Belarus uchta Airbus samolyotini sotib olishda sanksiyalarni qanday chetlab o‘tdi?

Belarusning sanksiyalarga uchragan "Belavia" davlat aviakompaniyasi o‘z parkini Airbus samolyotlari bilan to‘ldirish yo‘lini topdi. Reuters xabariga ko‘ra, aviakompaniya ayni vaqtda Gambiyaning Magic Air xususiy aviakompaniyasiga tegishli uchta Airbus A330 samolyotlarini sotib olish bo‘yicha shartnomani imzolashga tayyorgarlik ko‘rmoqda. Bu samolyotlar 2024 yil 17 avgustda Belarusga olib kelingan.

Airbus A330 samolyotlari va ularning holati

Flightradar24 va boshqa monitoring servislari ma’lumotlariga ko‘ra, Magic Air Qohira, Istanbul va Maskatdan uchta samolyotni Minskka yuborgan. Gambiya Fuqarolik aviatsiyasi boshqarmasiga ko‘ra, ushbu samolyotlar avval BAAdan bo‘lgan xaridorga sotilgan va 2024 yil 19 avgustda Gambiya reyestridan chiqarilgan. Shu bilan birga, manbalarga ko‘ra, samolyotlar juda yomon texnik holatda bo‘lib, hozirda ularni tartibga keltirish ishlari olib borilmoqda.

Avval "Belavia" faqatgina Boeing samolyotlaridan foydalangani sababli, Airbus A330'dan foydalanish uchun uchuvchilar qayta tayyorgarlikdan o‘tishga majbur bo‘lgan. Manbalardan biriga ko‘ra, ushbu samolyotlar 2025 yil bahor-yoz mavsumida parvozlarni boshlashi rejalashtirilgan.

Airbus va xalqaro sanksiyalar

Airbus kompaniyasi amaldagi barcha xalqaro qonunlar va sanksiyalarga qat’iy rioya etishini ta’kidlagan. Kompaniya vakillari ma’lum qilishicha, sanksiya ostidagi davlatlarga samolyotlar, ehtiyot qismlar yoki xizmatlarni qonuniy yo‘l bilan yetkazib berish mumkin emas. Shu bilan birga, Airbus uchinchi tomonlarning sanksiyalarni buzishini to‘xtatish imkoniga ega emasligi va eski samolyotlar bozorini nazorat qila olmasligini ma’lum qilgan.

Belaviaga qarshi sanksiyalar va ularning ta’siri

2021 yilda Ryanair havo kemasining Belarus hukumati tomonidan majburiy ravishda qo‘ndirilishi tufayli Yevropa Ittifoqi Belarus aviakompaniyalariga YEI hududi ustidan uchib o‘tishni taqiqladi. Shuningdek, Bryussel "Belavia"ga Yevropa kompaniyalari bilan yangi lizing shartnomalarini tuzishni taqiqladi. 2023 yil avgust oyida YEI Belarus aviatsiya sohasi uchun tovar va texnologiyalar yetkazib berishni taqiqladi. Bundan tashqari, AQSH va Buyuk Britaniya "Belavia"ga nisbatan sanksiyalar joriy etgan.

Belarusning "Belavia" aviakompaniyasi sanksiyalar sharoitida o‘z parkini Airbus A330 samolyotlari bilan to‘ldirishga harakat qilmoqda. Gambiya orqali amalga oshirilgan bu xarid xalqaro sanksiyalarning aylanma yo‘llar bilan chetlab o‘tilishi mumkinligi haqida savollarni keltirib chiqarmoqda. Shu bilan birga, "Belavia" yangi samolyotlardan foydalanish uchun katta texnik va logistik muammolarga duch kelmoqda.