Hindistonning Tikamgar shahri yaqinidagi tarixiy Tal Koti saroyi ostida bir necha o‘n ming noyob kitoblar va qo‘lyozmalar jamlangan ajoyib yerosti kutubxonasi aniqlandi, deb xabar beradi Times of India nashri.
Ushbu tarixiy topilma Tikamgar hududiga yangi soliq inspektori bo‘lib tayinlangan Vivek Kshotriya tomonidan tasodifan aniqlangan. Vivek bolaligida bobosi va buvisidan tinglagan yerosti xazinalari haqidagi hikoyalarni eslab qolgan va shu haqdagi gap-so‘zlar haqiqat ekanini tekshirib ko‘rishga qaror qilgan.
Kshotriya saroy atrofini kuzatib chiqib, eski binoda yashirin eshik borligini aniqladi. U eshikni ochishni buyurganida, odamlar hayratdan tosh qatib qoldi: saroy ostida yopiq holda turgan eng qadimiy, tarixiy kitob va qo‘lyozmalarga to‘la ulkan kutubxona ochildi.
Kutubxonada jami beshta yerosti qavati bor bo‘lib, unda taqriban 50 mingdan ortiq kitob va qadimiy qo‘lyozmalar saqlangan. Ular orasida mashhur rassom Feliks Topolskiy tomonidan yaratilgan «Gandining chizmalari» deb nomlangan o‘ta nodir asar, Hindiston knyazliklari tarixi va sanskrit tilida yozilgan bir qancha qimmatbaho qo‘lyozmalar mavjud.
Kitoblarning ba’zilari yaxshi holda saqlangan bo‘lsa, ba’zilariga vaqt ta’sirida shikast yetgan. Ammo bu qadimiy xazinalarning aksariyati o‘qishga yaroqli holatda qolgan. Ayrim kitoblarning muqovasi chin charmdan, boshqalari esa nozik ipakda tayyorlangan. Sahifalar sarg‘aygan bo‘lsa ham, hanuz o‘qish imkoni mavjud.
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, kutubxona avval kollej talabalari uchun ochiq bo‘lgan, ammo 20 yil avvalgi sobiq kutubxonachi bilan bog‘liq janjal sababli yopilgan va ko‘p yillar davomida unut bo‘lgan.
Hozirda mamlakatning yetakchi olimlari va ekspertlari ushbu kitoblarni to‘liq tekshirib, ularni kataloglashtirish ishlarini boshlab yuborgan. Shikastlangan qo‘lyozmalar esa butun Hindiston bo‘ylab restavratsiya va konservatsiya qilish uchun mutaxassislarga topshirilgan.
Vivek Kshotriyaning rejasiga ko‘ra, yaqin kelajakda ushbu yerosti kutubxonasi o‘ziga xos madaniy markazga aylantiriladi va nafaqat mahalliy, balki butun dunyodan keladigan olimlar, tarixchilar va sayyohlar uchun ajoyib qadamjo bo‘lib xizmat qiladi.
Shunday qilib, tasodifan aniqlangan bu yerosti «aql xazinasi» yana ko‘p yillar davomida insoniyatga xizmat qilishi va madaniy tariximizga yangi sahifalar qo‘shishi mumkin.
