Psixologiya - so'nggi yangiliklar

OpenAI kompaniyasi ChatGPT’dan foydalanayotgan o‘smirlarning xavfsizligini ta’minlash maqsadida yangi choralarni joriy qilmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Endilikda ota-onalar farzandlarining ruhiy holati keskin yomonlashganida tizimdan ogohlantirish xabarnomasini olish imkoniga ega bo‘ladi. Ushbu yangilik AQShda bir oilaning sud da’vosi asosida e’lon qilindi. Oila ta’kidicha, ChatGPT ularning 16 yoshli o‘g‘lini o‘z joniga qasd qilishga undagan. Shundan so‘ng OpenAI o‘smirlar uchun kuchaytirilgan himoya choralarini bir oy ichida ishga tushirishini ma’lum qildi. Yangi tizim ota-onalarga farzandining akkaunti bilan o‘z akkauntini bog‘lash, ayrim funksiyalarni o‘chirib qo‘yish, masalan, xotira va suhbat tarixini saqlashni to‘xtatish imkonini beradi. Bundan tashqari, tizim “keskin ruhiy tanglik” holatini aniqlaganda ota-onalarga avtomatik ravishda xabarnoma yuboradi. OpenAI bu jarayon psixologiya va yoshlar rivojlanishi bo‘yicha mutaxassislar bilan hamkorlikda ishlab chiqilganini ta’kidladi. ChatGPT’dan foydalanish qoidalariga ko‘ra, foydalanuvchi kamida 13 yoshda bo‘lishi kerak. 18 yoshgacha bo‘lgan o‘smirlar esa ota-onalarining roziligi bilan ro‘yxatdan o‘tishi shart. Mutaxassislar ota-onalarga farzandlarining onlayn faoliyatini diqqat bilan kuzatib borishni va xavfsiz foydalanish qoidalariga qat’iy rioya qilishni tavsiya etmoqda. Shu tarzda o‘smirlarning onlayn muhitdagi xavfsizligi ta’minlanishi ko‘zda tutilgan.

24 mart Butunjahon depressiyaga qarshi kurash kuni deb e’tirof etilgan. Bu ruhiy salomatlik haqida gapirish va psixologiya haqida hali hanuz mavjud bo‘lgan afsonalarni yo‘q qilish uchun ajoyib imkoniyatdir. Ba’zilar hali ham faqat "og‘ir kasallar" psixologlardan yordam so‘rashiga ishonsa, boshqalar esa maslahatdan so‘ng "ruhiy kasalliklar shifoxonasiga yuborilishdan" qo‘rqishadi. Lekin bu haqiqatan ham shudaymi? Sputnik O‘zbekiston lavhasida oila va inqiroz bo‘yicha psixolog Sofiya Hasanova psixologiya, qo‘rquv, terapiya va uning narxiga oid eng ko‘p uchraydigan savollarga javob beradi. “So‘nggi paytlarda O‘zbekistonda psixologiya va psixiatriyaga munosabat tendensiyasi ijobiy tomonga o‘zgarib borayotgani quvonarli. Odamlar muammolarini yillar davomida ichiga yutmay, mutaxassislarga tez-tez murojaat qilishmoqda”, – deydi ekspert. Eng tez-tez uchraydigan psixologik muammolar orasida u muvaffaqiyat ketidan poyga jarayonida paydo bo‘ladigan tashvish va stressni ta’kidlaydi. “Ijtimoiy tarmoqlar atrofdagilarning hammasi yaxshiroq, muvaffaqiyatliroq, boyroq yashaydi, degan illyuziyani yaratadi... Bu odamlarni juda asabiy qiladi. Ammo o‘zgalarning maqsadlari ortidan quvishdan oldin, o‘zingizga savol berish muhimdir: men o‘zim nimani xohlayman? Nima meni haqiqatan baxtli qiladi? — deydi u. Psixologlarning o‘zlari ham stressga moyil ekanligi rostmi? Ular tashxis qo‘yishlari mumkinmi? Qachon mutaxassisga murojaat qilish kerak va bu sizning hayotingizni qanday o‘zgartirishi mumkin? Bu va boshqa savollarga javobni Sputnik O‘zbekiston videosidan topasiz.

2025 yil 15 dan 19 sentyabrga qadar Toshkent shahrining sakkiz tumani ayrim hududlarida issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda Kursiv.media xabar berdi. Issiq suv uzilishi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi tomonidan qish mavsumiga tayyorgarlik doirasida amalga oshirilayotgan profilaktika ishlari bilan bog‘liqdir. Issiq suv ta’minoti uziladigan hududlar quyidagilardan iborat: Yashnobod tumani, jumladan Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari, shuningdek Tuzel-1 dan 4 gacha bo‘lgan massivlar, Uysizlar-1, Asalobod-1 va 2 massivlari hamda Aviasozlar shaharchasi. Mirobod, Yunusobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Glinka, Shota Rustaveli, Bogiboston va Arnasoy ko‘chalari hamda boshqa ayrim hududlarda issiq suv berilishi to‘xtaydi. Chilonzor tumanida Katta Chilonzor, Muqimi, Seul va Choponota ko‘chalari hamda Ts-1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1-5, 7, E, I), Qushbegi, Boshliq va Uchuvchilar shaharchalari issiq suv ta’minotidan uziladi. Shuningdek, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlarining ayrim hududlarida ham issiq suv uzilishi kuzatiladi. Fuqarolardan ushbu vaqt davomida suvdan oqilona foydalanishlari va zarur ehtiyot choralarini ko‘rishlari so‘raladi. Profilaktika ishlari tugagach, issiq suv ta’minoti tiklanadi. Manba: Kursiv.media

Toshkent shahrida va viloyatida transport xizmatlarini yaxshilash maqsadida yangi 177-sonli avtobus yo‘nalishi ishga tushirildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yo‘nalish yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash va infratuzilmani rivojlantirish doirasida tashkil etilgan. 2025 yil 16 sentyabrdan boshlab yo‘lovchilar uchun xizmat ko‘rsatadigan ushbu marshrut Toshkent viloyatining Iftixor mahallasidan boshlanib, poytaxt markazidagi Chorsu metro bekatigacha qatnaydi. Bu yangi yo‘nalish viloyat aholisi uchun shahar markaziga qulay va tez yetib borish imkonini yaratadi. Yo‘nalishda jami sakkizta zamonaviy avtobus harakat qiladi. Ular King Long XMQ 6900EGW rusumidagi o‘rta sig‘imli, uzunligi 9,5 metr bo‘lgan transport vositalari bo‘lib, yuqori sifat va xavfsizlik talablariga javob beradi. Avtobuslar har kuni soat 05:30 dan 23:17 gacha qatnovni amalga oshiradi. Bu esa yo‘lovchilarga ertalabdan kechgacha muntazam va ishonchli transport xizmatidan foydalanish imkonini beradi. Yangi yo‘nalish ishga tushirilishi bilan viloyatdan poytaxtga keladiganlar uchun transportda katta qulaylik va vaqt tejash ta’minlanadi. Shu bilan birga, yo‘l harakati xavfsizligi oshiriladi va shahardagi transport tizimi samaradorligi yaxshilanadi. Ushbu ma’lumotlar zamin.uz sayti orqali tasdiqlangan.

Mashhur turk aktrisasi Hande Erchel va tadbirkor Hakan Sabanji o‘rtasidagi munosabatlarga doir so‘nggi paytlarda ko‘plab mish-mishlar tarqalmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ayniqsa, juftlikning ajrashgani haqidagi xabarlar muxlislar orasida katta qiziqish uyg‘otdi. Gel Konuşalım dasturida ilk bor gapirgan Hakan Sabanji esa ularning munosabatlariga oid da’volarga o‘z munosabatini bildirdi. U shaxsiy hayoti haqida keng gapirishni istamagan bo‘lsa-da, ayrim gap-so‘zlarga aniqlik kiritdi. Hakan Sabanji ajralish masalasini muhokama qilishni istamasligini, chunki bu ularning shaxsiy hayotiga taalluqli ekanligini ta’kidladi. Shuningdek, u xiyonat haqidagi mish-mishlar mutlaqo asossizligini bildirdi. Oldinroq Hande Erchel ijtimoiy tarmoqlardagi sahifasidan Sabanji bilan tushgan barcha suratlarini o‘chirib tashlagan edi. Bu esa turk matbuotida ularning ajralgani haqidagi xabarlarga asos bo‘ldi. Mashhur jurnalist Birsen Altuntash juftlik orasida jiddiy kelishmovchilik borligini ta’kidlagan, ammo rasmiy ajrim hali sodir bo‘lmaganini ma’lum qilgan. Shunga qaramay, Hande va Hakan hanuz bir-birlariga ijtimoiy tarmoqlarda obuna bo‘lib qolishgan. Muxlislarning bir qismi ularning munosabatlari qayta tiklanishiga umid bildirsa, boshqalar esa bu jarayon shunchaki ommaviy axborot vositalari uchun reklama bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.

Vengriyaning Seksard shahrida noodatiy va qiziqarli voqea – qabr qazish bo‘yicha 18-xalqaro chempionat bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu musobaqa mamlakatning Qabr qazuvchilar uyushmasi tomonidan aniq reja va tartib asosida tashkil etildi. Tadbir kasb sohasi nufuzini oshirishga xizmat qildi. Musobaqada ishtirokchilar ikki kishilik jamoalar shaklida qatnashdi. Ularga ikki soat vaqt berildi. Shu vaqt ichida har bir jamoa 200x80 santimetr o‘lchamda va 160 santimetr chuqurlikda qabr qazishi kerak edi. Ushbu qoidalar ishtirokchilardan nafaqat mahorat, balki diqqat va tezkorlikni ham talab qildi. Chempionat yakunida Parakletosz Nonprofit jamoasi g‘olib deb topildi. Bu jamoa ketma-ket ikkinchi yil chempionlikni qo‘lga kiritdi, bu ularning puxta tayyorgarligi va kasbiy darajasining yuqori ekanligini ko‘rsatdi. Tashkilotchilarning ta’kidlashicha, bunday musobaqalar kasb nufuzini oshirish bilan birga, yosh avlodni professional mutaxassislar bilan yaqindan tanishtiradi. Shuningdek, ishtirokchilarga jamoaviy hamkorlik va sog‘lom raqobat muhitida ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Bu tadbirlar kasbiy malakani oshirish va sohani yanada rivojlantirish uchun muhim ahamiyatga ega.

Ozarbayjonda 2025 yil iyul oyidan boshlab qarindoshlar nikohi qonun bilan taqiqlanganidan so‘ng to‘ylar soni sezilarli darajada kamaydi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Masalan, iyun oyida 5 mingdan ortiq nikoh qayd etilgan bo‘lsa, iyul oyida bu ko‘rsatkich 2 694 taga tushdi. Mutaxassislar bu o‘zgarishlarni yaqindan qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlarni taqiqlovchi qonunning kuchga kirishi bilan bog‘lamoqda. Qonunga ko‘ra, umumiy bobosi yoki buvasi bo‘lgan aka-uka va opa-singil farzandlari, shuningdek, biologik qarindosh bo‘lgan amakivachchalar va xolavachchalar o‘rtasida nikoh to‘liq man etilgan. Ushbu qonunning asosiy maqsadi genetik nuqsonlar bilan tug‘iladigan bolalar sonini kamaytirish va sog‘lom avlodni ta’minlashdir. Tibbiyot mutaxassislari ta’kidlaganidek, qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlar ko‘pincha irsiy kasalliklar yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi, bu esa kelajak avlod sog‘lig‘iga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ozarbayjon Adliya vazirligining ma’lumotlariga ko‘ra, 2025 yilning yanvaridan iyuligacha mamlakatda 12 146 ta ajrim holati qayd etilgan, bu ko‘rsatkich o‘tgan yilga nisbatan biroz kamaygan. Har 1000 kishi hisobiga ajrimlar darajasi 2,1 dan 2,0 ga tushgan. Yangi qonunga muvofiq, nikoh tuzish uchun ariza berayotgan shaxslar qarindoshlik darajasini aniqlash maqsadida tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma hamda ota-onalarining hujjatlarini taqdim etishlari shart. Agar qonun buzilishi aniqlansa, bunday holatlar uchun ma’muriy yoki jinoiy javobgarlik belgilanadi. Ushbu qoidalar sog‘lom va barqaror jamiyat qurishga xizmat qiladi.

Hurmatli Yashnobod, Mirobod, Yakkasaroy, Chilonzor, Yunusobod, Shayxontohur, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlari aholisiga ma’lumot. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. “Veolia Energy Tashkent” MCHJ tomonidan o‘tkaziladigan profilaktika va texnik xizmat ko‘rsatish ishlari sababli 15 sentyabrdan 19 sentyabrgacha ayrim hududlarda issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Ushbu ishlar tizimni qishki mavsumga tayyorlash, texnik holatini yaxshilash va xavfsizlikni ta’minlash maqsadida amalga oshirilmoqda. Issiq suv ta’minoti to‘xtatiladigan hududlar qatoriga Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Cho‘lpon va Alimkent ko‘chalari kiradi. Shuningdek, Tuzel–1 va 4, Uysizlar–1, Asalobod–1,2, Aviasozlar shaharchasi (1, 1A, 2, 3, 4) massivlari ham ta’sirlanadi. Bundan tashqari, Amir Temur, Mustaqillik shoh, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Shota Rustaveli, Katta Chilonzor, Muqimiy, Seul, Nurafshon, Afrosiyob va boshqa ko‘chalarda ham issiq suv ta’minoti vaqtincha uziladi. Shu bilan birga, Ts–1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1–5, 7, E, I), Qushbegi va Uchuvchilar shaharchasi hududlari ham ta’sirda bo‘ladi. Kompaniya ma’lumotiga ko‘ra, ushbu profilaktika ishlari tizim barqarorligini ta’minlash, xizmat sifatini oshirish va kelgusi qish mavsumida aholiga uzluksiz xizmat ko‘rsatish uchun muhimdir. Fuqarolardan vaziyatni tushunib, sabr bilan intizor bo‘lishlari so‘raladi. Ma’lumot manbai: veolia.uz.

London shahrida tarixdagi eng yirik namoyishlardan biri bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, taxminan 1,5 million kishi «Qirollikni birlashtir» shiori ostida ko‘chalarga chiqdi. Ushbu katta aksiya Temza daryosining janubiy sohilida joylashgan Sazerk tumanida boshlandi. Namoyishchilar poytaxt markaziga yo‘nalib, Uaytholl hukumat binosi tomon harakat qilishdi. Ular Vestminster ko‘prigidan o‘tib, asosiy yig‘ilish joyi bo‘lgan bosh vazir Kir Starmerning qarorgohi oldidagi ko‘chada to‘plandi. Tashkilotchilarning ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu yirik harakatni English Defence League harakati asoschisi Tommi Robinson uyushtirgan. London ko‘chalarida yig‘ilgan odamlar turli plakatlar, shiorlar va da’vatlar bilan chiqish qildi. Kuzatuvchilar ta’kidlashicha, bu namoyish Buyuk Britaniyaning siyosiy jarayonlariga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Shuningdek, namoyish nafaqat ishtirokchilar soni bilan, balki uyushganligi va siyosiy rang-barangligi bilan ham tarixiy voqea sifatida e’tirof etildi. Bu harakat mamlakatdagi siyosiy muhitda yangi davr boshlanishiga sabab bo‘lishi kutilmoqda. London aholisi tomonidan keng qo‘llab-quvvatlangan ushbu namoyish siyosiy faollik va birlashishning yorqin namunasi bo‘ldi.

Karina Kapur bugun Hindiston kinosi olamida eng ko‘zga ko‘ringan aktrisalar qatorida turadi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. U 1980 yil 21 sentabrda Mumbay shahrida aktyorlar oilasida tug‘ilgan. Kapur sulolasining vakili sifatida san’atga bolalikdan qiziqishi kuchli bo‘lgan. Uning katta ekranlardagi ilk ishi 2000 yilda “Refugee” filmi bilan boshlandi. Shundan so‘ng Karina yuzdan ortiq filmda suratga tushib, Bollivudning eng yorqin yulduzlaridan biriga aylangan. Uning ishtirokidagi “Kabhi Khushi Kabhie Gham”, “Jab We Met”, “3 Idiots” kabi filmlar keng tomoshabinlar tomonidan sevib tomosha qilindi va yodda qoldi. Karina nafaqat o‘zining betakror go‘zalligi bilan, balki xarakterli va chuqur rollarni samimiy ijro etishi bilan ham muxlislarning qalbidan joy oldi. Ayniqsa, “Jab We Met” filmidagi erkin va shaddod qahramon obrazlari unga katta shuhrat keltirdi. Shaxsiy hayotida u aktyor Saif Ali Xon bilan 2012 yilda turmush qurgan. Juftlikda ikki o‘g‘il – Taymur Ali Xon va Jahongir Ali Xon bor. Ular mehribon ota-onalar sifatida ko‘plab muxlislar uchun namunadir. Bugungi kunda Karina Kapur nafaqat kino sohasida, balki moda va sog‘lom turmush tarzi bo‘yicha ham ko‘plarga ilhom manbai bo‘lib xizmat qilmoqda. Uning faoliyati va shaxsiyati ko‘plab yoshlar uchun motivatsiya manbai hisoblanadi. Shunday qilib, Karina Kapur hind kinosining yorqin yulduzi sifatida nafaqat ekranlarda, balki jamiyatda ham o‘zining ijobiy ta’sirini davom ettirmoqda.