Leykenxit - so'nggi yangiliklar

Yaqin haftalarda xalqaro xavfsizlik sohasida muhim o‘zgarish yuz berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Amerika Qo‘shma Shtatlari harbiy-havo kuchlari Buyuk Britaniyaning Leykenxit (Saffolk) aviabazasiga birinchi bor B61-12 termoyadroviy bombalarini joylashtirdi. Bu haqda UK Defence Journal 20 iyul kuni OSINTDefender tahlilchisiga asoslanib xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, bombalar AQSHning Nyu-Meksiko shtatidagi Kirtlend aviabazasidan C-17A Globemaster samolyoti yordamida olib kelingan. 17 iyul kuni ushbu samolyot Saffolk aviabazasiga qo‘ngan va unda Yevropada joylashtirish uchun mo‘ljallangan birinchi partiya B61-12 bombalari bo‘lgan. Rasmiy manbalar tomonidan bu ma’lumot hozircha tasdiqlanmadi. AQSH Mudofaa vazirligi yadroviy qurollarning ko‘chirilishi haqida izoh bermadi, Britaniya mudofaa idorasi esa odatda muayyan joylarda yadro qurollarining mavjudligi haqida sharh bermasligini bildirdi. Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra, sovuq urush davrida Leykenxit aviabazasida Amerika yadroviy bombalari saqlangan, ammo 2008 yilda ular olib ketilgan edi. Agar bombalarning qaytarilgani tasdiqlansa, bu Rossiya bilan munosabatlardagi keskinlik fonida NATOning Yevropadagi siyosatida tub o‘zgarish sifatida ko‘riladi. B61-12 bombasi AQSH yadro arsenalidagi birinchi boshqariladigan va zamonaviy termoyadroviy qurol hisoblanadi. Ushbu modifikatsiya 1960-yillardan beri ishlab chiqilayotgan B61 bombalar oilasining eng yangi turi hisoblanadi. 2022 yilda Politico nashri AQSHning Yevropada eski yadroviy qurollarni tezda zamonaviylari bilan almashtirayotgani haqida xabar bergan edi. 2023 yilda esa Pentagon “yaxshilangan dushman tahdidlari” sababli B61-12 bombalarini yanada modernizatsiya qilish, ya’ni B61-13 versiyasiga o‘tish rejasini e’lon qildi. Mutaxassislar bu qadamni global yadroviy kuchlar o‘rtasida yangi tengsizlik davrining boshlanishi deb baholamoqda. Tahlilchilarning fikricha, ushbu voqea Yevropa mintaqasida xavfsizlik muvozanatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi va Rossiya bilan NATO o‘rtasidagi munosabatlarda yangi bosqichni boshlab beradi. Yadro qurollarining soni va joylashuvi bo‘yicha har qanday o‘zgarish butun dunyo uchun og‘ir sinovlar va yangi xavotirlar manbai bo‘lib qoladi. Shuning uchun bu jarayonlar diqqat bilan kuzatilmoqda.

Bugun, 7 sentyabr kuni, O‘zbekiston osmonida noyob astronomik hodisa — to‘liq Oy tutilishi yuz beradi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. O‘zbekiston Fanlar akademiyasining ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu hodisa mamlakatimizning barcha hududlaridan aniq ko‘rinadi. Oy tutilishi paytida Oy yuzasi butunlay Yer soyasida qoladi. To‘liq fazali tutilish 1 soat 22 daqiqa davom etadi, biroq butun jarayon 5 soatdan ortiq vaqtni o‘z ichiga oladi. Bu hodisa nafaqat O‘zbekistonda, balki Evroosiyo va Afrikadagi bir qator davlatlarda ham kuzatiladi. Jumladan, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston, Afg‘oniston, Eron, Arab davlatlari, shuningdek, Pokiston, Hindiston, Xitoy, Janubiy va Shimoliy Koreya, Malayziya, Vyetnam, Laos kabi mamlakatlarda to‘liq Oy tutilishini ko‘rish mumkin. Rossiyaning markaziy hududlari, Turkiya, Ozarbayjon, Saudiya Arabistoni, Yaponiya va Avstraliyaning ayrim joylarida ham Oy to‘liq soyada qoladi. Yevropa, Filippin, Gavayi, Fidji va Yangi Zelandiya esa qisman tutilishni kuzatadi. O‘zbekistonda Oy tutilishining aniq vaqtlari quyidagicha: qisman tutilish Toshkent vaqti bilan 21:27 da boshlanadi, to‘liq faza 22:30 da kirib keladi, 23:11 da eng yuqori nuqtaga yetadi, 23:52 da to‘liq faza yakunlanadi va 8 sentyabr soat 00:56 da qisman faza ham tugaydi. Mutaxassislar ma’lumotiga ko‘ra, tutilish davomida Oyning ufqdan balandligi dastlab 27 darajani tashkil etadi, maksimal paytda esa 39 darajagacha ko‘tariladi. Eng muhimi, ushbu hodisani kuzatish uchun teleskop yoki boshqa maxsus uskunalar talab qilinmaydi. Oddiy ko‘z bilan ham Oy tutilishini xavfsiz tomosha qilish mumkin. Olimlar ta’kidlaganidek, Oy tutilishini bevosita ko‘z bilan kuzatish mutlaqo xavfsiz hisoblanadi. Astronomiya ixlosmandlari va oddiy fuqarolar uchun bu kecha tabiatning noyob go‘zalligini ko‘rish va esda qolarli xotira yaratish uchun ajoyib imkoniyatdir. Manba: O‘zbekiston Fanlar akademiyasi.

Apple kompaniyasi sentabr oyida o‘zining yangi flagman smartfonlari iPhone 17 Pro va iPhone 17 Pro Max modellarini taqdim etdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Ushbu qurilmalar nafaqat ichki imkoniyatlari, balki tashqi ko‘rinishi bilan ham sezilarli darajada yangilangan. Eng katta o‘zgarishlardan biri orqa kamera podining butun korpus eni bo‘ylab joylashganidir. Sensorlar joylashuvi avvalgidek qolgan, ammo LiDAR va chaqnoq endi qarama-qarshi tomonda joylashgan. Apple titan korpusdan voz kechib, alyuminiy korpusga qaytdi. Alyuminiy issiqlikni oldingiga nisbatan 20 barobar samaraliroq tarqatadi. Korpus to‘liq metall bo‘lib, orqa qismida simsiz zaryadlash uchun Ceramic Shield oynali maydon mavjud. Old panelda yangi Ceramic Shield 2 ishlatilgan bo‘lib, u uch barobar mustahkamroqdir. Shuningdek, ekran yuzasida yorug‘likni aks ettirmaydigan qoplama qo‘llanilgan. Ichki quvvat jihatidan yangi Apple A19 Pro chipi o‘rnatilgan. U 6 yadroli protsessor va 6 yadroli grafik protsessorga ega bo‘lib, ikkinchi avlod Dynamic Caching texnologiyasi yordamida uzoq davom etadigan vazifalarda oldingiga nisbatan 40 foiz tezroq ishlaydi. Pro modellarda birinchi marta bug‘ yordamida sovitish tizimi joriy etilgan bo‘lib, alyuminiy korpus bu jarayonga yordam beradi. Kamera tizimi ham sezilarli yangilangan. Endi to‘liq 48 megapikselli asosiy, ultra keng va telefotokameralar mavjud. Telefotokamera 8 barobar optik zoom, shuningdek 4 barobar rejimi va 3D stabilizatsiya funksiyasiga ega. Old kamera esa 18 megapikselli bo‘lib, Center Stage texnologiyasi bilan jihozlangan. Bundan tashqari, ProRes RAW formatida video yozish imkoniyati qo‘shilgan, bu esa videomontaj bilan shug‘ullanuvchilar uchun muhim yangilik hisoblanadi. Avtonomiya ko‘rsatkichlariga kelsak, iPhone 17 Pro modeli 33 soat video ko‘rish imkoniyatiga ega, iPhone 17 Pro Max esa 39 soat ishlaydi. Qurilmalarni 0 dan 50 foizgacha zaryadlash uchun atigi 20 daqiqa vaqt ketadi. Narxlari quyidagicha belgilangan: iPhone 17 Pro 1099 dollar, iPhone 17 Pro Max esa 1199 dollar. Qurilmalar 19 sentabrdan sotuvga chiqadi. Ranglar qatorida Silver, Deep Blue va Cosmic Orange mavjud. Yangi TechWoven g‘iloflar va Crossbody Strap aksessuar sifatida taqdim etildi. Apple kompaniyasi ushbu yangilanishlar bilan haqiqatan ham “Pro” darajasiga chiqa oldimi, bu savol foydalanuvchilar orasida muhokama qilinmoqda. Yangi modellar yuqori darajadagi quvvat va sifatni taqdim etadi, bu esa ularning bozordagi o‘rnini mustahkamlashga yordam beradi.

Turkiyadan hayratlanarli yangiliklar kelmoqda. Bu haqida Euro-football.ru xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, Zinedin Zidan «Fenerbahche» futbol klubining yangi bosh murabbiyi bo‘lishi mumkin. Klub rahbariyati yozda jamoani sezilarli darajada kuchaytirganidan so‘ng, Zidan bilan dastlabki kelishuvga erishgan. 53 yoshli murabbiy maosh va shart-sharoitlar bo‘yicha muzokaralar yakunlangach, Turkiyaga ko‘chib o‘tadi, deb xabar beradi Sabah Spor nashri. Eslatib o‘tamiz, yaqinda «Fenerbahche» jamoasi bosh murabbiyi Joze Mourinyo bilan xayrlashdi. Bu qaror Stambul «kanarichkalari» Chempionlar Ligasi saralash bosqichida «Benfika»ga yutqazgach qabul qilindi. Oldinroq matbuotda Zinedin Zidan Fransiya terma jamoasi bosh murabbiyi Didye Deshamning o‘rnini egallashni rejalashtirayotgani haqida xabarlar tarqalgan edi. Desham ushbu lavozimni 2026 yilgi jahon chempionati yakunida tark etishi kutilmoqda. Bu yangiliklar futbol ixlosmandlari orasida katta qiziqish uyg‘otmoqda.

Shimoliy Karolinada 23 yoshli ukrainalik qochqin Irina Zarutska poyezdda pichoqlab o‘ldirildi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Politsiya ayolga hujum qilgan 34 yoshli Dekarlos Braunni qo‘lga oldi va uni qotillikda ayblamoqda. Voqea videoga tushib, ijtimoiy tarmoqlarda keng tarqaldi, bu esa jamoatchilik orasida katta norozilikka sabab bo‘ldi. Shahar meri ushbu holatni sud tizimidagi xato deb atab, transportda xavfsizlikni oshirish bo‘yicha choralar ko‘rilishini va’da qildi. Zarutskaning oilasi uning 2022-yilda urushdan qochib AQShga kelganini va yangi hayotga tez moslashganini bildirdi. U san’atga qiziqardi, hayvonlarni yaxshi ko‘rar va oilasi bilan baxtli yashardi. Ushbu voqea siyosiy bahslarga ham sabab bo‘ldi. Ayrimlar Braun ilgari og‘ir jinoyatlar uchun jazolangan bo‘lsa-da, ozodlikka chiqqanini tanqid qildi. Shtat rahbari esa jinoyatchilikka qarshi yanada samarali choralar ko‘rishga chaqirdi. Bu voqea jamiyatda xavfsizlik va adolat masalalarini yana bir bor muhokama qilishga sabab bo‘ldi.

Avvalroq Angrenda yuz bergan yirik yo‘l-transport hodisasi haqida xabar berilgandi. Bu haqida Upl.uz xabar berdi. Toshkent–Osh xalqaro avtomobil yo‘lida bir nechta transport vositalari ishtirokida avtohalokat sodir bo‘ldi. Hodisa 7-sentyabr kuni soat taxminan 12:20 da yuz berdi. Ichki ishlar organlaridan olingan ma’lumotlarga ko‘ra, Shacman rusumli yuk mashinasi, unda sement tashilayotgan va 44 yoshli haydovchi boshqaruvida bo‘lgan, boshqaruvni yo‘qotib, temiryo‘l o‘tish joyida to‘xtab turgan ikkita yuk mashinasi va beshta yengil avtomobilga urildi. Zarba natijasida yong‘in yuzaga keldi, ammo voqea joyiga yetib kelgan tezkor xizmatlar tomonidan tezda o‘chirilgan. Ichki ishlar organlari o‘lim va jarohat olganlar soni haqida ma’lumot berdi. Hodisa joyida yetti kishi halok bo‘ldi. Besh kishi shifoxonaga yotqizildi, yana to‘rt nafar ishtirokchi tibbiy yordam olib, uyiga yuborildi. Hozirgi vaqtda hukumat hodisaning sabablarini o‘rganish uchun komissiya tuzdi. Komissiyaga boshchilik qilish uchun Bosh vazir o‘rinbosari Achilbay Ramatov tayinlandi.

2025-yil 7-sentabrdan boshlab O‘zbek so‘mi nisbatan kuchaymoqda. AQSh dollari kursi 12437.15 so‘mga ko‘tarilib, 62.6 so‘mga oshdi. Bu esa dollar qiymatining mustahkamlanishini ko‘rsatmoqda. Yevro kursi 14480.57 so‘mga yetib, 55.56 so‘mga o‘sdi. Yevro ham so‘mga nisbatan ijobiy dinamikani saqlab qoldi. Rossiya rubli 153.34 so‘mga ko‘tarilib, 0.21 so‘mga oshdi, bu esa kichik, ammo barqaror o‘zgarishdir. Britaniya funti 16715.53 so‘mga ko‘tarilib, 123.73 so‘mga oshdi. Bu eng katta o‘sishlardan biri hisoblanadi. Yaponiya iyenasi 83.85 so‘mga yetib, 0.55 so‘mga oshib, so‘mga nisbatan biroz kuchaydi. Shveytsariya franki 15449.88 so‘mga ko‘tarilib, 50.99 so‘mga oshdi. Xitoy yuani 1741.82 so‘mga yetib, 9.9 so‘mga ko‘tarildi. Barcha asosiy valyutalar so‘mga nisbatan ijobiy o‘zgarishlarni ko‘rsatmoqda. Ertangi kunda ham ushbu kurslar o‘zgarishsiz qolishi kutilmoqda. Bu esa valyuta bozorida barqarorlik belgisi sifatida baholanmoqda. So‘mning mustahkamlanishi iqtisodiyot uchun ijobiy signal bo‘lib, import va eksport faoliyatiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

Portugaliyadan Vladivostokkacha velosipedda sayohat qilgan fransuz sayohatchisi Sofian Sehili Rossiyada hibsga olindi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Bu haqda fransuz nashri Le Monde o‘z manbalariga tayangan holda xabar berdi. Ma’lumotlarga ko‘ra, u Yevroosiyoni velosipedda eng tez kesib o‘tish bo‘yicha jahon rekordini yangilashga urinayotgan edi, biroq chegarani noqonuniy kesib o‘tganlikda ayblanmoqda. 44 yoshli Sofian Sehili hujjatli filmlar muallifi hisoblanadi. U 2012 yildan beri faoliyatini velosportga yo‘naltirgan va shu vaqt ichida qariyb yigirma mashaqqatli poygada ishtirok etgan. Ulardan o‘n birida g‘alaba qozongan. Shu jumladan, Kanadadan Meksikaga qadar bo‘lgan 4500 kilometr uzunlikdagi Tour Divide musobaqasida ham qatnashgan. Sehili bu yil o‘z maqsadini ijtimoiy tarmoqlarda e’lon qilgan edi. U 2017 yilda nemis velosportchisi Yonas Deyxman tomonidan o‘rnatilgan Yevroosiyoni eng tez bosib o‘tish rekordini yangilashni rejalashtirgan. Sayohat 2025 yil 1 iyulda Portugaliyaning Roka burnidan boshlanib, Vladivostokkacha 64 kun, ikki soat va yigirma olti daqiqada yetib borgan. Biroq uning safar yo‘li turli qiyinchiliklarga duch keldi. Sehili iyul oxirida Gruziya orqali Chechenistonga kirib, Rossiya chegarasini kesib o‘tgan. Keyinchalik u Astraxan viloyati orqali Rossiyani tark etib, Qozog‘iston, Tojikiston va Mo‘g‘uliston hududlaridan o‘tgan. Keyingi manzili Xitoy bo‘lib, u yerda safarini vaqtincha to‘xtatgan. Sayohatchining so‘zlariga ko‘ra, Xitoy-Rossiya chegarasida Rossiya bojxonachilari tomonidan to‘xtatilgan. Bu haqda u 2 sentyabr kuni Instagramdagi hikoyasida ma’lum qilgan. Ammo uning keyingi taqdiri haqida aniq ma’lumotlar mavjud emas. Le Monde nashrining xabar berishicha, Sehili sayohatini oxirgi bosqichda yakunlay olmagani uchun chuqur afsusda. U yozishicha, marra yaqinlashganida muvaffaqiyatsizlikka uchrash yurakni ezadi. Endi unga rekordni yangilash uchun yana bir urinish yoki to‘xtash haqida o‘ylash uchun o‘n oy vaqt berilgan. Shu bilan birga, bu urinish umrbod muvaffaqiyatsizlik bilan yakunlanishi ham mumkinligini ta’kidlagan.

Sidneyda katta akula hujumi natijasida bir kishi halok bo‘ldi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi. Jabrlanuvchi Long Reef plyajida do‘stlari bilan cho‘milayotgan paytda akula hujumiga uchradi. Qutqaruvchilar uni qirg‘oqqa olib chiqdilar, ammo uning hayotini saqlab qolib bo‘lmadi. Ma’lum bo‘lishicha, jabrlanuvchi suvda atigi yarim soat bo‘lgan, hujum esa qirg‘oqdan taxminan 100 metr uzoqlikda sodir bo‘lgan. Hodisa yuzasidan Shimoliy plyajlar hududidagi bir nechta mashhur sohillar vaqtincha yopildi. Mutaxassislar ushbu sohillar 24 dan 72 soatgacha yopiq qolishi mumkinligini bildirgan. Politsiya aynan qaysi turdagi akula hujum qilganini aniqlash uchun tekshiruv olib bormoqda. Sidneyda oxirgi marta o‘limga olib kelgan akula hujumi 2022-yilda qayd etilgan edi. Avstraliyada yiliga o‘rtacha 20 ta shunday hodisa sodir bo‘ladi. Ushbu voqea mamlakatda akulalar xavfi borligini yana bir bor eslatdi. Odamlar sohil bo‘ylab ehtiyotkorlikni oshirishlari zarur. Qutqaruv xizmatlari ham plyajlarda xavfsizlikni ta’minlashni kuchaytirmoqda.