Yaqin haftalarda xalqaro xavfsizlik sohasida muhim o‘zgarish yuz berdi. Bu haqida Zamin.uz xabar berdi.
Amerika Qo‘shma Shtatlari harbiy-havo kuchlari Buyuk Britaniyaning Leykenxit (Saffolk) aviabazasiga birinchi bor B61-12 termoyadroviy bombalarini joylashtirdi. Bu haqda UK Defence Journal 20 iyul kuni OSINTDefender tahlilchisiga asoslanib xabar berdi.
Ma’lumotlarga ko‘ra, bombalar AQSHning Nyu-Meksiko shtatidagi Kirtlend aviabazasidan C-17A Globemaster samolyoti yordamida olib kelingan. 17 iyul kuni ushbu samolyot Saffolk aviabazasiga qo‘ngan va unda Yevropada joylashtirish uchun mo‘ljallangan birinchi partiya B61-12 bombalari bo‘lgan.
Rasmiy manbalar tomonidan bu ma’lumot hozircha tasdiqlanmadi. AQSH Mudofaa vazirligi yadroviy qurollarning ko‘chirilishi haqida izoh bermadi, Britaniya mudofaa idorasi esa odatda muayyan joylarda yadro qurollarining mavjudligi haqida sharh bermasligini bildirdi.
Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra, sovuq urush davrida Leykenxit aviabazasida Amerika yadroviy bombalari saqlangan, ammo 2008 yilda ular olib ketilgan edi. Agar bombalarning qaytarilgani tasdiqlansa, bu Rossiya bilan munosabatlardagi keskinlik fonida NATOning Yevropadagi siyosatida tub o‘zgarish sifatida ko‘riladi.
B61-12 bombasi AQSH yadro arsenalidagi birinchi boshqariladigan va zamonaviy termoyadroviy qurol hisoblanadi. Ushbu modifikatsiya 1960-yillardan beri ishlab chiqilayotgan B61 bombalar oilasining eng yangi turi hisoblanadi.
2022 yilda Politico nashri AQSHning Yevropada eski yadroviy qurollarni tezda zamonaviylari bilan almashtirayotgani haqida xabar bergan edi. 2023 yilda esa Pentagon “yaxshilangan dushman tahdidlari” sababli B61-12 bombalarini yanada modernizatsiya qilish, ya’ni B61-13 versiyasiga o‘tish rejasini e’lon qildi.
Mutaxassislar bu qadamni global yadroviy kuchlar o‘rtasida yangi tengsizlik davrining boshlanishi deb baholamoqda. Tahlilchilarning fikricha, ushbu voqea Yevropa mintaqasida xavfsizlik muvozanatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi va Rossiya bilan NATO o‘rtasidagi munosabatlarda yangi bosqichni boshlab beradi.
Yadro qurollarining soni va joylashuvi bo‘yicha har qanday o‘zgarish butun dunyo uchun og‘ir sinovlar va yangi xavotirlar manbai bo‘lib qoladi. Shuning uchun bu jarayonlar diqqat bilan kuzatilmoqda.
