatlarning chegaralari beqarorlashib bormoqda. Mana shu fonda, turkiy dunyoning hamkorligi, har doimgidan ham dolzarb ekani ko‘pchilik tomonidan, jumladan O‘zbekiston vakili tomonidan ham alohida urg‘ulandi. Kamoliddin Rabbimov, siyosatshunos

2025 yil 15 dan 19 sentyabrga qadar Toshkent shahrining sakkiz tumani ayrim hududlarida issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda Kursiv.media xabar berdi. Issiq suv uzilishi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi tomonidan qish mavsumiga tayyorgarlik doirasida amalga oshirilayotgan profilaktika ishlari bilan bog‘liqdir. Issiq suv ta’minoti uziladigan hududlar quyidagilardan iborat: Yashnobod tumani, jumladan Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari, shuningdek Tuzel-1 dan 4 gacha bo‘lgan massivlar, Uysizlar-1, Asalobod-1 va 2 massivlari hamda Aviasozlar shaharchasi. Mirobod, Yunusobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Glinka, Shota Rustaveli, Bogiboston va Arnasoy ko‘chalari hamda boshqa ayrim hududlarda issiq suv berilishi to‘xtaydi. Chilonzor tumanida Katta Chilonzor, Muqimi, Seul va Choponota ko‘chalari hamda Ts-1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1-5, 7, E, I), Qushbegi, Boshliq va Uchuvchilar shaharchalari issiq suv ta’minotidan uziladi. Shuningdek, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlarining ayrim hududlarida ham issiq suv uzilishi kuzatiladi. Fuqarolardan ushbu vaqt davomida suvdan oqilona foydalanishlari va zarur ehtiyot choralarini ko‘rishlari so‘raladi. Profilaktika ishlari tugagach, issiq suv ta’minoti tiklanadi. Manba: Kursiv.media

Toshkent shahrida va viloyatida transport xizmatlarini yaxshilash maqsadida yangi 177-sonli avtobus yo‘nalishi ishga tushirildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yo‘nalish yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash va infratuzilmani rivojlantirish doirasida tashkil etilgan. 2025 yil 16 sentyabrdan boshlab yo‘lovchilar uchun xizmat ko‘rsatadigan ushbu marshrut Toshkent viloyatining Iftixor mahallasidan boshlanib, poytaxt markazidagi Chorsu metro bekatigacha qatnaydi. Bu yangi yo‘nalish viloyat aholisi uchun shahar markaziga qulay va tez yetib borish imkonini yaratadi. Yo‘nalishda jami sakkizta zamonaviy avtobus harakat qiladi. Ular King Long XMQ 6900EGW rusumidagi o‘rta sig‘imli, uzunligi 9,5 metr bo‘lgan transport vositalari bo‘lib, yuqori sifat va xavfsizlik talablariga javob beradi. Avtobuslar har kuni soat 05:30 dan 23:17 gacha qatnovni amalga oshiradi. Bu esa yo‘lovchilarga ertalabdan kechgacha muntazam va ishonchli transport xizmatidan foydalanish imkonini beradi. Yangi yo‘nalish ishga tushirilishi bilan viloyatdan poytaxtga keladiganlar uchun transportda katta qulaylik va vaqt tejash ta’minlanadi. Shu bilan birga, yo‘l harakati xavfsizligi oshiriladi va shahardagi transport tizimi samaradorligi yaxshilanadi. Ushbu ma’lumotlar zamin.uz sayti orqali tasdiqlangan.

Ozarbayjonda 2025 yil iyul oyidan boshlab qarindoshlar nikohi qonun bilan taqiqlanganidan so‘ng to‘ylar soni sezilarli darajada kamaydi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Masalan, iyun oyida 5 mingdan ortiq nikoh qayd etilgan bo‘lsa, iyul oyida bu ko‘rsatkich 2 694 taga tushdi. Mutaxassislar bu o‘zgarishlarni yaqindan qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlarni taqiqlovchi qonunning kuchga kirishi bilan bog‘lamoqda. Qonunga ko‘ra, umumiy bobosi yoki buvasi bo‘lgan aka-uka va opa-singil farzandlari, shuningdek, biologik qarindosh bo‘lgan amakivachchalar va xolavachchalar o‘rtasida nikoh to‘liq man etilgan. Ushbu qonunning asosiy maqsadi genetik nuqsonlar bilan tug‘iladigan bolalar sonini kamaytirish va sog‘lom avlodni ta’minlashdir. Tibbiyot mutaxassislari ta’kidlaganidek, qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlar ko‘pincha irsiy kasalliklar yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi, bu esa kelajak avlod sog‘lig‘iga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ozarbayjon Adliya vazirligining ma’lumotlariga ko‘ra, 2025 yilning yanvaridan iyuligacha mamlakatda 12 146 ta ajrim holati qayd etilgan, bu ko‘rsatkich o‘tgan yilga nisbatan biroz kamaygan. Har 1000 kishi hisobiga ajrimlar darajasi 2,1 dan 2,0 ga tushgan. Yangi qonunga muvofiq, nikoh tuzish uchun ariza berayotgan shaxslar qarindoshlik darajasini aniqlash maqsadida tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma hamda ota-onalarining hujjatlarini taqdim etishlari shart. Agar qonun buzilishi aniqlansa, bunday holatlar uchun ma’muriy yoki jinoiy javobgarlik belgilanadi. Ushbu qoidalar sog‘lom va barqaror jamiyat qurishga xizmat qiladi.

Barcelona jamoasining qanot hujumchisi Lamin Yamal hanuzgacha old tizza suyagi bilan bog‘liq muammolarga duch kelmoqda. Bu haqda Euro-football.ru xabar berdi. Klubning tibbiy shtabi uning holatini diqqat bilan nazorat qilmoqda va 18 yoshli futbolchining maydonga tezda qaytishini majburlash niyatida emas. Mundo Deportivo nashrining ma’lumot berishicha, Yamal 18 sentyabr kuni bo‘lib o‘tadigan Chempionlar ligasining Newcastle jamoasiga qarshi o‘yinda ishtirok eta olmaydi. Bundan tashqari, 21 sentyabrda Hetafe va 25 sentyabrda Real Oviedo jamoalariga qarshi o‘yinlarda ham uning maydonga tushishi shubhali hisoblanadi. Eng real variant sifatida, Lamin 28 sentyabrda Real Sosiedadga qarshi o‘yinda biroz maydonga chiqib, 1 oktabrda bo‘ladigan Parij Sen-Jermen bilan o‘yinga to‘liq tayyor bo‘lishi ko‘zda tutilmoqda. Chempionlar ligasidagi PSGga qarshi o‘yin Yamal uchun tiklanish jarayonidagi asosiy maqsad hisoblanadi. Klub mutaxassislari futbolchining sog‘lig‘ini birinchi o‘ringa qo‘yib, uning sog‘lom holatda maydonga qaytishini ta’minlashga harakat qilmoqda.

Turk seriallari nafaqat mamlakat ichida, balki butun dunyoda keng auditoriyaga ega. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Shu sababli, ularda bosh rollarni ijro etuvchi aktyor va aktrisalar ham katta daromad oladi. Quyida eng ko‘p gonorar oladigan turk aktyorlari ro‘yxati keltirilgan. Birinchi o‘rinda Can Yaman turadi. U Italiya va Lotin Amerikasi kabi hududlarda ham mashhur bo‘lib, bir seriya uchun taxminan 5 million turk lirasini oladi. Bu miqdor yevro hisobida 150 mingga teng. Can Yaman serial va reklama loyihalarida katta talabga ega. Ikkinchi o‘rinda Çağatay Ulusoy bor. Uning gonorari bir seriya uchun 3,5 million lira, ya’ni taxminan 105 ming yevro. Çağatay Netflix va boshqa yirik platformalarda o‘zini ko‘rsatgan, shuningdek, xalqaro darajada mashhurlikka ega. Bu esa seriallarning eksport qiymatini oshiradi. Uchinchi o‘rinda Kıvanç Tatlıtuğ turadi. U klassik turk superstari hisoblanib, yuqori byudjetli loyihalarda qatnashadi. Uning bir seriyaga oladigan maoshi 3 million lira, taxminan 90 ming yevroga teng. To‘rtinchi o‘rinda Serenay Sarıkaya bor. Uning ijodiy qirralari va reklama sohasidagi muvaffaqiyatlari uni serial prodyuserlari uchun qimmatbaho qiladi. Serenayning bir seriyadagi gonorari 2,5 million lira, ya’ni 75 ming yevro atrofida. Beshinchi o‘rinda Demet Özdemir joylashgan. U komediya va dramatik rollarda o‘zining ko‘p qirrali mahoratini namoyish etib, bir seriya uchun 2 million lira oladi. Shuningdek, Demet reklama va brend hamkorliklari orqali qo‘shimcha daromad ham topadi. Oltinchi o‘rinda Hande Erçel bor. U turk seriallarining eng mashhur yulduzlaridan biri hisoblanadi. Hande bir seriya uchun taxminan 2 million lira, ya’ni 65 ming yevro atrofida gonorar oladi. Bundan tashqari, u reklama kampaniyalari va brend hamkorliklari orqali qo‘shimcha daromadga ega. Shu tariqa, turk seriallari yulduzlari nafaqat o‘z mamlakatida, balki xalqaro miqyosda ham katta e’tiborga ega bo‘lib, ular oladigan gonorarlar ham rekord darajada yuqori. Bu esa serial sohasining rivojlanishi va eksport salohiyatining oshishiga xizmat qiladi.

Tailandda 21 yoshli erkak 11 oylik qizini jonli efirda osib o‘ldirdi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda The Mirror nashri xabar berdi. Hodisa Facebook ijtimoiy tarmog‘idagi jonli videotranslyatsiya vaqtida sodir bo‘lgan. Erkak avval qizini osib o‘ldirgan, so‘ngra o‘z joniga qasd qilgan. Ushbu voqea jamoatchilik orasida katta shov-shuvga sabab bo‘ldi. Politsiya xodimlari ota va qizning jasadini Pxuketdagi tashlandiq mehmonxonada topdi. Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, erkakning bu qotillik harakati uning rafiqasi bilan yuzaga kelgan nizo sabab bo‘lgan. Hodisa ota-ona va oila munosabatlaridagi muammolarni yana bir bor ochib berdi. Bu voqea ota-onalar va oilalarga internet va ijtimoiy tarmoqlardagi xavflarga nisbatan ogohlikni oshirish zarurligini ko‘rsatmoqda. Jonli efirda bunday nopok harakatlarni namoyish qilish psixologik va ijtimoiy salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Hozirda voqea Pxuketdagi huquq-tartibot organlari tomonidan tergov qilinmoqda. Ota-onalarga farzandlarining xavfsizligini ta’minlash, internetda ehtiyotkorlik bilan harakat qilish hamda oilaviy muammolarni hal etish muhimligi yana bir bor eslatilmoqda.

Ertaga, 18-sentyabr kuni, Yer sayyorasiga 2025-yildagi eng yirik asteroidlardan biri yaqinlashishi kutilmoqda. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Quyosh astronomiyasi laboratoriyasining rasmiy ma’lumotlariga ko‘ra, “2025 FA22” nomli asteroid Toshkent vaqti bilan soat 12:00 atrofida Yerdan Oy orbitasining diametridan biroz kengroq masofada o‘tib, sayyoraga eng yaqin nuqtaga yetadi. Ushbu kosmik obyektning o‘rtacha diametri 166 metr, uzunligi esa 290 metrni tashkil qiladi. Massasi jihatdan u “Chelyabinsk” meteoritidan taxminan 1000 marta katta hisoblanadi. Rossiya Fanlar akademiyasining Kosmik tadqiqotlar instituti olimlari fikricha, bu asteroid 2025-yilda Yer yaqinidan million kilometrdan kamroq masofada o‘tadigan eng yirik va diqqatga sazovor kosmik jismlardan biridir. Shu bilan birga, Yer uchun xavfli jismlar ro‘yxatiga kiritilgan ko‘pchilik asteroidlarda bo‘lgani kabi, bu obyektning sayyora bilan to‘qnashuv ehtimoli juda past hisoblanadi. Olimlarning ta’kidlashicha, asteroidning harakatini teleskop yordamida aniq kuzatish deyarli imkonsizdir. Akademik astrofiziklar “to‘qnashuv ehtimoli amaliy jihatdan nolga teng”ligini bildiradilar, chunki asteroid orbitasini qisqa vaqt ichida tubdan o‘zgartirishi mumkin bo‘lgan holatlar kombinatsiyasini tasavvur qilish qiyin. Bu esa aholi va olimlar uchun qo‘rquvsiz kuzatish imkonini yaratadi. Shuningdek, oldinroq 2025 PM nomli, diametri 50 metr bo‘lgan asteroidning Yer yaqinidan o‘tishi haqida ham ma’lumot berilgan edi. Bu kabi kuzatuvlar orqali kosmik jismlarning harakatini aniqlash va Yer xavfsizligini baholash imkoniyati kengaymoqda. Shunday qilib, olimlar sayyoramizni himoya qilish uchun muntazam ravishda kosmik obyektlarni kuzatishda davom etmoqda.

Can Yaman 1989 yil 8 noyabrda Istanbulda tug‘ilgan. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Dastlab u huquqshunoslik sohasini o‘rgangan, ammo keyinchalik aktyorlikka qiziqib, shu yo‘lda faoliyat yuritishni boshlagan. Hozirda u Turkiya seriallari orqali nafaqat o‘z yurtida, balki xalqaro miqyosda ham mashhur shaxsga aylangan. Tomoshabinlar uni asosan "Erkenci Kuş" seriali orqali yaxshi taniydi. Ushbu serialda ijro etgan roli unga Italiya, Ispaniya va Lotin Amerikasida millionlab muxlislar orttirishga yordam berdi. Bundan tashqari, "Bay Yanlış", "Dolunay" va "İnadına Aşk" kabi seriallardagi rollari uning aktyorlik mahoratini yanada oshirdi. Can Yaman faqat Turkiyada emas, balki xalqaro maydonda ham muvaffaqiyat qozongan. U Italiyada suratga olingan "Viola Come il Mare" serialida bosh qahramon rolini ijro etdi. Shuningdek, Yevropaning turli mamlakatlarida muxlislar bilan uchrashuvlar o‘tkazib, keng auditoriyaga ega bo‘ldi. Aktyorning o‘ziga xos xarizmasi, yuqori darajadagi aktyorlik mahorati va sport bilan shug‘ullanishi uni boshqalardan ajratib turadi. U italyan va ingliz tillarini yaxshi biladi, bu esa ko‘plab brendlar tomonidan reklama yuziga aylanishiga sabab bo‘ladi. Can Yaman nafaqat ekranda, balki ijtimoiy tarmoqlardagi faoliyati bilan ham muxlislarning diqqat markazida. Garchi unga nisbatan turlicha fikrlar bo‘lsa-da, u hozirgi kunda Turkiya kinolarining eng yorqin va xalqaro miqyosda tan olingan aktyorlaridan biri hisoblanadi. Can Yaman o‘zining iste’dodi va shaxsiyati bilan ko‘plab insonlarning qalbini zabt etgan yulduzdir.