Amerika senatori Kori Buker AQSH Senati tarixidagi eng uzoq davom etgan uzluksiz nutqni so‘zlab, yangi rekord o‘rnatdi. U dushanba kuni kechqurun senat minbariga chiqib, o‘z nutqini 25 soat-u 5 daqiqadan keyin yakunladi. Bu boradagi avvalgi rekord 68 yil oldin Janubiy Karolina senatori Strom Termond tomonidan o‘rnatilgan bo‘lib, u 24 soat-u 18 daqiqa davomida so‘zlagan edi.
Nega Buker uzoq nutq so‘zladi?
Kori Buker o‘z nutqini sobiq prezident Donald Tramp va Hukumat samaradorligi departamenti (DOGE) rahbari Ilon Maskning siyosatini tanqid qilishga bag‘ishladi. U hukumat tomonidan ijtimoiy ta’minot sohasida olib borilayotgan qisqartirishlarga, shuningdek, Amerika demokratiyasiga tahdidlarga e’tibor qaratish maqsadida shunday uzoq nutq so‘zlaganini aytdi.
«AQSH prezidenti atigi 71 kun ichida amerikaliklarning xavfsizligi, moliyaviy barqarorligi va demokratiyamizning asosiy prinsiplariga shunchalik katta ziyon yetkazdiki... Bu Amerika uchun odatiy vaqtlar emas», – dedi senator Buker.
Nutqning tarixiy ahamiyati
Kori Buker senat minbarini tark etmaslik uchun turli strategiyalardan foydalangan. Demokrat senatorlar unga savollar berib, ozroq tin olish imkonini bergan. Ushbu chiqishni jonli translyatsiya orqali millionlab tomoshabin kuzatgan.
Senator o‘z nutqida tashqi siyosatni ham muhokama qilib, Trampni NATOni zaiflashtirishda, Rossiya prezidenti Vladimir Putinga moyillikda va Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy haqida noo‘rin bayonotlar berganlikda tanqid qildi. Shuningdek, Trampning Grenlandiya va Kanadaga nisbatan da’volari haqidagi xavotirlarini bildirdi.
Buker haqida qisqacha ma’lumot
Kori Buker Vashingtonda tug‘ilib, Nyu Jersida o‘sgan. U Stenford universitetida futbol o‘ynagan, keyinchalik Yel universitetida huquqshunoslikni o‘rgangan. Buker siyosiy faoliyatini Nyuark shahar hokimi sifatida boshlab, keyin AQSH Senatiga saylangan. 2020 yilda u prezidentlik saylovida ishtirok etgan, biroq muvaffaqiyatga erishmagan.
Nutqning ta’siri va natijalari
Bukerning uzoq davom etgan nutqi sababli Senatning kun tartibidagi qator masalalar keyingi kunlarga qoldirildi. Uning bu harakati demokratlarning Tramp siyosatiga qarshi kurashdagi qat’iyatini namoyon etdi. AP News senatorning chiqishini chidamlilik va siyosiy irodaning ajoyib namunasi deb baholadi.
Senator o‘z nutqiga qanday tayyorlangani haqida ham gapirib berdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, u hojatxonaga borish zaruratini kamaytirish uchun nutqdan bir necha kun oldin ovqatlanishni to‘xtatgan va faqat suv ichgan.
«Men chidashim kerak bo‘lgan eng qiyin narsa shu ediki, mushaklar tortisha boshladi va vaqti-vaqti bilan spazmlar yoki shunga o‘xshash narsalar yuzaga keldi», – deya qayd etgan senator.
Kori Bukerning ushbu rekordiy nutqi Amerika siyosiy tarixida muhim voqea bo‘lib qolishi aniq. U o‘z chiqishi bilan nafaqat hukumat rejalarini tanqid qildi, balki demokratlarning o‘z tarafdorlariga umid bag‘ishlashini ham ko‘rsatib berdi.
