Jamiyat yangiliklari

Bo‘ston tumanlararo iqtisodiy sudining 25.12.2023 yildagi ijro varaqasiga asosan qarzdor “Mustang 888” MCHJdan “O‘zmilliybank” AJ foydasiga jami 1,4 mlrd. so‘m kredit qarzdorligini undirish belgilangan. Byuroning Andijon viloyati boshqarmasi tomonidan olib borilgan ijro harakatlari davomida kredit ta’minoti sifatida garovga qo‘yilgan “MAN” avtotransport vositasi ro‘yxatga olinib, xatlangan. Belgilangan ixtiyoriy muddatlarda kredit qarzi to‘lanmaganligi sababli, “MAN” avtotransport vositasi 2,1 mlrd. so‘m boshlang‘ich qiymat bilan “e-auksion” yagona elektron savdo maydonchasida sotish uchun chiqarilgan. “MAN” auksion savdosida 2,2 mlrd. so‘mga sotilgan hamda sotuvdan tushgan pul mablag‘laridan tegishli qismi qarzdorlikni bartaraf etish uchun yo‘naltirildi.

Toshkent shahrining bir nechta tumanlarida issiq suv ta’minoti vaqtincha to‘xtatiladi. Bu haqda mutasaddi idoralar xabar berdi. Qaysi tumanlarga ta’sir qiladi? Issiq suv vaqtincha o‘chiriladigan hududlar: - Mirzo Ulug‘bek tumani. - Yashnobod tumani. - Chilonzor tumani. - Uchtepa tumani. - Yunusobod tumani (ayrim hududlar). Mutasaddilarning ma’lumot berishicha, issiq suv ta’minoti ta’mirlash ishlari sababli vaqtincha to‘xtatilmoqda. Sabab va muddat Hozircha ta’mirlash ishlari qancha vaqt davom etishi haqida aniq ma’lumot berilmagan. Ammo issiq suv tiklanishi bilan bu haqda qo‘shimcha ma’lumot taqdim etilishi aytilgan. Mutasaddilardan tavsiyalar Shahar hokimiyati va tegishli tashkilotlar fuqarolardan uzr so‘rab, kutilgan noqulayliklar uchun sabrli bo‘lishga chaqirdi. Ta’mirlash ishlari tugaganidan so‘ng issiq suv ta’minoti qayta tiklanadi. Fuqarolarga qo‘shimcha ma’lumot taqdim etilishi kutilmoqda.

Haydovchilar orasida “qonun-qoidalar yumshatilsa, ko‘proq erkinlik bo‘ladi” degan qarashlari juda keng tarqalgan. Ammo bu “erkinlik” jamoat xavfsizligi uchun nechog‘lik xunuk oqibatlar keltirayotganini anglab yetayotganlar oz. Xo‘sh, endi deputatlar qanday yo‘l tutsa sog‘lik va hayot uchun xavf ortmaydi? Bo‘lmasa, tezlikni o‘lchashda xatolik tafovutini +10 km/h'ga oshirish muhokama qilinayotganda “ishtahasi ovqat chog‘ida ochilgan” tezlik ishqibozlari yangidan yangi talablarni ilgari surmagan bo‘lardi. Ishonmasangiz, quyidagi postdan parchaga e’tibor bering: Qarang, mashinaning spidometri 60 km/h tezlikni ko‘rsatib turganda, haqiqiy tezlik 60-70 km/h atrofida bo‘lishi kerak ekan. Mantiqan teskarisini talab qilishi kerak emasmi? Birgina shu ta’kid bu boradagi ayrim subyektiv fikrlarimni qoralashga rag‘bat uyg‘otdi. Spidometr va GPS: qay biri ishonchli? Aslida har qanday avtomobilning spidometri haqiqiy tezlikni aniq ko‘rsatadi. Juda oshib borsa 1 km/h pastroq yo balandroqqa adashar. Bu zavoddan shunday “ustanovka” qilingan va mantiqli. Biroq mashinaga o‘rnatilgan GPS'li antiradar yoki uyali telefondagi GPS ilovalari orqali ko‘rsatiladigan tezliklarda farq bor. Masalan, mening mashinamda ham elektron spidometr 65 km/h tezlikni ko‘rsatayotganda GPS doim 63 km/h ko‘rsatadi. Ya’ni spidometr 67-68 km/h tezlikni ko‘rsatayotganda haqiqiy tezlik GPS'dagi 65 km/h bo‘ladi. Buni e’tiroz qilayotgan shofyorlarning o‘zlari ham juda yaxshi bilishadi aslida. Keyin yana bir narsa: mashinaning spidometri tezlikni valning aylanishiga qarab o‘lchaydi. Bunda zavodda o‘rnatilgan standart diametrli shina hisobga olinadi. Katta diametrli disk va shina o‘rnatish bilan spidometrdagi va tezlikdagi farq +5...+10 km/h'gacha oshishi mumkin. Bu endi g‘irt haydovchining aybi. Hech kim unga 15 likning o‘rniga 18 lik, 17 ning o‘rniga 21 lik disk va ballon qo‘y deb iltimos qilmagan, to‘g‘rimi? Minus 10 chegirma: tezlikka ruxsatmi yoki ehtiyotkorlik? Radarning tezlik aniqlash tavofuti ham odatda 2-3 km/h atrofida bo‘ladi. -5 km/h ayirib tashlash shularning hisobiga edi o‘zi. Bu xatolik ko‘rsatkichi -10 km/h'ga ko‘tarilayotgani nima bilan asoslanayotgani tushunarsiz. Potensial «avtoterrorist»larning bir advokati «bu shofyorlarga aholi punktlarida qo‘shimcha 10 km/h tezlik uchun ruxsat emas», deyayotganiga qaramasdan, shaxsan men buni aynan tezroq haydash uchun ruxsat deb bilaman. Bunday haydovchilar tezlikdan -10 km/h ayrilsa ham 71 bilan radarga tushaveradi va “atigi +1 km/h uchun jarima yozishibdi”, deb hukumatdan noliyveradi. Holbuki, u ruxsat etilganidan +11 km/h tezroq harakatlangan bo‘ladi. Chunki buni ular “60 belgilangan joyda 70 gacha haydashga haqqim bor”, deb qabul qilishadi. Buni ularning advokati ham qo‘llaydi: “birodar, 60 belgilangan joyda 65 emas, 60 haydash kerak, shunda radarga tushmaysan”, demaydi! “65 gacha haydashga qonunan haqqi bor, sal tezlashib ketishsa yoki priborlardagi xatolik tufayli 66 tezlik bilan radarga tushib qolishyapti, shunga birato‘la 10 qilib beringlar” deb talab qiladi. Bular ertaga xuddi shu vaj bilan 10 km/h'ga ham qoniqmasdan, 15 km/h qiberinglar deydi. Deputatlar uchun o‘rta yo‘l Hozir deputatlarda xatolik tafovuti uchun -10 km/h chegirib tashlash emas, belgilangan tezlik limitining 10 foizi miqdorida chegirma tasdiqlash varianti ham bor. Shunda tezlik: - 50 km/h bilan chegaralangan joylarda 55 km/h, - 60 km/h bilan chegaralangan joylarda 66 km/h, - 70 km/h bilan chegaralangan joylarda 77 km/h, - 100 km/h bilan chegaralangan joylarda 110 km/h tezlikkacha jarima qo‘llanmaydi. Six ham, kabob ham kuymaydigan yo‘li o‘zi shu, menimcha. Qolaversa, bu usuldan ayrim davlatlarda qo‘llanar ekan. Masalan, Angliyada. Qurbonlar statistikasi bo‘yicha xato iddao Yana bir jihat: avtoterroristlar “jarimalar ko‘paytirilgani, radar va kameralar o‘rnatilgani bilan yo‘llarda avariyalar va qurbonlar soni kamaymayapti-ku?” degan vajni keltirishni yaxshi ko‘rishadi. Aslida avariyalar va qurbonlar soni kamayyapti, sekin-astalik bilan bo‘lsa ham. Biroq “kamayish” deganda ular “nol”ga tushmayapti-ku, deyishayotgan bo‘lsa kerak. Afsuski, bizdagi haydovchilik madaniyati bilan hali veri “nol”ga tushmaydi. Bu aniq. Demak, tezlikni cheklash, yo‘llarda, ayniqsa aholi punktlarida avtomobillarning belgilangan tezlikda yurishini qat’iy nazorat qilish yo‘lidan boraverish kerak, “uchar” haydovchilarning nog‘orasiga o‘ynamasdan. Quyida yillar bo‘yicha ko‘rsatkichlar keltirilgan. (2020 yilda pandemiya cheklovlari bo‘lgani uchun ko‘rsatkichlar kamroq). 2019 yil: Avariyalar soni — 8092 Qurbonlar soni — 2094 2020 yil: Avariyalar soni — 6982 Qurbonlar soni — 1962 2021 yil: Avariyalar soni — 10001 Qurbonlar soni — 2426 2022 yil: Avariyalar soni — 9902 Qurbonlar soni — 2356 2023 yil: Avariyalar soni — 9839 Qurbonlar soni — 2282 2024 yil: Avariyalar soni — 9364 Qurbonlar soni — 2203 Xulosa chiqarish o‘zingizdan. Shuhrat Shokirjonov

Bugun, an’anaga ko‘ra, Prezident Shavkat Mirziyoyev iftorlik tadbirida ishtirok etadi. Bu haqda prezident matbuot xizmati xabar berdi. Barcha hududlarda yoziladigan iftorlik dasturxonlariga nuroniylar, mehnat faxriylari, ulamolar va ziyolilar, turli din va konfessiyalar vakillari, nogironligi bor va ehtiyojmand yurtdoshlarimiz qatnashadi, deyiladm xabarda. Tadbirlarga jami 60 ming nafarga yaqin kishi taklif qilingan.

Zamonaviy jamiyatda firibgarlar o‘z maqsadlariga erishish uchun turli psixologik usullardan foydalanishmoqda. Rossiyalik psixolog, psixologiya fanlari doktori, professor Vera Nikishina aytishiga ko‘ra, besh toifadagi insonlar firibgarlar tuzog‘iga tushishga eng ko‘p moyil bo‘ladi. Ushbu toifalar quyidagilardan iborat: 1. Keksalar – Ular firibgarlar tomonidan ayniqsa zaif qatlam hisoblanadi. Chunki ular zamonaviy texnologiyalar va firibgarlik usullari bilan tanish emas. 2. Tanqidiy fikrlashi past odamlar – Bunday shaxslar ma’lumotlarni tahlil qilishda qiynaladi va har qanday ma’lumotga oson ishonib ketishi mumkin. 3. Ishonuvchan shaxslar – Odamlarga ko‘p ishonadigan va ularning har bir so‘zini rost deb qabul qiluvchilar. 4. Qattiq charchagan odamlar – Uzoq vaqt dam olmagan yoki ruhiy va jismoniy charchoq holatida bo‘lganlar kamroq hushyorlikni saqlaydi. 5. Shaxsiy manfaatlarini yuqori qo‘yuvchilar – Firibgarlar ko‘p holatlarda manfaatdorlikka asoslangan takliflar bilan odamlarni aldashadi. Firibgarlikning asosiy usullari Bugungi kunda firibgarlar odamlarni aldash uchun qo‘rquv, hayrat, tushunmovchilik, agressiya yoki g‘azab kabi kuchli emotsiyalarni qo‘zg‘ashdan foydalanadi. Bu ehtiroslar qanchalik kuchli bo‘lsa, insonlar ularning tuzog‘iga tushish ehtimoli shunchalik ortib boradi. Professor Nikishina ta’kidlaganidek, firibgarlar o‘z ssenariylarini shaxsiy munosabatlarga asoslashadi. Masalan: Ona uchun – bolasining xavfsizligi muhim. Bola uchun – biror nojo‘ya ishda ayblanishdan qochish ustuvor. Keksa insonlar uchun – pensiya va moliyaviy masalalar dolzarb. Firibgarlardan himoyalanish yo‘llari Psixologning tavsiyasiga ko‘ra, firibgarlardan himoyalanish uchun eng samarali usul – begonalardan masofa saqlash va ular bilan muloqotda ehtiyotkorlik qilish. Bundan tashqari, quyidagi maslahatlarga amal qilish zarur: Tanimagan odamlar bilan suhbatni cheklash – Agar sizga notanish shaxs ma’lum bir ish yoki taklif bilan murojaat qilsa, uni shubha bilan qabul qiling. Rasmiy manbalardan ma’lumotni tekshirish – Agar kimdir o‘zini rasmiy shaxs deb tanishtirsa, darhol ishonch telefoni orqali tekshirish tavsiya etiladi. Kuchli emotsional ta’sirga tushmaslik – Qo‘rquv yoki hayrat tuyg‘usini sezganingizda, hushyorlikni saqlash va tez qaror qabul qilmaslik kerak. Telefon orqali shaxsiy ma’lumotlarni oshkor qilmaslik – Bank kartalari, pasport raqamlari yoki shaxsiy ma’lumotlarni hech kimga berish mumkin emas. Firibgarlik holatlaridan himoyalanishning eng yaxshi yo‘li – doimiy ravishda tanqidiy fikrlashni rivojlantirish va turli firibgarlik sxemalaridan xabardor bo‘lishdir. Bunday yondashuv insonlarni moliyaviy va psixologik zararlardan himoya qilishda muhim ahamiyatga ega.

Ma’lumki, Vazirlar Mahkamasining 2025-yil 28-fevraldagi 130-son qaroriga binoan, pedagoglarni attestatsiyadan o‘tkazish tartibi takomillashtirildi, deb Ta’lim xabarlari sayti xabar berdi. Qarorga ko‘ra, 2025-yil 1-sentabrdan boshlab barcha pedagoglar har 5 yilda attestatsiya test sinovlariga jalb qilinadi va umrbod malaka toifasi berish amaliyoti bekor qilinadi. Ammo 2025-yil 1-sentabrga qadar quyidagi talablarga javob beradigan pedagoglar majburiy attestatsiyaga jalb etilmaydi va ularga amaldagi malaka toifasi (lavozimi) bo‘yicha haq to‘lash davom ettiriladi: – oliy malaka toifasini (bosh o‘qituvchi lavozimini) 15 yil davomida uzluksiz saqlaganlar; – pedagogik faoliyat bo‘yicha 25 yil yoki undan ko‘p ish tajribasiga ega bo‘lganlar; – pensiya yoshiga chiqishiga 5 yil yoki undan kam vaqt qolganlar; – pensiya yoshiga to‘lgan va pedagogik faoliyatni davom ettirayotganlar. Shu mezonlardan biriga javob beradigan pedagoglar attestatsiyadan ozod etiladi va 1-sentabrdan keyin ham ular uchun bu talab qo‘llanilmaydi. Ammo bu mezonlarga mos kelmaydigan pedagoglar keyinchalik 15 yillik tajriba yoki pensiya yoshiga yetgan bo‘lsa ham, har 5 yilda majburiy attestatsiyadan o‘tishlari kerak bo‘ladi. Qonunchilikka ko‘ra, 2025-yil 1-sentabrdan so‘ng kuchga kirgan normalar faqat shu kundan keyingi holatlarga nisbatan qo‘llaniladi. Shuningdek, 2025-yil 1-sentabrgacha belgilangan mezonlarga javob beruvchi pedagoglarga faqat malaka muddati tugaganidan so‘ng toifasi qayta rasmiy beriladi va umrbod saqlanadi.

– Rosa qiynalib ketdi-i-im, oila, ro‘zg‘or tashvishlaridan ezildim. Ko‘zlarimni «chirt» yumib, birorta xorij davlatiga ketsammikin? Pulsizlikdan, chorasizlikdan qiynaldim. Yashashdan ham umidim qolmadi, – telefon orqali yig‘lab so‘zladi «qiz». – Yo‘q, unday qilma, Gulim, men sening muammolaringni bugunoq yechaman. Faqat sen o‘zingni qo‘lga ol!– dedi Rahmon va «qiz» jo‘natgan plastik karta raqamiga salkam 152 million so‘m pullarni hech ikkilanishlarsiz o‘tkazdi... G‘ijduvonlik fuqaro Rahmon Umarov o‘zini «Gulnoza Olimova» deb tanishtirgan qiz bilan 2-3 oydan buyon uzluksiz telefon orqali muloqotda bo‘lib kelgan. Qo‘ng‘iroqday ovozi va telegram tarmog‘i orqali jo‘natgan betakror suratlari bilan fikri-o‘yi, xayollarini o‘g‘irlagan qiz, hatto, uni aqldan ozdirayozgan. Qiz o‘zini Xalqaro Navoiy aeroporti aviakassasida ishlashini, Navoiy shahrida ijarada yashab kelayotganini aytgan. Kunlarning birida «qiz» yigitga qo‘ng‘iroq qilib, ijara pulini bera olmayotganini, uy egasi uni uydan chiqarib yubormoqchi bo‘layotganini aytib, Rahmon Umarovda rahm va achinish tuyg‘usini oshirgan. Plastik kartalariga zudlik bilan pul tushirib berishini iltimos qilib, yig‘lagan. Rahmon Umarov salkam 152 million so‘m pullarni hech e’tirozlarsiz uning tomonidan yuborilgan plastik kartalarga ko‘chirib bergan. Oradan ko‘p o‘tmay, Rahmon Umarov uzoq vaqtdan buyon telefon orqali muloqotda bo‘lib, hatto, unga ipsiz bog‘lanib qolgan sevgilisi aslida, «qiz» emas, 28 yoshli erkak ekanini bilib qolgan. Va o‘zining aldanib, bir firibgarga «chuv» tushgani haqida huquq-tartibot idoralariga ma’lum qilgan. Holat yuzasidan olib borilgan tergov va sud-tergov harakatlari davomida haqiqatan ham «Gulnoza Olimova» qiz bola emas, aslida qashqadaryolik Farid Botirov bo‘lib chiqqan. O‘rganilishicha, aybdor firibgarlik yo‘li bilan qo‘lga kiritgan pullarining faqatgina 25 million so‘minigina o‘z egasiga qaytara olgan. Qolganini o‘z ehtiyojlari uchun sarflab yuborgan. «Jinoyat ishlari bo‘yicha Qorovulbozor tuman sudi tomonidan ko‘rib chiqilgan ushbu sud ishi aybdorga nisbatan O‘zbekiston Respublikasi jinoyat kodeksining 168-moddasi (Firibgarlik)ni qo‘lladi. Buxoro viloyat sudi jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay’ati apellyatsiya instansiyasi ham aybdorga berilgan jazoni o‘zgarishsiz qoldirdi. Farid Botirovga nisbatan 5 yil muddatga ozodlikdan mahrum etish jazosi qo‘llanildi. U jazoni umumiy tartibli koloniyalarda o‘taydigan bo‘ldi. Jinoyatchi o‘z qilmishiga yarasha jazosini oldi. Biroq, fuqarolarimizdan ijtimoiy tarmoqlardan foydalanayotganda, ehtiyot bo‘lishlikni, har xil nayrang va aldovlarga ishonmasliklarini so‘rab qolamiz», – dedi Buxoro viloyati sudi sudyasi Nozimjon Jo‘rayev.

Surxondaryo viloyati Sariosiyo tumanida yashovchi 1977 yilda tug‘ilgan, muqaddam sudlangan fuqaro DXX va ichki ishlar organlari o‘tkazgan tezkor tadbirda 82 kg. 478 gr. «opiy» giyohvandlik moddasi bilan qo‘lga tushdi. Bu haqda Davlat xavfsizlik xizmati xabar berdi. Manbaga ko‘ra, qo‘lga olingan shaxs tojikistonlik narkokuryerlar tomonidan Uzun tumanidagi xufiya joyda qoldirib ketilgan moddani 2000 dollar evaziga mahalliy fermer xo‘jaliklaridan birining noturar binosiga yashirayotgan joyida qo‘lga olingan. Aniqlanishicha, u olgan xizmat xaqi evaziga, tojikistonlik narkosavdogarning ko‘rsatmasiga asosan, giyohvandlik moddasini kelgusida belgilangan joyga eltishni maqsad qilgan. Shuningdek, DXX va IIV xodimlari hamkorligida Namangan viloyatining Kosonsoy tumanida o‘tkazilgan tezkor tadbirda 2001 yilda tug‘ilgan fuqaro sintetik giyohvandlik vositalarini «zakladka» tarzida joylashtirayotgan vaqtida qo‘lga olindi. Boshqa bir holatda esa Toshkent shahrida vaqtincha yashovchi, 2001 va 2002 yillarda Qashqadaryo viloyatida tug‘ilgan 2 nafar shaxs Rossiyadan xalqaro pochta jo‘natmalari orqali 7 kg. 313 gr. sintetik kannabinoid analogi bo‘lgan «5-Fluro-ADB» giyohvand moddasini qabul qilib olganlarida qo‘lga olindi. Ma’lum qilinishicha, mazkur giyohvand modda O‘zbekistonga boshqa tovar nomi ostida plastik idishlarda yuborilgan.

Bolalikda “Chayonning nomi aytma, aytsang paydo bo‘lib qoladi” degan ogohlantirishlar quloqqa ko‘p chalingan. Ammo haqiqatan ham bu hasharotni o‘z nomini eshitganda paydo bo‘lish xususiyati bormi? Ishonish qiyin bo‘lsa-da, jonini xavfga qo‘yib, chayonlarni boqib, oziqlantirib, kerak bo‘lsa shirin so‘zlar bilan erkalatadigan insonlar ham bor. Toshkent hayvonot bog‘ining “Umurtqasizlar” bo‘limida 2017 yildan buyon zootexnik ishlovchi Gulbahor Samadova xalq tili bilan aytganda “oti yo‘q” hasharotlarning xususiyatlari haqida ma’lumot berdi. — Kattaligi 10 smgacha bo‘lgan oddiy Kavkaz chayoni toshlarning ostida, zax joylarda uchraydi. Eski uylarda, bog‘larda ham chiqib qoladi. Uning zahri odamlarga turlicha ta’sir qiladi, ya’ni immunitet va sog‘liqqa bog‘liq. Zahar kichik yoshdagi bolalarga nisbatan tezroq ta’sir ko‘rsatadi. Kattalarda esa jarohatlangan joyda og‘riq seziladi, darhol og‘riq qoldiruvchi dori ichish yoki ukol olish kerak. Insonda yondosh kasalliklar bo‘lsa, chayon zahri yana-a xavfli bo‘lishi va o‘lim holatiga ham olib kelishi mumkin. Chayon zahri kattalar va bolalarga turlicha ta’sir qiladi. Katta odam uchun chayon chaqishi kuchli og‘riq, shish va bir oz holsizlik bilan o‘tishi mumkin. Lekin bolalar uchun xavf ancha jiddiyroq! Ularning organizmi kichik va zaifroq bo‘lgani uchun zahar butun tanaga tezroq tarqaladi. Natijada yurak urishi tezlashishi, nafas olish qiyinlashishi va hatto hushidan ketish holatlari kuzatiladi. Ayrim hollarda chayon chaqishi bolalar uchun o‘limga ham olib kelishi mumkin. Shuning uchun chaqishda darhol shifokorga murojaat qilish lozim. — Chayon chaqqanda uy sharoitida zahar tarqab ketmasligi uchun, eng avvalo, jarohatlangan joyni tibbiyot jguti bilan bog‘lash kerak. Ozroq siqib bo‘lsa ham zaharni chiqarib tashlash lozim. Ko‘pchilik chayon chaqqanda loy surtish kerak deb o‘ylaydi. Yo‘q, bunday qilish mumkin emas. Sababi tuproq tarkibida mayda qurt qumursqalar, mikroblar bo‘ladi. Jarohatlangan joyni qizdirish ham mumkinmas. Chayonning o‘zini yog‘ini surtish kerak. O‘sha chayonni ushlab olgan bo‘lsangiz, bankaga o‘simlik yog‘ini solib, o‘sha yog‘ni malham qilib surtish mumkin, deydi zootexnik. Foto: “Daryo” Chayonlar odatda issiq va qorong‘i joylarni afzal ko‘radi. Ular tashlandiq hududlarda, yerto‘lalarda va hatto uyingizning yoriqlarida yashirinishi mumkin. Agar uyga chayon kirib kelsa, bu bejiz emas — demak, ular uchun qulay muhit bor. Chayonlarning uyga kirishini oldini olish uchun nimalarga e’tibor berish kerak? Yoriqlarni berkitish, uyning atrofiga maxsus vositalar sepish va gigiyenaga rioya qilish — eng muhim choradir. — Chayon ko‘payib ketmasligi uchun uy sharoitida tipratikan boqish mumkin. Zag‘izg‘on, mayna, hakka ham chayon bilan oziqlanadi. Hovlilarda tozalikka e’tiborliroq bo‘lib, daraxtlarda mayda qurtlar bo‘lmasligining oldini olish muhim. Daraxt tanasini tez-tez ohaklab turish lozim. Birgina misol, chumoli qanchalik ko‘paysa, chayon uni yeyish uchun keladi. Chayonlar tirik tug‘adi. Uning bolalari oq rangda bo‘lib, onasining yelkasidagi maxsus shira bilan oziqlanadi. Bir-ikki kundan so‘ng bolalari boshqa akvariumga o‘tkazildi, sababi ona bolalarini yeb qo‘yishi mumkin. Shaxsan o‘zim chayonni boqish jarayonida ozuqasini pinset orqali beraman. Ular mayda qurt-qumursqalar va hasharotlar bilan oziqlanadi. Faqat qo‘lqop kiysamgina ularni qo‘limga olishim mumkin, deydi Gulbahor Samadova. Foto: “Daryo” Tabiatning eng xavfli jonzotlaridan biri bo‘lgan chayonning zahri nafaqat kuchli zahar, balki tibbiyot uchun bebaho ne’mat. Dunyo bo‘yicha eng qimmat suyuqliklardan biri hisoblanadigan chayon zahri saraton va asab kasalliklarini davolashda ishlatiladi. Ammo uni yig‘ish juda mushkul. Bir grammini olish uchun minglab chayonlar zahar ajratishi kerak. Shuning uchun ham uning narxi millionlab dollarga yetadi. Ma’lumotlarga qaraganda, Farg‘ona viloyatida chayonlar ko‘paytiruvchi maxsus ferma faoliyat yuritadi. — Chayonni ko‘rganda darhol uni banka yoki shunga o‘xshash idishga solib olib qo‘yish kerak. Hayvonot bog‘iga olib kelishsa, olib qolamiz. Kamayib ketgani sabab o‘ldirib bo‘lmaydi, lekin ularni ham ovlaydigan hayvonlar bor. Tipratikan yoki maynalar chayonni yeb qo‘yishi mumkin. Chayonlar kiyimga yoki buyumlarga ilashib olishi, uning bor-yo‘qligi, harakati sezilmasligi mumkin. Ammo meni chaqib, jarohat yetkazgan vaqtlari bo‘lmagan. Bo‘limda hozircha chayonlar kam, yangi barerlar olib kelingach, ularni ko‘paytiramiz. Qishda, sovuqda chayonlar kamharakat bo‘lib qoladi, maxsus akvariumida sharoit yaratib berilgan. 11 yilgacha umr ko‘rishi mumkin. Hayvonot bog‘idagi chayon ham besh yildan buyon yashab kelmoqda, deydi mutaxassis.

Nafs balosi insonni turli qing‘ir ishlarga boshlab, oxir-oqibat o‘z domiga tortadi. Ayniqsa, tayinli ish joyiga ega bo‘la turib, mansabini suiiste’mol qilganlarni oqlab bo‘lmaydi. Asaka tumanida ikkita mas’uliyati cheklangan jamiyatining mansabdorlari o‘zaro til biriktirib, fuqarolarning tomorqa yerlarini sug‘orish maqsadida budjet mablag‘lari hisobidan artezian quduqlarni qazish va ta’mirlash ishlari uchun loyiha hujjatlarini qo‘lga kiritgan. Dastlab, birinchi quduq qazib berilgan bo‘lsa-da, ikkinchi quduq qazib bitkazilmasidan o‘sha hududdagi fermer xo‘jaligi tomonidan qazilgan quduqni yangi qazilgan deb hujjatlar soxtalashtirilgan. Shuningdek, budjet mablag‘laridan 120 mln. so‘m o‘zlashtirish yo‘li bilan talon-toroj qilingan. Mazkur holat yuzasidan jinoyat ishlari bo‘yicha Marhamat tuman sudi tomonidan huquqbuzarlarning biriga axloq tuzatish ishlari jazosi va biriga jinoiy jarima jazosi tayinlangan. Hozirda Majburiy ijro byurosi Asaka tuman bo‘limi tomonidan javobgar shaxsdan 30 mln. so‘m miqdorda jinoiy jarima pullari undirilib, davlat budjetiga o‘tkazilishi ta’minlandi.

O‘zbekistonda nikohlanuvchi erkaklarning yoshi bo‘yicha taqsimlanishi haqida ma’lumot berildi. Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025 yilning yanvar-fevral oylarida, FHDYO organlarida respublika bo‘yicha 31 775 ta nikoh holatlari qayd etilgan. Qayd etilgan nikohlarda erkaklarning yosh guruhlari bo‘yicha taqsimlanishi: - 20 yoshgacha – 1,4 %; - 20-30 yosh – 78,7 %; - 31-40 yosh – 13,6 %; - 41 yosh va undan kattalar – 6,3 %. Ma’lum bo‘ladiki, erkaklarning mutlaq katta qismi 20-30 yosh oralig‘ida oila qurmoqda. Qayd etilgan nikohlarda ayollarning yosh guruhlari bo‘yicha taqsimlanishi: - 20 yoshgacha – 35,3 % - 20-30 yosh – 52,4 % - 31-40 yosh – 9,4 % - 41 yosh va kattalar – 2,9 %ni tashkil etmoqda.

Qashqadaryo IIBda himoya amaldorlar ishdan oldin, qolganlari esa keskin ravishda tiklanardi. Bu voqea IIV xabarida aytiladi. Qashqadaryo viloyatida ishlab chiqarilgan kompleks direktorlik tekshiruvi ishlab chiqarishlari yuzasidan Ichki ishlar ishlab chiqarish respublika ishlab chiqaruvchi tashkiloti, viloyat hududidagi tuman-shaharlar ichki ishlar organlarining javobgarlari va shaxsiy tarkibi ishtirokida ishtirokida yig'ilishiga yordam berdi. Unda xizmat ko'rsatish xizmatida xizmat ko'rsatish yo'llariga qo'yilgan xavfsizlik choralari ko'rilmoqda. Jumladan, Ichki ishlar vazirligining buyrug'i bilan viloyati IIB Ma'naviy-ma'rifiy ishlar va xodimlar bilan ta'minlash xizmati boshligining o'rinbosarlari, viloyat IIB Yo'l xavfsizlik xizmatining asosiy o'rinbosarlari, Ro'yhatdan foydalanish va xavfsizlik xizmati va xavfsizlik xizmati xodimlari, Koson va Kasbi tumanlari IIB boshliklarining birinchi o'rinbosarlari, Muborak tumani va Qarshi shahar IIB Jamoat xavfsizligi xizmati o'rinbosarlari egallab turgan lavozimidan ozod etilmoqda. Shuningdek, viloyat IIB boshligining Jamiyat xavf-xatarsizligi ishlab chiqarish o‘rinbosarlari, Tergov boshqarmasi boshli, Jamoat tartibini saqlash boshqarmasi boshi, Yo‘l-yo‘riq va xavfsizlik choralari ko‘rilmoqda. tumani IIB boshliqlariga keskin jazolar qo'llab-quvvatlandi, deyiladi xabarda.

Yaqinda «Euronews» telekanalida «Ipak yo‘li sarguzashtlari» nomli ko‘rsatuv namoyish etildi. Unda qadimiy Ipak yo‘lidagi eng muhim manzilgohlar haqida hikoya qilindi. Jumladan, ushbu ko‘rsatuv orqali Samarqandning tarixiy va madaniy merosi haqida batafsil ma’lumot taqdim etildi. Samarqand – Markaziy Osiyo tarixining guvohi, qadimiy Ipak yo‘li markazlaridan biri. Bu shahar sayyohlar uchun ulkan qiziqish uyg‘otadi. Ayniqsa, Registon maydoni uning haqiqiy ramzi hisoblanadi. Uning hayratlanarli me’moriy bezaklari va boy tarixi Samarqandni dunyo sayyohlari uchun eng diqqatga sazovor joylardan biriga aylantiradi. Ko‘rsatuvda nafaqat tarixiy obidalar, balki hunarmandchilik va oshpazlik an’analari ham aks ettirildi. Samarqand qog‘ozini tayyorlash san’ati, mashhur nonini yopish jarayoni va mahalliy hunarmandlarning faoliyati haqidagi lavhalar tomoshabinlarda katta taassurot qoldirdi. Bu esa mintaqaning madaniy merosini chuqurroq tushunishga yordam beradi. Bunday teleloyihalar nafaqat tomoshabinlarga ma’lumot beradi, balki ularni ushbu ajoyib joylarga tashrif buyurishga ruhlantiradi. Sayohatchilar uchun qiziqarli yo‘nalishlar tavsiya qilinishi turizmni rivojlantirishga xizmat qiladi. Bundan tashqari, infratuzilmani yaxshilash va sayyohlik xizmatlarini takomillashtirish uchun yangi imkoniyatlar ochiladi. Samarqand – nafaqat tarixiy yodgorliklari, balki qadimiy an’analari, mehmondo‘stligi va betakror taomlari bilan ham sayyohlarni o‘ziga jalb etadi. «Ipak yo‘li sarguzashtlari» kabi ko‘rsatuvlar esa ushbu shaharning sehrli jozibasini butun dunyoga namoyon etishga xizmat qiladi.

Mashhur xonanda Munisa Rizayeva xonadonida bayram! San’atkorning sevimli farzandi bugun 4 oylik bo‘ldi. Shu munosabat bilan Munisa Rizayeva o‘g‘li bilan samimiy fotosessiya tashkil qildi. Videoda xonanda o‘g‘lini mehr bilan bag‘riga bosib turganini ko‘rish mumkin. Ko‘rinib turibdiki, Munisa ona bo‘lish baxtini to‘la his qilmoqda va uning har bir kuni farzandi bilan boyib bormoqda. Kichkintoy uchun tayyorlangan bayram tortini ko‘rib, bu kichkina yubiley oila uchun katta ahamiyatga ega ekanini anglash mumkin. Fotosessiya jarayonida Munisa tabiiy holatda, sodda va shinam kiyinish uslubida namoyon bo‘ldi. Ochiq va yorug‘ xona, tabiiy yoritish va samimiy muhit ushbu kadrlarni yanada jozibali qildi. Har bir onani vafodor bolakayini aks ettiruvchi bu suratlar barchaning yuragini iliq hislar bilan to‘ldirdi. Muxlislar xonandaning ona sifatidagi obraziga ham, uning farzandiga bo‘lgan mehribonligiga ham yuqori baho berishmoqda. Ko‘plab izohlarda muxlislar Munisa Rizayevaga va uning kichkintoyiga baxt va sog‘liq tilashgan. Munisa Rizayeva uchun bu kun yana bir unutilmas xotira bo‘lib qoladi. Farzandining ulg‘ayishi va uning har bir yangi bosqichi xonanda uchun eng katta baxt ekani shubhasiz. Munisaga va uning farzandiga yanada ko‘p quvonchli damlar tilaymiz!

Majburiy ijro byurosining Sirdaryo viloyat boshqarmasi tomonidan, ”Sirdaryo suv ta’minoti” AJ bilan hamkorlikda iste’molchilarning ichimlik suvidan qarzdorliklarini undirish yuzasidan hududlarda undiruv tadbirlari o‘tkazilmoqda. Undiruvlarni amalga oshirish bilan birga, qarzini to‘lashdan qasddan bo‘yin tovlab kelayotgan iste’molchilarning mulklari xatlanmoqda. Jumladan, Mirzaobod tuman Toshkent mahallasi hududida yashovchi fuqaro 2022 yildan buyon ichimlik suvidan jami 2,3 mln. so‘m qarzini to‘lamaganligi sababli qarzdorga tegishli televizor hamda kir yuvish mashinasi xatlandi. Bunday tadbirlar barcha tuman va shahar hududlarida olib borilmoqda.

Navro‘z ayyomi – ezgulik, saxovat va yangilanish fasli. Ayni shu kunlarda ustoz va muallimlarning mashaqqatli mehnatini qadrlash, ularning haq-huquqlarini ta’minlash yanada muhim ahamiyat kasb etadi. Ammo, afsuski, barcha rahbarlar ham buni anglayvermaydi. Do‘stlik tumanidagi umumta’lim maktabi rahbariyatining e’tiborsizligi oqibatida o‘qituvchi o‘z haqini talab qilish uchun sudga murojaat qilishga majbur bo‘lgan. Sudning qonuniy qaroriga asosan Majburiy ijro byurosi Do‘stlik tumani bo‘limining keskin choralari natijasida adolat tiklandi va o‘qituvchining 115 mln so‘mlik oylik ish haqi Navro‘z arafasida undirib berildi. Shuni unutmaslik kerakki, o‘z vaqtida to‘lanmagan ish haqi – bu nafaqat xodimning moddiy zarari, balki uning qonuniy huquqlarining buzilishidir. Majburiy ijro byurosi bu kabi holatlarga toqat qilmaydi va qonun doirasida barcha choralarni ko‘radi.

Foto: Toshkent shahar hokimligi Shahar hokimligi xabariga ko‘ra, 22 mart kuni Qozog‘istonning xalqaro sayyohlik poyezdi — “Jibek Joly” (Ipak Yo‘li) Toshkent markaziy vokzaliga yetib keldi. Poyezdda kelgan 400 nafardan ortiq sayyohlar O‘zbekistonning boy madaniyati, urf-odatlari va tarixiy merosi bilan tanishish imkoniyatiga ega bo‘ladi. “Jibek Joly” poyezdi sayohatchilarga tarixiy shaharlarga bemalol tashrif buyurish, tabiiy go‘zalliklardan bahramand bo‘lish va madaniy meros bilan yaqindan tanishish imkonini yaratadi. “Jibek Joly” sayyohlik poyezdi o‘zining ilk qatnovini o‘tgan yilning noyabr oyida amalga oshirgan. Loyihaning asosiy maqsadi turizmni rivojlantirish, mintaqalararo madaniy aloqalarni mustahkamlash va iqtisodiy hamkorlikni kengaytirishdan iborat. Shuningdek, xalqaro turizm yo‘nalishlarida qulay va xavfsiz transport tizimini yaratish ham muhim vazifalar sirasiga kiradi.

Namanganda Navro‘z bayramida 25 kilogrammli patir yopildi. Bu haqda “Daryo” muxbiri Azizbek Abduvaliyev xabar bermoqda. Gigant patir Namangan shahridagi “Xojam dodam” novvoyxonasida tayyorlandi. Bu yerda patirlarning 15 xil turini uchratish mumkin. Foto: Oqilxon Mamajonov Foto: Oqilxon Mamajonov Foto: Oqilxon Mamajonov “Oldinroq ham bunday katta patirlarni tayyorlaganmiz, faqat o‘shanda ularning vazni 10 kilogrammdan oshmagandi. Farg‘onalik novvoylar 22 kilogramm tosh bosgan patir tayyorlashgani haqida eshitgandik, shu sabab biz bu ko‘rsatkichni bir oz oshirdik”, deydi novvoy Ismoilxon Azizxo‘jayev. Foto: Oqilxon Mamajonov Foto: Oqilxon Mamajonov 25 kilogrammli patir Navro‘z ayyomi shodiyonalarida bayram tadbiri ishtirokchilariga tortiq etildi.

O‘zbekiston milliy terma jamoasi a’zosi Abduqodir Husanov muqaddas Umra ziyoratini amalga oshirdi. U otasi Hikmat Hoshimov va ukasi bilan birgalikda Saudiya Arabistoniga tashrif buyurib, Makkai Mukarramada ibodat qildi. Futbolchi uchun bu ziyorat nafaqat diniy burchni ado etish, balki ruhiy poklanish va uyga yangi kuch bilan qaytish imkoniyati hamdir. Umra ziyoratini amalga oshirish vaqtida ular Ka’ba atrofida tavof qilib, duo va ibodatlar bilan mashg‘ul bo‘lishdi. Husanov va uning oila a’zolarining muqaddas maskanga tashrifi muxlislari uchun ham iliq hislar uyg‘otdi. Ularning Umra ziyoratiga borishi haqidagi xabar ijtimoiy tarmoqlarda keng muhokama qilinmoqda, ko‘plab muxlislar ularga xayrli safar uchun dildan tilaklar yo‘llamoqda. Futbolchi va uning oilasi uchun ushbu ziyorat ulkan ma’naviy ahamiyatga ega bo‘lib, ular o‘z yurtlariga sog‘-salomat va ruhiy tetiklik bilan qaytishlariga tilakdoshmiz.

To‘rtko‘l tumanida yuk mashinasi bakining portlashi oqibatida ikki kishi jarohat oldi, deb xabar beradi Qoraqalpog‘iston Favqulodda vaziyatlar boshqarmasi. Qayd etilishicha, 21 mart kuni soat 13:50 atrofida To‘rtko‘l tumani Guliston MFY hududidagi ustaxonada MAN markali yuk avtomobilining yonilg‘i bakini payvandlash ishlarini olib borishi oqibatida portlash yuz bergan. Natijada, MAN va Ford rusumli avtomobillar to‘liq, DAF rusumli avtomobilning orqa shinalari yong‘indan zararlangan. Hodisa oqibatida 1998 yil va 1980 yil tug‘ilgan To‘rtko‘l tumanida yashovchi ikki fuqaro tan jarohati olib, tuman tibbiyot birlashmasiga yotqizilgan. «Vafot etgan fuqarolar yo‘q. Yong‘in to‘liq bartaraf etildi. Moddiy zarar surishtiruvlar davomida aniqlanadi», — deyiladi xabarda.