Iqlim - so'nggi yangiliklar

Avstraliya hukumati 2035-yilgacha chiqindilar miqdorini 2005-yil ko‘rsatkichidan kamida 62 foizga kamaytirishni maqsad qilgan. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Oldingi rejada mamlakat 2030-yilgacha chiqindilarni atigi 43 foizga qisqartirishni ko‘zlagan edi. Bosh vazir Entoni Albanese bu qarorni ilmiy asosga ega va amalga oshirish mumkin bo‘lgan reja deb ta’rifladi. So‘nggi yillarda Avstraliyada qurg‘oqchilik, o‘rmon yong‘inlari va katta suv toshqinlari kabi iqlim o‘zgarishlarining salbiy ta’siri kuchaydi. Hukumat buyurtmasi bilan tayyorlangan maxsus hisobotda mamlakatda global isish darajasi 1,5 darajadan oshgani hamda barcha hududlarning xavf ostida ekani qayd etildi. Mutaxassislar ogohlantirishicha, agar keskin choralar ko‘rilmasa, kelajakda issiq to‘lqinlar ko‘payishi, o‘lim holatlari ko‘tarilishi, suv sifati yomonlashishi va dengiz sathining oshishi kuzatiladi. Shu bilan birga, Avstraliyaning iqlim siyosatida ichki bahs-munozaralar mavjud. Hukumat mamlakatni qayta tiklanuvchi energiya sohasida yetakchi qilishni maqsad qilgan bo‘lsa-da, katta gaz loyihalarini ham qo‘llab-quvvatlamoqda. Bu esa ekologlar va siyosiy kuchlar tomonidan keskin tanqid qilinmoqda.

Avstraliyaning Milliy Iqlim Xavfi baholashiga ko‘ra, 2050 yilga kelib qirg‘oq hududlarida yashovchi 1,5 milliondan ortiq odam dengiz sathi ko‘tarilishi xavfi ostida qoladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Hisobotda suv toshqinlari, siklonlar, issiq to‘lqinlar, qurg‘oqchilik va yong‘inlar kabi iqlim o‘zgarishining keskin ta’sirlari ko‘rsatilgan. Avstraliya allaqachon 1,5 daraja Selsiyga isib bo‘lgan, agar isish darajasi 3 darajaga yetadigan bo‘lsa, Sidneyda issiqlik bilan bog‘liq o‘limlar to‘rt barobar, Melburnda esa deyarli uch barobar ko‘payishi mumkinligi taxmin qilinmoqda. Qirg‘oq hududlaridagi jamoalar, shimoliy Avstraliya, chekka hududlar va yirik shaharlar tashqarisidagi qishloqlar eng yuqori xavf ostida turadi. Bu holat sog‘liqni saqlash tizimi, asosiy infratuzilma, tabiiy ekotizim va birlamchi sanoatga katta bosim o‘tkazadi hamda favqulodda vaziyatlarga tez va samarali javob berishni qiyinlashtiradi. Ekspertlarning ta’kidlashicha, iqlim o‘zgarishiga qarshi chora ko‘rish har doim e’tiborsiz qolishdan arzonroq va samaraliroq bo‘ladi. Har bir daraja issiqlikning oldini olish kelajak avlodlarni eng og‘ir oqibatlardan himoya qilishga xizmat qiladi. Shuning uchun iqlim muammolariga jiddiy yondoshish va zarur choralarni ko‘rish muhim ahamiyatga ega.

So‘nggi yillarda AQShda yozgi davr juda issiq kechmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Issiq to‘lqinlar odamlarning sog‘lig‘iga jiddiy xavf solmoqda. Shifokorlar har yozda issiqlik urishi bilan bog‘liq holatlarda, ayniqsa bolalar va keksa yoshdagilarni qabul qilmoqda. Konditsioner esa hayotni saqlashda muhim vositaga aylangan. Biroq, millionlab amerikaliklar konditsionerdan foydalana olmayapti. 2020-yilda taxminan 34 million xonadon elektr energiyasi uchun to‘lovlarni amalga oshira olmadi. Ko‘pchilik oziq-ovqat va dori-darmon xarajatlarini qisqartirib, elektr to‘lovlarini to‘lashga majbur bo‘ldi. Past daromadli oilalar ayniqsa qiyin ahvolda. Ular daromadlarining o‘n foizidan ko‘prog‘ini energiyaga sarflaydi, bu esa o‘rtacha ko‘rsatkichdan ancha yuqori hisoblanadi. Shu bois ko‘pchilik konditsionerni faqat zarur paytlarda yoqishga majbur. 1981-yilda AQSh Kongressi tomonidan tashkil etilgan “Low Income Home Energy Assistance Program” (Liheap) dasturi yiliga 4,1 milliard dollar ajratib, millionlab past daromadli oilalarga yordam berib kelardi. Ammo 2025-yilda bu dastur xodimlari qisqartirildi va ma’muriyat uni to‘liq tugatish rejasini bildirdi. Mutaxassislar bunday qaror yuz minglab oilalarning hayotiga jiddiy xavf tug‘dirishini ta’kidlamoqda. Iqlim o‘zgarishi sababli issiq to‘lqinlar yanada kuchayishi kutilmoqda. Shu bois energiyaga kirish imkoniyati odamlar hayoti uchun tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Sharqiy Angliya so‘nggi yillarda eng qurg‘oqchil mavsumlardan birini boshdan kechirmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Anglian Water kompaniyasining ma’lumotlariga ko‘ra, fevral oyidan iyul oyigacha atigi 165 millimetr yomg‘ir yog‘gan. Bu 1899-yildan beri uchinchi eng kam yog‘ingarchilik hisoblanadi. Mutaxassislar suv tanqisligi muammosi kuchayayotganini ta’kidlamoqda. Kompaniya aholiga suvdan tejab foydalanishni tavsiya qilmoqda. Hozircha Sharqiy Angliyada bog‘larni sug‘orish uchun suvdan foydalanishga hech qanday cheklov qo‘yilmagan. Biroq ekspertlar suv tanqisligini hisobga olib, bunday cheklovlar joriy qilinishi zarurligini bildirgan. Mutaxassislarning fikricha, faqat uzoq davom etadigan yomg‘irlar tabiatning tiklanishiga yordam beradi. Iqlim o‘zgarishi tufayli suv zaxiralari tobora kamaymoqda va xavf ostida qolmoqda. Avgust oyining dastlabki yigirma kunida Sharqiy Angliyaga atigi 10 millimetr yomg‘ir yog‘di. Oddiy sharoitda bu davrda o‘rtacha 60 millimetr yog‘in bo‘lishi kerak edi. Meteorologlar yozning bu davrida kutilgan yomg‘irning atigi 53 foizi tushganini ma’lum qildi. Anglian Water kompaniyasi aholiga mashinalarni yuvishni vaqtincha to‘xtatishni va hovli hamda bog‘larni sug‘orishda ehtiyotkorlikni tavsiya qilmoqda. Kompaniya suvdan oqilona foydalanish kelajak uchun muhimligini ta’kidlab, imkon qadar ko‘proq suvni tabiatda qoldirish zarurligini eslatmoqda.

2025 yil 15 dan 19 sentyabrga qadar Toshkent shahrining sakkiz tumani ayrim hududlarida issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda Kursiv.media xabar berdi. Issiq suv uzilishi Veolia Energy Tashkent kompaniyasi tomonidan qish mavsumiga tayyorgarlik doirasida amalga oshirilayotgan profilaktika ishlari bilan bog‘liqdir. Issiq suv ta’minoti uziladigan hududlar quyidagilardan iborat: Yashnobod tumani, jumladan Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Chulpon, Alimkent ko‘chalari, shuningdek Tuzel-1 dan 4 gacha bo‘lgan massivlar, Uysizlar-1, Asalobod-1 va 2 massivlari hamda Aviasozlar shaharchasi. Mirobod, Yunusobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida Amir Temur va Mustaqillik prospektlari, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Glinka, Shota Rustaveli, Bogiboston va Arnasoy ko‘chalari hamda boshqa ayrim hududlarda issiq suv berilishi to‘xtaydi. Chilonzor tumanida Katta Chilonzor, Muqimi, Seul va Choponota ko‘chalari hamda Ts-1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1-5, 7, E, I), Qushbegi, Boshliq va Uchuvchilar shaharchalari issiq suv ta’minotidan uziladi. Shuningdek, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlarining ayrim hududlarida ham issiq suv uzilishi kuzatiladi. Fuqarolardan ushbu vaqt davomida suvdan oqilona foydalanishlari va zarur ehtiyot choralarini ko‘rishlari so‘raladi. Profilaktika ishlari tugagach, issiq suv ta’minoti tiklanadi. Manba: Kursiv.media

Toshkent shahrida va viloyatida transport xizmatlarini yaxshilash maqsadida yangi 177-sonli avtobus yo‘nalishi ishga tushirildi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Ushbu yo‘nalish yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash va infratuzilmani rivojlantirish doirasida tashkil etilgan. 2025 yil 16 sentyabrdan boshlab yo‘lovchilar uchun xizmat ko‘rsatadigan ushbu marshrut Toshkent viloyatining Iftixor mahallasidan boshlanib, poytaxt markazidagi Chorsu metro bekatigacha qatnaydi. Bu yangi yo‘nalish viloyat aholisi uchun shahar markaziga qulay va tez yetib borish imkonini yaratadi. Yo‘nalishda jami sakkizta zamonaviy avtobus harakat qiladi. Ular King Long XMQ 6900EGW rusumidagi o‘rta sig‘imli, uzunligi 9,5 metr bo‘lgan transport vositalari bo‘lib, yuqori sifat va xavfsizlik talablariga javob beradi. Avtobuslar har kuni soat 05:30 dan 23:17 gacha qatnovni amalga oshiradi. Bu esa yo‘lovchilarga ertalabdan kechgacha muntazam va ishonchli transport xizmatidan foydalanish imkonini beradi. Yangi yo‘nalish ishga tushirilishi bilan viloyatdan poytaxtga keladiganlar uchun transportda katta qulaylik va vaqt tejash ta’minlanadi. Shu bilan birga, yo‘l harakati xavfsizligi oshiriladi va shahardagi transport tizimi samaradorligi yaxshilanadi. Ushbu ma’lumotlar zamin.uz sayti orqali tasdiqlangan.

Mashhur turk aktrisasi Hande Erchel va tadbirkor Hakan Sabanji o‘rtasidagi munosabatlarga doir so‘nggi paytlarda ko‘plab mish-mishlar tarqalmoqda. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ayniqsa, juftlikning ajrashgani haqidagi xabarlar muxlislar orasida katta qiziqish uyg‘otdi. Gel Konuşalım dasturida ilk bor gapirgan Hakan Sabanji esa ularning munosabatlariga oid da’volarga o‘z munosabatini bildirdi. U shaxsiy hayoti haqida keng gapirishni istamagan bo‘lsa-da, ayrim gap-so‘zlarga aniqlik kiritdi. Hakan Sabanji ajralish masalasini muhokama qilishni istamasligini, chunki bu ularning shaxsiy hayotiga taalluqli ekanligini ta’kidladi. Shuningdek, u xiyonat haqidagi mish-mishlar mutlaqo asossizligini bildirdi. Oldinroq Hande Erchel ijtimoiy tarmoqlardagi sahifasidan Sabanji bilan tushgan barcha suratlarini o‘chirib tashlagan edi. Bu esa turk matbuotida ularning ajralgani haqidagi xabarlarga asos bo‘ldi. Mashhur jurnalist Birsen Altuntash juftlik orasida jiddiy kelishmovchilik borligini ta’kidlagan, ammo rasmiy ajrim hali sodir bo‘lmaganini ma’lum qilgan. Shunga qaramay, Hande va Hakan hanuz bir-birlariga ijtimoiy tarmoqlarda obuna bo‘lib qolishgan. Muxlislarning bir qismi ularning munosabatlari qayta tiklanishiga umid bildirsa, boshqalar esa bu jarayon shunchaki ommaviy axborot vositalari uchun reklama bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.

Vengriyaning Seksard shahrida noodatiy va qiziqarli voqea – qabr qazish bo‘yicha 18-xalqaro chempionat bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu musobaqa mamlakatning Qabr qazuvchilar uyushmasi tomonidan aniq reja va tartib asosida tashkil etildi. Tadbir kasb sohasi nufuzini oshirishga xizmat qildi. Musobaqada ishtirokchilar ikki kishilik jamoalar shaklida qatnashdi. Ularga ikki soat vaqt berildi. Shu vaqt ichida har bir jamoa 200x80 santimetr o‘lchamda va 160 santimetr chuqurlikda qabr qazishi kerak edi. Ushbu qoidalar ishtirokchilardan nafaqat mahorat, balki diqqat va tezkorlikni ham talab qildi. Chempionat yakunida Parakletosz Nonprofit jamoasi g‘olib deb topildi. Bu jamoa ketma-ket ikkinchi yil chempionlikni qo‘lga kiritdi, bu ularning puxta tayyorgarligi va kasbiy darajasining yuqori ekanligini ko‘rsatdi. Tashkilotchilarning ta’kidlashicha, bunday musobaqalar kasb nufuzini oshirish bilan birga, yosh avlodni professional mutaxassislar bilan yaqindan tanishtiradi. Shuningdek, ishtirokchilarga jamoaviy hamkorlik va sog‘lom raqobat muhitida ishlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Bu tadbirlar kasbiy malakani oshirish va sohani yanada rivojlantirish uchun muhim ahamiyatga ega.

Hurmatli Yashnobod, Mirobod, Yakkasaroy, Chilonzor, Yunusobod, Shayxontohur, Sergeli va Mirzo Ulug‘bek tumanlari aholisiga ma’lumot. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. “Veolia Energy Tashkent” MCHJ tomonidan o‘tkaziladigan profilaktika va texnik xizmat ko‘rsatish ishlari sababli 15 sentyabrdan 19 sentyabrgacha ayrim hududlarda issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Ushbu ishlar tizimni qishki mavsumga tayyorlash, texnik holatini yaxshilash va xavfsizlikni ta’minlash maqsadida amalga oshirilmoqda. Issiq suv ta’minoti to‘xtatiladigan hududlar qatoriga Qorasuv, Beshariq, Birlashgan, Elbek, Asalobod, Quruvchilar, Uysizlar, Parkent, Cho‘lpon va Alimkent ko‘chalari kiradi. Shuningdek, Tuzel–1 va 4, Uysizlar–1, Asalobod–1,2, Aviasozlar shaharchasi (1, 1A, 2, 3, 4) massivlari ham ta’sirlanadi. Bundan tashqari, Amir Temur, Mustaqillik shoh, Sharof Rashidov, Navoiy, Bobur, Shota Rustaveli, Katta Chilonzor, Muqimiy, Seul, Nurafshon, Afrosiyob va boshqa ko‘chalarda ham issiq suv ta’minoti vaqtincha uziladi. Shu bilan birga, Ts–1, 2, 4, 5, 7, Oqtepa, Chilonzor (1–5, 7, E, I), Qushbegi va Uchuvchilar shaharchasi hududlari ham ta’sirda bo‘ladi. Kompaniya ma’lumotiga ko‘ra, ushbu profilaktika ishlari tizim barqarorligini ta’minlash, xizmat sifatini oshirish va kelgusi qish mavsumida aholiga uzluksiz xizmat ko‘rsatish uchun muhimdir. Fuqarolardan vaziyatni tushunib, sabr bilan intizor bo‘lishlari so‘raladi. Ma’lumot manbai: veolia.uz.

Ozarbayjonda 2025 yil iyul oyidan boshlab qarindoshlar nikohi qonun bilan taqiqlanganidan so‘ng to‘ylar soni sezilarli darajada kamaydi. Bu haqda Zamin.uz xabar berdi. Masalan, iyun oyida 5 mingdan ortiq nikoh qayd etilgan bo‘lsa, iyul oyida bu ko‘rsatkich 2 694 taga tushdi. Mutaxassislar bu o‘zgarishlarni yaqindan qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlarni taqiqlovchi qonunning kuchga kirishi bilan bog‘lamoqda. Qonunga ko‘ra, umumiy bobosi yoki buvasi bo‘lgan aka-uka va opa-singil farzandlari, shuningdek, biologik qarindosh bo‘lgan amakivachchalar va xolavachchalar o‘rtasida nikoh to‘liq man etilgan. Ushbu qonunning asosiy maqsadi genetik nuqsonlar bilan tug‘iladigan bolalar sonini kamaytirish va sog‘lom avlodni ta’minlashdir. Tibbiyot mutaxassislari ta’kidlaganidek, qarindoshlar o‘rtasidagi nikohlar ko‘pincha irsiy kasalliklar yuzaga kelishiga sabab bo‘ladi, bu esa kelajak avlod sog‘lig‘iga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ozarbayjon Adliya vazirligining ma’lumotlariga ko‘ra, 2025 yilning yanvaridan iyuligacha mamlakatda 12 146 ta ajrim holati qayd etilgan, bu ko‘rsatkich o‘tgan yilga nisbatan biroz kamaygan. Har 1000 kishi hisobiga ajrimlar darajasi 2,1 dan 2,0 ga tushgan. Yangi qonunga muvofiq, nikoh tuzish uchun ariza berayotgan shaxslar qarindoshlik darajasini aniqlash maqsadida tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma hamda ota-onalarining hujjatlarini taqdim etishlari shart. Agar qonun buzilishi aniqlansa, bunday holatlar uchun ma’muriy yoki jinoiy javobgarlik belgilanadi. Ushbu qoidalar sog‘lom va barqaror jamiyat qurishga xizmat qiladi.

London shahrida tarixdagi eng yirik namoyishlardan biri bo‘lib o‘tdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, taxminan 1,5 million kishi «Qirollikni birlashtir» shiori ostida ko‘chalarga chiqdi. Ushbu katta aksiya Temza daryosining janubiy sohilida joylashgan Sazerk tumanida boshlandi. Namoyishchilar poytaxt markaziga yo‘nalib, Uaytholl hukumat binosi tomon harakat qilishdi. Ular Vestminster ko‘prigidan o‘tib, asosiy yig‘ilish joyi bo‘lgan bosh vazir Kir Starmerning qarorgohi oldidagi ko‘chada to‘plandi. Tashkilotchilarning ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu yirik harakatni English Defence League harakati asoschisi Tommi Robinson uyushtirgan. London ko‘chalarida yig‘ilgan odamlar turli plakatlar, shiorlar va da’vatlar bilan chiqish qildi. Kuzatuvchilar ta’kidlashicha, bu namoyish Buyuk Britaniyaning siyosiy jarayonlariga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Shuningdek, namoyish nafaqat ishtirokchilar soni bilan, balki uyushganligi va siyosiy rang-barangligi bilan ham tarixiy voqea sifatida e’tirof etildi. Bu harakat mamlakatdagi siyosiy muhitda yangi davr boshlanishiga sabab bo‘lishi kutilmoqda. London aholisi tomonidan keng qo‘llab-quvvatlangan ushbu namoyish siyosiy faollik va birlashishning yorqin namunasi bo‘ldi.

Barcelona jamoasining qanot hujumchisi Lamin Yamal hanuzgacha old tizza suyagi bilan bog‘liq muammolarga duch kelmoqda. Bu haqda Euro-football.ru xabar berdi. Klubning tibbiy shtabi uning holatini diqqat bilan nazorat qilmoqda va 18 yoshli futbolchining maydonga tezda qaytishini majburlash niyatida emas. Mundo Deportivo nashrining ma’lumot berishicha, Yamal 18 sentyabr kuni bo‘lib o‘tadigan Chempionlar ligasining Newcastle jamoasiga qarshi o‘yinda ishtirok eta olmaydi. Bundan tashqari, 21 sentyabrda Hetafe va 25 sentyabrda Real Oviedo jamoalariga qarshi o‘yinlarda ham uning maydonga tushishi shubhali hisoblanadi. Eng real variant sifatida, Lamin 28 sentyabrda Real Sosiedadga qarshi o‘yinda biroz maydonga chiqib, 1 oktabrda bo‘ladigan Parij Sen-Jermen bilan o‘yinga to‘liq tayyor bo‘lishi ko‘zda tutilmoqda. Chempionlar ligasidagi PSGga qarshi o‘yin Yamal uchun tiklanish jarayonidagi asosiy maqsad hisoblanadi. Klub mutaxassislari futbolchining sog‘lig‘ini birinchi o‘ringa qo‘yib, uning sog‘lom holatda maydonga qaytishini ta’minlashga harakat qilmoqda.